گلپایگان، همان وردپاتکان

به گزارش خبرنگار ایسنا، هرگاه نام شهری را بر زبان می‌آوریم خواسته یا ناخواسته اسم آن تداعی کننده خاطره‌ای زیبا، مکانی دیدنی، غذایی خوشمزه و یا طبیعتی بکر است. گلپایگان نیز از آن دسته از شهرهایی است که با آوردن نام آن شهری سرشار از گل و زیبایی در ذهن متصور می‌شود، حال بررسی اینکه شهرداری سه شهر گلپایگان، گوگد و گلشهر آیا توانسته‌اند آن‌طور که باید و شاید از تمام ظرفیت خود در زیباسازی شهری و تبدیل شهرستان گلپایگان به منطقه‌ای سرشار از گل و طبیعت گام بردارند یا خیر در این مجال نمی‌گنجد.
گلپایگان یکی از بلادهای بسیار قدیمی ایران است که در دوره‌های گذشته در نهایت آبادی و آبادانی بوده است و همواره گهواره دانش بوده و شعرا و دانشمندان ارزنده‌ای به جامعه علم و ادب تقدیم کرده است.
می‌گویند شهر گلپایگان را "همای"، دختر بهمن کیانی ساخته و بعدها توسط دختر وی بازسازی شد و طی سال‌ها، نام‌های مختلفی را به خود دید.
اکبر افاضلی در کتاب" گلپایگان در گذر زمان" نوشته است"شهر گلپایگان در اصل "ورتپاتکان" به معنی شهر یا سرزمین ورتپات بوده و یکی از نام‌های ایرانی است. سپس به مرور زمان وردپاتکان، وردپازگان، گردبازگان، گلپادگان و سرانجام گلپایگان شده است. "وردپاتکان" از سه پاره: "ورد-پات-کان" تشکیل شده است. "ورد" به معنی گل سرخ است که در نتیجه تغییراتی که از روی قواعد زبان شناختی در آن روی داده تبدیل به گل شده است. گلپایگان را در اواخر دوره ساسانیان، "گردپازگان" می‌گفتند و عرب‌ها جردپاذقان و سپس جرفاذقان نامیده‌اند."
" پا" از مصدر پاییدن یعنی نگهبانی کردن آمده است. "پات" پس از مدتی "پاذ"، سپس "پاد" و سرانجام "پای" شده است.
"کان" که سپس "گان" شده به معنی "زمین" و " نسبت " آمده است.
اکبر افاضلی در بخش دیگری از این کتاب آورده است"درباره کلمه گلپایگان و وجه تسمیه آن تاکنون عقاید متنوعی اظهار شده و آنچه شایع است عده‌ای آن را "کوهپایگان" خوانده‌اند، حال آنکه جلگه وسیعی است مسطح و به جز در وسط یکی از روستاهای آن (قالقان) که تپه‌ای وجود دارد سایر قسمت‌های آن هموار و فقط اطراف حوزه گلپایگان را جبال مرتفعی احاطه کرده‌اند. برخی آن را گلپایگان به کسره اول تصور می‌کنند در حالی که به این شکل هرگز تلفظ نشده است. برخی هم آن را گلپایگان به ضمه گاف می‌خوانند یعنی شهر گل."
به مجموع تعدادی از روستاهای این شهرستان به نام‌های تیکن،‌ دُر،‌ رحمت‌آباد و شورچه به دلیل کوچاندن و اقامت تعدادی از قبایل عرب در این منطقه "عربستان" گفته می‌شود. جاده ابریشم در گذشته از این منطقه عبور می‌کرده و به این دیار رونق بخشیده بود.
منبع: فاضلی، اکبر، گلپایگان در گذر زمان

انتهای پیام