منطقه شکار ممنوع بهاباد

منطقه شکارممنوع بهاباد در واقع اراضی بکر شمال بهاباد است که از رویشگاه های و چشم اندازهای طبیعی دارای اهمیتی برخوردار است. عرصه منطقه شکار ممنوع بهاباد دارای مساحتی حـدود۶۵۰۰۰ هکتـار است و در طیـف ارتفـاعی۲۱۲۰-۹۵۰ متری نسبت به سطح دریا قرار دارد.
زیسـتگاههای یوزپلنــگ در حـوزه منطقــه حفاظت شده کوه بافق ،شکار ممنوع آریز و پناهگاه حیات وحش دره انجیر به صـورت نـواری بـا امتداد شمالی – جنوبی واقع شده است و در جهت شـرق زیسـتگاههای آزاد گسـترده و مسـاعدی برای این گونه وجود دارد و پس از این زیستگاههای آزاد ، پناهگاه حیات وحش نایبندان که خـود از بهترین زیستگاههای یوزپلنگ می باشد قرار گرفته است .به طور قطع ارتباط جمعیت هـای کـوه بافق تا دره انجیر با زیستگاه بزرگ نایبندان می تواند از طریق منطقه کمکی برقرار شود.

در زیستگاه هایی با ویژگی های بارز که جمعیت جانوری آنها به دلیل شکار بی رویه رو به کاهش است و از این رو به حمایت نیاز دارند، برای مدتی محدود و به طور معمول ۳ تا ۵ سال، شکار ممنوع می شود. چنانچه جمعیت جانوری منطقه ای دراین دوره ترمیم شود، می توان آن را با توجه به سایر معیارها، به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت تعیین کرد. راهکار تعیین مناطق شکار ممنوع را می توان پشتوانه ای برای حفاظت از ذخایر طبیعی کشور و نوع آزمون برای بررسی قابلیت های مناطق، برای پیوستن به مجموعه مناطق حفاظت شده دانست.

رزرو تورهای مسافرتی در لست تورز و توریاب:

پستانداران: پستانداران منطقه بهاباد تقریباَ از گونه های استثنایی و به ندرت در سایر گستره های طبیعی یافت می شود. پستانداران منطقه از تنوع قابل توجهی برخوردارند. تپه ماهورهای منطقه و ارتفاعات قابل دسترسی آن زیستگاه مناسبی برای قوچ و میش می باشد . کوههای صخره ای و غیر قابل دسترسی این منطقه کل و بز را در خود پناه داده اند. کاراکال, یوز, جبیر, کفتار, پلنگ, گرگ, انواع روباه, تشی, خرگوش, شغال از دیگر گونه های عمده منطقه به شمار می روند که به وفور در منطقه دیده می شوند.
پرندگان: پرندگان منطقه اساساَ از پرندگان درخت زی و بوته زی تشکیل شده اند که معمولاَ جزء سبکبالان محسوب می شوند ولی در عین حال تعدادی از پرندگان شکارگر مانند دلیجه, انواع عقاب, انواع سارگپه, شاه باز, بالابان, شاهین , بحری و پرندگان قابل شکار نظیر کبک , تیهو , بلدرچین , هوبره , انواع چاخ لق , دودوک , خروس کولی ، انواع سلیم ها، بلبل خرما، انواع چلچله، انواع چکاوک، انواع دارکوب، هدهد، سبزقبا، زنبورخوارها، پرستو، جغد، شاه بوف، زاغ بور، قمری خانگی، یا کریم، فاخته، کبوتر چاهی، باقرقره و در فصل مهاجرت انواع پرندگان آبزی، انواع آبچلیکها، چنگر، انواع اردکها و خوتکا ، سرسبز، تنجه، غاز، فلامینگو، حواصیل، بوتیمار اگرت و غیره به چشم می خورند.
کبک، تیهو، هوبره، زاغ بور، فاخته، کبوتر چاهی، انواع چکاوک و انواع پرندگان شکارگر به طور دائمی در منطقه سکونت دارند.
پوشش گیاهی: پوشش گیاهی در هر منطقه تحت تاثیر عواملی چند از قبیل نوع و میزان گیاه ،وضعیت زمین شناسی ،نوع خاک,شکل ظاهری زمین (پستی وبلندی )وبویژه آب وهوای قرار دارد .
بخش بهاباد از نظر پستی وبلندی به سه منطقه تقسیم میشود :
۱-مناطق دشتی وپستی
۲-مناطق کوهپایه ای(دامنه ها )
۳- مناطق کوهستانی
هر یک از این مناطق با توجه به میزان بارش و وضعیت خاک و ناهمواری دارای پوشش گیاهی متفاوتی است. جنلگهای بخش بهاباد در قسمت جنوبی آن با وسعت ۳۵ الی ۴۰ هزار هکتار واقع شده که نوع پوشش آنها کم تا متوسط بصورت تنک ودرختچه و بوته زار میباشدو بعلت تنک بودن بطور میانگین ۱۵۰ اصله درخت در هکتار وجود دارد از گونه های درختی آن بنه ،بادام و انجیر و سر و کوهی ،ارس ،تاغ ،آتریپلکس و گونه های درختچهای اشنان و اسکمبیل و گونه های گیاهی چرخه و اسپند را میتوان نام برد.

