بیوگرافی سوسن تسلیمی و عکس های سوسن تسلیمی در خارج از کشور

بیوگرافی سوسن تسلیمی

سوسن تسلیمی متولد 18 بهمن سال 1328 در شهر رشت است. خانواده اش هم اهل هنر و سینما بودند.

سوسن تسلیمی فعالیت هنری را از تئاتر و در سال 1350 شروع کرد و 2 سال بعد در همین رشته در دانشکده هنرهای زیبا تحصیل کرد.

سوسن تسلیمی در دوران دانشجویی و بعد از آن با افراد زیادی همچون داریوش فرهنگ، هرمز هدایت، بیژن مفید، مهدی هاشمی و بهرام بیضایی همکاری دارد. در سال 1357 سوسن تسلیمی نخستین بار وارد سینما شد و در فیلم بهرام بیضایی به نام چریکه تارا ایفای نقش کرد.

خانواده سوسن تسلیمی

پدر او خسرو تسلیمی، مدیر تولید و تهیه کننده بود و مادرش منیره آخوندنیا بازیگر بود و برادرش سیروس فیلمنامه نویس و تهیه کننده و بازیگر است و تمام خانواده اش در عرصه هنر فعال بودند. او فعالیت حرفه ای را از سن 22 سالگی شروع کرد.

پدر و مادر تسلیمی عضو حرفه‌ای‌ترین گروه‌های تئاتر رشت بودند و سابقه هنری زیادی داشتند. پدر سوسن تسلیمی، خسرو تسلیمی اسـت کـه از تهیه‌کنندگان مطرح سینما و تئاتر ایران پیش از انقلاب بوده اسـت ودر کنار نمایش‌های تئاتر پر تعداد، در 10 پروژه سینمایی هم بعنوان تهیه کننده شرکت داشته اسـت.

منیر آخوندنیا مادر سوسن تسلیمی هم از بازیگران حرفه‌ای تئاتر بوده اسـت کـه تجربه 5 فیلم سینمایی را هم بعنوان بازیگر داشته اسـت. سوسن تسلیمی بـه واسطه خانواده هنرمندش از همان کودکی با بازیگری آشنا میشود ودر کنار پدر و مادر در اتمسفری تئاتری زندگی می کند.

خانواده‌ای کـه علاوه بر سوسن تسلیمی، سیروس تسلیمی «برادر سوسن تسلیمی» را هم بـه سینما و تئاتر ایران معرفی کرده اسـت کـه بعنوان بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس سابقه همکاری با فیلم‌سازان مهمی مانند بهرام بیضایی،داریوش مهرجویی، پوران درخشنده و ایرج قادری داشته اسـت.

بازی در تئاتر و جدا شدن از تئاتر

او بعد از سال 1350 به دانشگاه رفت و فارغ التحصیل شد و تا سال 1357 هم تئاتر را ادامه داد. در سال های نخست بازیگری با داریوش فرهنگ در گروه تئاتری پیاده اشنا شد، این ارتباط باعث آشنایی بیشتر و ازدواج شد و این 2 صاحب دختری به نام توکا شدند ولی پس از سال ها به دلیل تصمیم به مهاجرت در سال 1366 از همسرش جدا شد.

سوسن تسلیمی دلیل طلاقش را اختلاف سلیقه عنوان می کند. او بعد از بازی در نمایش های درخشانی مانند باغ آلبالو، روسپی بزرگوار، دایره گچی قفقازی و با خشم به یاد آر در سال 1358 آخرین نمایش تئاتر را در ایران بازی کرد و پس از ایفای نقش در مرگ بزدگرد به کارگردانی بهرام بیضایی به دلیل اختلاف با مدیران تئاتر شهر برای همیشه از تئاتر ایران جدا شد.

بازیگر حرفه ای در حد گلشیفته

تاریخ سینما و تئاتر ایران کمتر بازیگری مانند سوسن تسلیمی بخود دیده اسـت کـه استانداردهای بازیگری جهانی داشته باشد. از طرفی در تاریخ سینما و تئاتر جهان هم بازیگران زن بسیار اندکی وجود داشته‌اند کـه از قالب کلیشه خارج شده و بدون اتکا بـه بازیگران مرد صاحب سبک باشند.

