آیا گوجه فرنگی در زمان ممنوعیت صادرات، صادر شده است؟

در روز‌های اخیر قیمت پیاز کاهش یافته است، اما قیمت گوجه فرنگی دو برابر شده است. کارشناسان دلیل افزایش قیمت گوجه فرنگی را اول آزاد سازی صادرات این محصول کشاورزی و دوم وقوع سیل و مشکلات حمل و نقل عنوان می‌کنند. آمار‌ها نشان می‌دهند که صادرات این محصول کشاورزی از گمرکات کشور رشد چشمگیری یافته است، به طوری که ارزش صادرات این کالای کشاورزی در ۱۷ فروردین ماه به بیش از ۵ میلیون دلار رسیده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، در روز‌های پایانی سال گذشت بود که قیمت پیاز رشد قابل توجهی را داشت و از کیلویی ۳ تا ۴ هزار تومان در روز‌های پایانی سال گذشته به کیلویی ۸ تا ۲۰ هزار تومان در روز‌های ابتدایی سال جاری رسید. اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی طی مصاحبه‌ای در مورخه ۶ فروردین ۱۳۹۸ علل افزایش قیمت پیاز را بارندگی‌های اخیر و صادرات این کالا عنوان کرد و گفت: بارندگی و سیل اخیر در این موضوع کمی تأثیرگذار بوده، اما دلیل اصلی کاهش عرضه و افزایش قیمت پیاز در بازار داخلی صادرات است.

همین صادرات بی رویه باعث شد تا وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور جلوگیری از افزایش قیمت پیاز، در مورخه ۱۰ فروردین ماه ۱۳۹۸ طی نامه‌ای به رئیس گمرک دستور ممنوعیت صادرات پیاز و سیب زمینی از مورخه ۱۵ فروردین ماه را صادر کند. نکته دیگر این نامه این بود که صادرات گوجه فرنگی آزاد اعلام شد.

ممنوعیت صادرات پیاز توانست قیمت این محصول را در روز‌های اخیر تعدیل کند و قیمت این محصول کشاورزی به زیر ۱۰ هزار تومان رسیده است. همزمان با افت قیمت پیاز، این بار قیمت گوجه فرنگی رشد پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که قیمت این محصول کشاورزی در عرض چند روز دو برابر شده و به کیلویی ۵ هزار تومان رسیده است.

برخی کارشناسان این افزایش قیمت گوجه فرنگی را به آزاد شدن صادرات آن نسبت می‌دهند. از جمله این کارشناسان می‌توان به حسن صابری هرندی، رئیس اتحادیه بارفروشان اشاره کرد. وی طی مصاحبه‌ای صادرات گوجه فرنگی را عامل افزایش قیمت این محصول عنوان کرده و افزوده است: سود صادرات گوجه فرنگی برای هر کیلو ۷۰ تا ۸۰ سنت یعنی ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان است و صاحبان بار گوجه فرنگی و دلالان با توجه به این میزان درآمد، حجم قابل توجهی از محصولات را صادر می‌کنند.

بررسی‌های آمار‌های صادرات گمرک در روز‌های بعد از رفع ممنوعیت صادرات گوجه فرنگی نشان می‌دهد که این محصول در روز‌های اخیر یکی از کالا‌های عمده صادراتی ایران بوده است و حجم قابل توجهی از آن صادر شده است. به عنوان نمونه همان گونه که ملاحظه می‌شود در روز ۱۷ فروردین ماه سال جاری گوجه فرنگی به عنوان دومین کالای صادراتی به لحاظ ارزش دلاری بوده است. ارزش صادرات این کالا در ۱۷ فروردین ماه سال جاری ۵ میلیون و ۱۴۲ هزار و ۶۸۱ دلار بوده است.

نکته جالب‌تر اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهند این محصول کشاورزی در تاریخ‌های قبل از صدور فرمان آزاد شدن صادرات، صادر شده است. به عنوان نمونه بررسی‌ها نشان می‌دهد که این محصول در تاریخ‌های ۸، ۹ و ۱۱ فروردین ماه ۱۳۹۸ صادر شده است. حالا باید از مسئولین گمرک این سئوال را پرسید که آیا صادرات گوجه فرنگی در آن تاریخ آزاد بوده است که اجازه صادرات این محصول کشاورزی را داده اند؟

در پایان به این موضوع نیز باید اشاره نمود که با توجه به اینکه در فصل برداشت گوجه فرنگی در مناطق جنوب کشور هستیم، برخی از کارشناسان معتقدند که دلیل افزایش قیمت این محصول کشاورزی مشکلات حمل و نقل بار به دلیل وقوع سیل می‌باشد.

به هر صورت تنها راه مبارزه با این گرانی‌ها و لغو ممنوعیت‌های صادراتی این است که وزارت جهاد کشاورزی آمار‌هایی را از میزان تولید و مصرف محصولات کشاورزی کشور داشته باشد و به مازاد مصرف کشور اجازه صادرات بدهد تا نه گرانی این محصول در داخل کشور پیش بیاید و نه صادرکننده و تولیدکننده از ممنوعیت‌های صادراتی یک شبه ضربه بخورد.