شکل کلی منطقه شکارممنوع بهاباد بصورت دو سری ارتفاعات موازی در امتداد شمالغربی-جنوبشرقی کشیده شده است وبلند ترین نقطه ارتفاعی آن در کوههای آسفیچ ( ۵/۵ کیلومتری جنوب جعفرآباد ومرز مشترک بااستان کرمان) با ارتفاع ۳۰۶۹ مترو پست ترین نقطه آن با ارتفاع ۱۰۴۵ متردر محل خروجی رودخانه شور می باشد. از نظر فرسایشی سنگهای بخش جنوب ,جنوب غربی وغرب منطقه بیشتری در برابر فرسایش و هوازدگی داشته بهمین جهت ارتفاعات بلندی را بوجودآورده است که محل اصلی تغذیه سفره آب زیرزمینی منطقه می باشد. در مقابل ارتفاعات شرقی وشمالغربی بدلیل تقابل کم دربرابر فرسایش، ارتفاع کمتری داشته وبیشتر به صورت تپه ماهور و کوههای کم ارتفاع ظاهر شده اند که نزولات جوی آن به مراتب کمتر بوده و در تغذیه آبهای زیر زمینی هم نقش چندانی ندارند.

منطقه شکار ممنوع بهاباد از نظر آب و هوایی در ناحیه گرم و خشک با تابستانهای بسـیار گـرم و خشـک و زمسـتانهای معتدل و یا سرد کم باران قرار گرفته است بخش اعظم بارندگی در زمستان رخ مـی دهـد.
نوسـانات درجـه حرارت در زمستان و حتی شب و روز بسیار زیاد است .

این منطقه چون از لحاظ آب و هوایی نسبتاَ‌خوب می باشد و زیستگاه مناسبی برای پستاندارانی از قبیل قوچ و میش , کل و بز , جبیر , یوز , پلنگ , کاراکل , گرگ , خرگوش , انواع روباه , شغال , کفتار , گربه وحشی , انواع موشهای صحرائی , تشی و غیره می باشد . همچنین زیستگاه مناسبی برای پرندگان کمیابی نظیر هوبره , انواع عقابها , زاغ بور , کبک , تیهو , باقرقره , زاغی , شاهین , قرقی , دلیجه , سارگپه , بلبل خرما , سنگ چشم , انواع چکاوک , چلچله و غیره می باشد . تمامی حیوانات فوق یا دیده شده اند و یا رد آنها مشاهده گردیده است . لازم به ذکر است که این منطقه با توجه به گستردگی مکان مناسبی برای جمع آوری انواع حیوانات می باشد که این امر مستلزم نیروی زیادتر و امکانات بیشتر می باشد . امید که در آینده نزدیک بشود از این مکان به عنوان ذخیره گاه زیست کره و محلی که بتوان روی آن مانور داد و یک تفرجگاه بسیار مطلوب جهت استفاده از توریستهای داخلی و خارجی استفاده کرد .
از جمله ارتفاعات منطقه بهاباد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کوه دوروز جنگ:یا دروجه از جمله کوههای رشته کوه ایران مرکزی میباشد که در هفت کیلومتری جنوب غربی شهر بهاباد واقع شده و ارتفاع آن ۲۶۹۰متر میباشد .
کوه موسی:از جمله کوههای رشته کوه ایران مرکزی میباشد که در ۱۰ کیلومتری شمال (متمایل به شمال شرقی)شهر بهاباد واقع شده و ارتفاع آن ۱۶۰۰متر میباشد.
کوه سرخ:این کوه به صورت منفرد در ۸کیلومتری شمال غربی شهر بهاباد واقع شده و ارتفاع آن ۱۷۷۴متر میباشد .
کوه بنستان:این کوه جزو رشته کوه ایران مرکزی بوده و در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر بهاباد واقع شده و ارتفاع آن ۲۶۱۰متر است.