سوسن تسلیمی اولین بازیگر زن صاحب سبک سینما و تئاتر ایران اسـت کـه باوجود کارنامه هنری نه چندان پرکارش، با ایفای نقش‌هایی متفاوت و بـه یاد ماندنی، برای همیشه نام خودرا در فهرست بهترین بازیگران ایرانی ثبت کرده اسـت. کمتر منتقد و اهل سینمایی پیدا میشود کـه بازی‌های درخشان وی را تحسین نکرده باشد و از سوسن تسلیمی بعنوان یکی از بهترین بازیگران سینمای کشور ایران یاد نکند.

او درباره بازیگری خود میگوید: « مـن زیبایی چهره استانداردی آن‌گونه کـه قابل گفتن باشد ندارم. مـن وقتی در نقشی بازی می کنم سعی میکنم کـه بـه آن نقش زندگی بدهم. شاید نقش اسـت کـه حضور پیدا می کند ودر واقع یک نوع زیبایی در حضور اسـت.»

شروع تئاتر

سوسن تسلیمی درسال 50 وارد گروه حرفه‌ای تئاتری بـه رهبری آربی آوانسیان_یکی از مطرح‌ترین کارگردانان تئاتر قبل از انقلاب اسلامی_ می شود و بـه گفته خودش بازیگری تئاتر را در عمل دراین گروه می‌آموزد. او هم چنین پس از ورود بـه حوزه بازیگری تئاتر، درسال 52 از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ التحصیل میشود.

بازی در فیلم های مختلف

بهرام بیضایی کـه سال‌ها در نمایش‌های تئاتری‌اش از سوسن تسلیمی بعنوان بازیگر اصلی استفاده میکرد، فیلمنامه‌های دهه پنجاهش را هم برای سوسن تسلیمی نوشت. اولین همکاری سینمایی این زوج هنری صاحب نام، فیلم «چریکه تارا» درسال 1357 بود کـه بـه دلیل مصادف شدن با ناآرامی‌های آن سال‌های ایران در جریان انقلاب اسلامی سال 57، نیمه تمام ماند ودر سال 60 تکمیل شد.

«چریکه تارا» اولین فیلم توقیف شده بعد از انقلاب و هم چنین اولین فیلم تاریخ سینمای کشور ایران بود کـه در جشنواره فیلم کن فرانسه حضور یافت. سوسن تسلیمی دراین فیلم هم مانند همیشه درخشید و بخاطر بازی در نقش یک زن مقتدر، در جشنواره سن‌سباستین مورد تقدیر قرار گرفت. «چریکه تارا» توقیف شد و سوسن تسلیمی برای مردم عام همان‌ گونه ناشناس ماند.

تا اینکه در سریال درخشان «سربداران» بـه کارگردانی محمدعلی نجفی ایفای نقش کرد و با ارائه بازی‌ای گیرا و درخشان دراین سریال کـه یکی از بـه یاد ماندنی‌ترین سریال‌های ایرانی اسـت، بـه چهره‌ای شناخته شده تبدیل شد؛ هرچند این اولین بازی تلویزیونی سوسن تسلیمی نبود و او در تله‌تئاتر «روسپی بزرگوار» درسال 50 و هم چنین «حلقه جادو» درسال 52 کارهای تلویزیونی را تجربه کرده بود.

سوسن تسلیمی با بازی در نقش فاطمه در سریال «سربداران» توانست چهره‌ای مقتدر و فعال از یک زن را ترسیم کند کـه در تاریخ بازیگری ایران و حتی جهان کم سابقه اسـت. پس از پایان این سریال ودر سال 64 سوسن تسلیمی در مقابل دوربین علی ژکان قرار گرفت تا این‌بار با بازی در فیلم «مادیان» تحسین منتقدین را برانگیزد ودر سال بعد در فیلم «طلسم» ساخته داریوش فرهنگ بازی کرد.

او این‌بار در نقش زنی فرمانبردار و آرام متفاوت‌ترین بازی سینمایی خودرا تجربه کند. این فیلم کـه بر اساس نمایشنامه «قلعه کولاک» نوشته بهرام بیضایی بود، در 5 رشته در پنجمین جشنواره فیلم فجر نامزد شد تا بـه یکی از مهم ترین آثار داریوش فرهنگ تبدیل شود.

