تفاوت مدارس دولتی با هیات امنایی، شاهد، تیزهوشان و غیر انتفاعی!

مهدی نویدادهم در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار آموزش خبرگزاری موج، در بحثی مرتبط با نوع و استراتژی مدارس کشور،گفت: استراتژی وزارت آموزش و پرورش، اساس مفاد سند تحول بنیادین است که در این وزارتخانه میگوید که ما باید در کل کشور دو نوع مدرسه داشته باشیم. یکی مدارس دولتی و دیگری مدارس غیردولتی.

دبیر شورای عالی آموزش و پرورش در تشریح دو نوع مدرسه یاد شده اظهار داشت: مدارس دولتی ، مدارسی است که همه هزینه های آن توسط دولت تامین میشود. اما مدارس غیردولتی به مدارسی اطلاق می شود که بخشی از هزینه های جاری اینگونه مدارس توسط مردم، یعنی اولیاء دانش آموزان تامین و پرداخت می شود.

اهداف آموزشی همه مدارس مشترک است

وی در خصوص مفاد درسی تدوین شده مدارس گفت: اما برنامه درسی در دو نوع مدرسه یاد شده، یعنی مدارس دولتی و مدارس غیردولتی مشترک میباشد. چنین برنامه‌ها و اهداف آموزشی و پرورشی نیز در این دو مدارس بصورت مشترک دنبال می‌شود. تنها تفاوتی که در این بین وجود دارد این است که در مدارس غیردولتی اولیا مدرسه می‌توانند برنامه‌های آموزشی و تربیتی بیشتر و متنوع تری را به دانش آموزان ارائه دهند. این گزینه به اقتضای امکاناتی است که در مدارس غیر دولتی در اختیار مدیران و اولیا این گونه مدارس قرار می گیرد. یعنی هر چه مدارس امکانات بیشتری داشته باشد، ممکن است برنامه ارائه شده به دانش آموزان مفصل تر ارائه شود که این نکته یکی از فاکتورهایی است که با توافق و مشارکت و همراهی اولیا دانش آموزان در برنامه های کلاسی گنجانده و آموزش داده می شود.

مدارس هیأت امنایی

نوید ادهم در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه یک دسته مدارس دیگر در سطح کشور وجود دارند که در ذیل مدارس یاد شده معنا پیدا می کنند، افزود: به اینگونه مدارس، مدارس هیأت امنایی اطلاق می شود. تفاوت مدارس هیئت امنایی با سایر مدارس در شیوه مدیریت آنها است. به این معنا که به جای آنکه یک نفر به عنوان مدیر در یک مدرسه مشغول خدمت شود. یک گروه به عنوان مدیر و در قالب هیئت امنا وظیفه مدیریت مدارس را به عهده می گیرند و در بین این گروه یک رییس انتخاب می شود و در واقع هیئت امنا خدمات مشورتی و مدیریتی به مدیر هیئت امنا ارائه می دهند.

مدیر کل اسبق فرهنگی-هنری وزارت آموزش وپرورش ، در مورد مهمترین مباحث مطروحه در میان هیئت امنای اینگونه مدارس عنوان کرد: برنامه ریزی های درسی مدارس، نحوه تامین منابع مالی و مواردی از این دست. جز اهم موارد مشورتی هیئت امنا در مدارس هیئت امنایی محسوب می شوند.

چند مدیر، به جای یک مدیر

وی در رابطه با الزاماتی که در انتخاب هئیت مدیره مدارس هیئت امنایی وجود دارد،گفت: در ترکیب هیئت مدیره مدارس هیئت امنایی به گونه ای برنامه ریزی شده که در میان افراد هیئت مدیره متخصصان تعلیم و تربیت، مدرسان آموزش و افراد توانمند و معتمد محل در آن حضور داشته باشند که تا به واسطه نوع تخصص خود بتوانند مشکلات پیش روی مداری را مرتفع کنند.

مدارس شاهد چگونه مدارسی است؟

معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: یکی دیگر از مدارسی که در سطح کشور وجود دارد. مدارس شاهد است. اینگونه مدارس جز مدارس دولتی محسوب می شوند که ویژه گروه خاصی از دانش آموزان است. عموماً در مدارس شاهد دانش آموزانی که دارای اولیا شهید، رزمنده و جانباز هستند، به تحصیل اشتغال دارند.

وی اضافه کرد: مدارس شاهد با مشارکت بنیاد شهید و ارگان هایی از این دست خدمات ارائه می دهند و به لحاظ محتوای دروس و برنامه های درسی، مدارس شاهد با سایر مدارس از جمله مدارس دولتی هیچ تفاوتی ندارند.

معتقد به جداسازی مدارس تیز هوشان نیستیم

نوید ادهم در بخش دیگری از سخنانش در رابطه با فضای ایجاد شده در رابطه با مدارس تیز هوشان متذکر شد: ما بر اساس سند تحول بنیادین به هیچ عنوان معتقد به جداسازی مدارس تیز هوشان نیستیم و جداسازی به این شکل که در حال حاضر صورت گرفته در سطح کلان مورد تایید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیست.