مراتع بخش بهاباد عموما جزو مراتع ضعیف تا متوسط محسوب میشوند و به دو دسته تقسیم میشوند:
۱-گیاهان مرتعی که شامل آن دسته از گیاهان میشوند که به عنوان علوفه جهت تعلیف و چرای دام و همچنین بعنوان پوشش محافظ خاک و جلوگیری از فرسایش مورد استفاده قرارمگیرند . این گونه گیاهان عمدتا در مناطق کوهپایهای (دامنه ها) و بطور پراکنده و اندک در مناطق دشتی و کوهستانی نیز وجورد دارند که شامل درمنه ،تاغ ،اسکمبیل ،طارم ،پدن ،چرخه ،عجوه،اشنان،رندوک،قلم،جفته،قره داغ ،انجیروحشی…

۲-گیاهان دارویی و صنعتی :که جهت مصارف دارویی وصنعتی مورد استفاده قرار میگیرند و تا کنون بیش از ۸۰ گونه از آنهاگردیده است .این گیاهان عمدتا در مناطق کوهستانی میرویند و از مهمترین آنها می توان به گونه های زیر اشاره کرد :
کلپوره , گون , شاتره ,‌قدومه , زرشک , بوماداران , زیره سیاه , آنغوزه , بادام کوهی , سرو کوهی , آویشن , بنه
( پسته وحشی ) بادرنجبویه , رازیانه , کاکوتی , شیرین بیان , پونه , کلیل الملک , گل زوفا , سیاوش , ترنگبین , ریواس و اسفرزه.

فلور منطقه بهاباد متجاوز از ۲۰۰۰ گونه از گیاهان می باشد که اکثراَ آنها را گیاهان دارویی و بازدانگان و قسمت دیگر آن را گیاهان درختچه ای تشکیل می دهند . همانگونه که معمول مناطق خشک و بیابانی است دو گروه بوته ای چوبی و درختچه ها و گیاهان کوتاه عمر یک ساله از بیشترین تنوع برخوردارند . گیاهان یک ساله کوتاه عمر قادرند به سرعت رشد نموده و در طی دوره کوتاه مرطوب و بارانی چرخه حیاتی خود را کامل نمایند و معمولاَ دوره طولانی خشکی را به صورت دانه سپری می کنند. درختچه ها و بوته های چوبی نیز قادرند با ایجاد شبکه ریشه ای وسیع و عمیق از رطوبت اعماق خاک استفاده نموده و دوره خشکی را تحمل نمایند. تنوع گونه ای به مجموعه گونه های مختلف از گیاهان و جانوران و شکلهای دیگر موجودات زنده که در یک منطقه به سر می برند اطلاق می گردد. در یک اکوسیستم هر چند تنوع گونه ای بیشتر باشد زنجیره های تغذیه ای طولانی تر و شبکه های حیاتی پیچیده تر بوده و در نتیجه محیط پایدارتر و از شرایط خودگردان و خود تنظیمی بیشتری برخوردار می باشد .

آدرس : استان یزد- شهر بهاباد- منطقه شکار ممنوع بهاباد

منبع : بزنیم بیرون