همکاری با کارگردانان مختلف

همکاری بهرام بیضایی و سوسن تسلیمی در آن سال‌ها تا جایی بود کـه سوسن تسلیمی در تمام مراحل تولید فیلم شرکت داشت. او حتی در مرحله تدوین هم بـه بهرام بیضایی مشورت می‌داد. درسال 65 و متأثر از سال‌های جنگ، سوسن تسلیمی ایده ساخت فیلمی رابه بهرام بیضایی می دهد و با موافقت بیضایی، این ایده بـه فیلم «باشو غریبه کوچک» تبدیل میشود.

فیلمی کـه هرچند بـه دفاع مقدس می‌پرداخت اما با سلیقه عجیب مدیران فرهنگی آن دوره توقیف شد و تا سال 68 اکران نشد، سالی کـه سوسن تسلیمی دیگر در ایران حضور نداشت و نتوانست یکی از بهترین بازی‌های تمام ادوار بازیگری‌اش را درکنار مخاطبین ایرانی تماشا کند. پس از اکران فیلم «باشو،غریبه کوچک» موجی از نقدهای مثبت درباره فیلم نوشته شد.

حتی منتقدین سخت‌گیری مثل مسعود فراستی زبان بـه ستایش این فیلم گشودند و بیش از هر چیزی از بازی بی‌نقص سوسن تسلیمی در «باشو، غریبه کوچک» سخن گفتند. تعداد زیادی از منتقدین و اهالی سینمای کشور ایران بازی سوسن تسلیمی دراین فیلم را بهترین بازی تاریخ سینمای کشور ایران دانستند و این فیلم را در جرگه بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای کشور ایران قرار دادند.

درسال 1366 و پس از ایفای نقش در فیلم «شاید وقتی دیگر» بـه کارگردانی بهرام بیضایی، سوسن تسلیمی ممنوع‌الکار شد تا چاره‌ای جز مهاجرت از ایران را نداشته باشد. بـه این ترتیب سینمای کشور ایران، یکی از بهترین بازیگران تمام ادوارش را از دست می دهد.

سوسن تسلیمی پس از ورود بـه سوئد، در فیلم «مرز» بـه کارگردانی رضا پارسا ایفای نقش کرد؛ اما پس از این تجربه، از سینما فاصله گرفت و تمرکز خودرا روی بازیگری، نمایشنامه‌نویسی و تدریس تئاتر قرار داد.

درخشش سوسن تسلیمی این‌ بار در سوئد

سوسن تسلیمی پس از مهاجرت بـه سوئد با مشکلات بسیاری مواجه بود. از سختی یادگیری زبان سوئدی تا ناشناس بودنش برای جامعه هنری سوئد. اما این بانوی فوق‌العاده سینما و تئاتر ایران، بـه سرعت پله‌های ترقی را طی کرد تا اینکه توانست با نمایش «مده‌آ» موجب حیرت همگان شود و جامعه هنری سوئد رابه تحسین مجبور کند.

تسلیمی علاوه بر اینکه نویسنده و کارگردان این نمایش بود، با ماسک‌های مختلف در نقش‌های متفاوتی ظاهر شد و یک تنه این نمایش رابه روی صحنه برد. تسلیمی برای بازی دراین نمایش توانست جایزه بهترین بازیگرسال تئاتر سوئد را از طرف آکادمی هنر سوئد دریافت کند و نبوغ خودرا در خارج از مرزها هم بـه رخ همگان بکشد.

موفقیت‌های سوسن تسلیمی پس از اجرای «مده‌آ» هم ادامه مییابد و علاوه بر بازی‌ها و کارگردانی‌های متعدد تئاتر، تسلیمی چند سریال را هم برای تلویزیون سوئد تولید میکند کـه «عشق، عشق، عشق» و «بازداشتگاه» از مهمترین آن‌ها هستند. او هم چنین درسال 81 فیلمی بـه نام «حادثه غریب‌الوقوع» را هم کارگردانی کرده اسـت.

سوسن تسلیمی از سال 78 دیگر در قالب بازیگر ظاهر نشد و بـه نماشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر پرداخت. تسلیمی بین سال‌های 78 تا 81 عضو هیئت مدیره انستیتو فیلم سوئد بوده اسـت کـه مرجع اصلی بازرسی بر فیلم‌های سوئد اسـت. او هم‌اکنون در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت و عضو هیئت مدیره انستیتوی معرفی فرهنگ سوئد بـه دیگر کشورها نیز میباشد.

سوسن تسلیمی دراین سال‌ها بیشتر از هر کار دیگری بـه تدریس بازیگری در مدرسه عالی بازیگری استکهلم مشغول اسـت و عضو هیئت مدیره این مرکز اسـت. سوسن تسلیمی کـه درسال 2002 جایزه شخصیت ممتاز فرهنگی کشور سوئد را دریافت کرده اسـت، در همان سال نامزد وزارت فرهنگ سوئد از سوی حزب بورژواها بوده اسـت.

بهترین فیلم های سوسن تسلیمی

او از اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی جزو هیئت مدیره انیستیتوی فیلم سوئد بود کـه این انستیتو از اعتبار بسیار بالایی برخوردار اسـت. او در تمام این سال‌ها با علاقه بکار خود در غربت ادامه داده اسـت. جالب اسـت بدانید کـه علاوه بر آنکه تسلیمی درسال ۲۰۰۳، جایزه ویژه شخصیت ممتاز فرهنگی را در رشته کارگردانی فیلم و بازیگری، از طرف دولت سوئد دریافت کرد، در حال حاضر نیز در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت.

فیلم چریکه تارا

چریکه تارا هیچ گاه در ایران بـه اکران درنیامده اسـت، اما همواره یکی از آثار برجسته یبهرام بیضایی و هم چنین سوسن تسلیمی محسوب می شود. چریکه تارا علاوه بر جوایز بازیگر کـه دریافت کرد برنده‌ی جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌ المللی فیلم وایادولید نیز شد.

چریکه‌ی تارا با بازی درخشان و یاد ماندنی سوسن تسلیمی یکی از آثار پر قدرت افسانه‌های عاشقانه اسـت. پس از این تجربه‌ی موفق بیضایی بار دیگر درسال ۱۳۶۰ نقش اصلی فیلم خود بـه نام مرگ یزدگرد رابه سوسن تسلیمی داد. مرگ یزدگرد نام نمایشنامه‌ای بـه قلم بهرام بیضایی اسـت کـه او با اقتباس از همان اثر خود فیلم مرگ یزدگرد را ساخت.

داستان این فیلم از جایی آغاز میشود کـه یزدگرد سوم بـه مرو می‌گریزد و بطور ناشناس در آسیابی پناه میگیرد. داستان از زبان آسیابان، زن آسیابان و دخترشان بیان می شود و همه ی روایت‌ها باهم تفاوت دارد. واقعیت در بین روایت‌های متعدد و متفاوت گم میشود. پس از این فیلم نقش جذاب سریالی برجسته بـه نام سربداران بـه کارگردانی محمد علی نجفی درسال ۱۳۶۳ بـه سوسن تسلیمی محول شد.

سربداران یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تاریخی بعد از انقلاب بـه حساب می آید. نقش سوسن تسلیمی دراین سریال بسیار پر رنگ بودو شاید یکی از جنجالی‌ترین نقش‌ها بود بـه سبب آن کـه شخصیت فاطمه مانند دیگر زنان در دوره‌ی خودش نیست. او سوارکار و جنگجو اسـت و جنگجویان دیگری را رهبری میکند. دراین سریال پر حاشیه و سرو صدا نیز سوسن تسلیمی با بازی خود درخشید.

فیلم مادیان

سال ۱۳۶۴ بود کـه سوسن تسلیمی نقش اصلی فیلم “مادیا” بـه کارگردانی علی ژکان را پذیرفت. مادیان تصویری از زندگی روستایی در کشور را ارائه می‌داد. دراین فیلم سوسن تسلیمی نقش زنی از روستا‌های شمال ایران رابه عهده داشت. او کـه بـه سبب زادگاهش زبان گیلکی را بلد بود بدون هیچ مشکلی توانست با لهجه‌ی روانش این نقش را بازی کند و دوباره مورد توجه قرار بگیرد.

این سال‌های پرفراز و نشیب دهه‌ی شصت سال‌های پر کاری سوسن تسلیمی بود کـه البته شرایط بحران و جنگ اجازه‌ی شکوفا شدن بیشتر رابه این بازیگر توانا نداد. سال ۱۳۶۵ در بحبوحه‌ی جنگ ایران و عراق، سوسن تسلیمی یک ایده‌ی داستانی رابا بهرام بیضایی در بین گداشت کـه در نهایت منجر بـه ساختن فیلم معروف “باشو غریبه کوچک” شد.

فیلم باشو غریبه کوچک

داستان باشو از این قرار اسـت کـه پسر کوچکی کـه در حمله‌ای در حین جنگ خانه اش در جنوب کشور ویران شده و خانواده اش را از دست داده سوار بر کامیونی میشود، خوابش میبرد و وقتی بیدار می شود می بیند کـه در شمال کشور اسـت. او دراین دیار با زنی برخورد میکند کـه در غیاب همسرش بـه همراه دو فرزندش زندگی میکند. نقش این زن کـه نامش “نایی جان” اسـت را سوسن تسلیمی بازی میکند.

او دراین فیلم چنان ماهرانه ایفای نقش می کند کـه بـه گونه‌ای همه ی آن فیلم رابه خاطر نقش او بـه خوبی بـه یاد دارند. نایی جان و پسرک زبان هم را نمی‌فهمند، اما چنان ارتباط عمیقی بین آن‌ها پدید می آید کـه میتواند یکی از جلوه‌های زیبای روابط انسانی باشد. شوهر نایی جان از حضور باشو در خانه اش ناراضی اسـت و این موضوع بحران اصلی داستان اسـت کـه باز بـه دست نایی جان کـه بـه نوعی یک قهرمان اسـت برطرف می شود.

“باشو غریبه کوچک” ۵ سال تمام در توقیف بـه سر برد و اجازه‌ی اکران پیدا نکرد تا این کـه سرانجام درسال ۱۳۶۹ بـه اکران عمومی درآمد. این فیلم کـه یکی از زیباترین و دلنشین‌ترین آثار بهرام بیضایی اسـت با اقبال بی نظیری روبه‌رو شد ودر نهایت تبدیل بـه یکی از خاطره انگیز‌ترین آثار سینمایی ایران شد. سوسن تسلیمی کـه خود بـه فیلم باشو علاقه‌ی بسیاری دارد، این اثر را ستایش صلح و دوستی می داند.

زمانی کـه درسال ۱۳۶۹ باشو بـه اکران عمومی درآمد، سوسن تسلیمی از ایران مهاجرت کرده ودر کشور سوئد اقامت داشت. او هرگز نتوانست این فیلم را درکنار مردم کشورش ودر سینما تماشا کند. در همان سال ۶۵ کـه باشو ساخته شد، تسلیمی در فیلم‌های شاید وقتی دیگر بهرام بیضایی و طلسم داریوش فرهنگ بازی کرد. این دو فیلم آخرین فیلم‌هایی بودند کـه تسلیمی درکشور خود بازی میکرد.

فیلم طلسم

طلسم کـه داستان آن نیز اثری از بهرام بیضایی اسـت، دارای داستانی پیچیده، پر رمز و راز و افسانه گونه اسـت. ماجرا از این قرار اسـت کـه عروس و دامادی پس از شب عروسی خود بـه قصد روستایشان سفر می کنند، اما در راه گم می شوند و سر از خانه‌ی یک شازده درمی آورند.

آن‌ها دراین مکان با رمز و راز عجیبی روبه رو میشوند کـه داستان را تحت الشعاع خود قرار می دهد. فیلم بعدی تسلیمی کـه باز هم اثر فاخر از بهرام بیضایی اسـت درسال ۱۳۶۶ اکران شد. شاید وقتی دیگر فیلمی بود کـه تسلیمی باز هم با داریوش فرهنگ در آن بازی میکرد. این فیلم نیز فیلمی با داستان پیچیده بود کـه تنها بازیگری چون سوسن تسلیمی قادر بود در آنچنان کـه شایسته بود بدرخشد.

برخی بر این باورند کـه شاید وقتی دیگر برگۀ زرینی در کارنامه بهرام بیضایی و هم چنین سوسن تسلیمی اسـت. در همان سالی کـه شاید وقتی دیگر بـه نمایش درآمد، تسلیمی ایران را برای همیشه بـه مقصد سوئد ترک کرد. تسلیمی پس از مهاجرت دست از فعالیت در زمینه تئاتر و هنر‌های نمایشی برنداشت. او تا بحال چندین تئاتر موفق در سوئد را بازی کرده و هم چنین خود نیز بـه ساخت فیلم و… مشغول بوده اسـت.

در این قسمت بیوگرافی کامل سوسن تسلیمی بازیگر قدیمی ایران را خواندید امیدواریم مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

برگرفته از پارس ناز