وی در ادامه افزود: چرا که برخی مدعی شده بودند که وزارت آموزش و پرورش مدارس تیزهوشان را به رسمیت نمی شناسد. در حالی که این گونه مدارس یکی از انواع مدارسی است که در کشور ما و در وزارت آموزش و پرورش موجود است و ما نمیتوانیم به استعدادهای تیز هوش که در این مدارس مشغول تحصیل هستند بی تفاوت باشیم. لیکن می گوییم که تنها محفوظات صرف به درد دانش آموز نمی خورد. بلکه دانش آموز باید مهارت بیاموزد تا در بطن زندگی محفوظات و مهارت توأمان به درد او بخورد. در حالی که برخی بدون اینکه فحوای کلام ما را درک کنند به اشتباه اینگونه برداشت کرده اند که وزارت آموزش و پرورش مدارس تیزهوشان و دانش آموزان تیز هوش را قبول ندارد.

دو نگاه در نوع ارائه خدمات به مدارس تیزهوشان

دبیر شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به این نکته که در نوع ارائه خدمات به مدارس تیزهوشان دو نوع نگاه وجود دارد، افزود: اولین نگاه این است دانش آموزی که استعداد برتر محسوب می شود، بهتر است که جدا باشد و با مدل جدا سازی از سایر دانش آموزان خدمات آموزشی و تربیتی دریافت کند؟ و نگاه دوم می گوید که دانش آموز تیزهوش بهتر است در جمع دانش آموزان دیگر باشد و در عین حال آن خدمات ویژه تربیتی و آموزشی را جداگانه دریافت کند. با این حال او نگاه به مدرسه تیزهوشان در نوع خدماتی است که به آنها ارائه می شود و این به معنای این نیست که وزارت آموزش و پرورش مدارس تیزهوشان را قبول ندارد.

همه چیز در مورد مدارس غیر انتفاعی

معاون سابق برنامه ریزی و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی در ادامه به یکی دیگر از مدارس موجود در کشورمان اشاره کرد و گفت: مدارس غیرانتفاعی یک نوع دیگر از مدارس کشور است که بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی شکل گرفته و تاسیس شده است. در مدارس غیر انتفاعی مبنای برنامه های آنها حداقل در برنامه های درسی و کتاب های مصور است که قانون گذار به اینگونه مدارس اجازه داده که ساعات بیشتر و زمان فزونتری به آموزش و انتقال مفاد و موارد درسی و برنامه های آموزش به دانش آموز بپردازد.

وی در خصوص مخارج مورد نیاز مدارس غیر انتفاعی اظهار داشت: مدارس غیر انتفاعی نیاز به سرمایه گذاری دارد یا موسس هزینه میکند یا از طریق شهریه از دانش آموزان تامین و برای چرخاندن چرخ اینگونه مدارس هزینه میشود.

نوید ادهم در تذکری انتقادی اضافه کرد: البته عملکرد برخی از مدارس غیر انتفاعی مورد تایید ما نیست و تا آنجایی که مسئولان وزارت آموزش و پرورش متوجه تخلفات چنین مدارسی شده اند، قطعاً با قطعیت با مدارس متخلف غیر انتفاعی برخورد می کنند.

وی در رابطه با قیاس مدارس غیر انتفاعی و مدارس دولتی عنوان کرد: در سال های اخیر کیفیت آموزش در مدارس غیر انتفاعی افت کرده و به جز چند کلانشهر بزرگ کشور، مدارس دولتی با مدارس غیر انتفاعی نه تنها برابری می کنند بلکه یک سر و گردن از چنین مدارسی بالاتر هستند و با این مدارس رقابت می‌کنند. لذا عکس تصور برخی از مردم که می پندارند کیفیت آموزش در مدارس دولتی ضعیف و در مدارس غیر انتفاعی قدرتمند دنبال می شود، تصور نادرستی است!

تخلفات مدارس باید گزارش شود

این مقام مسئول در ادامه مبحث قبل تصریح کرد: در مقابل ادعای قبلی باید اذعان کنیم که در چند مدرسه انگشت شمار غیر انتفاعی به واسطه حرفه ای بودن اولیا آنها نتایج آموزشی درخشانی کسب شده است. بنابراین نمیتوانیم در یک نگاه کلی تمام مدارس غیر انتفاعی را رد کنیم. این در حالی است که در مدارس دولتی هم ممکن است تخلف و کم کاری صورت بگیرد. اما متاسفانه اولیا دانش آموزان از گزارش اینگونه مدارس شانه خالی میکنند و ما تا شکایت و گزارشی نداشته باشیم نمی توانیم با مدارس متخلف برخورد کنیم.

مدارس دولتی چیزی از مدارس غیرانتفاعی کم ندارد

برنامه‌ریز و مجری پروژه ICT در آموزش وپرورش با واکنش نشان دادن به باوری غلط در میان اویا دانش آموزان خاطر نشان کرد: متاسفانه در بین اولیا دانش آموزان برخی سخنان باب شده و دارد رد و بدل می شود و روی آنها مباحث عجیب و بدون پشتوانه ای شکل میگیرد که هیچ مبنای علمی ندارد. مثلا نکته ای که خیلی دست به دست می شود و به گوش ما هم می رسد این است که گفته می شود مدرسه قدرتمند یعنی مدرسه غیر انتفاعی و مدرسه ضعیف یعنی مدرسه دولتی، در حالی که همه اینها شعارهایی است که از حرف والدینی عنوان می شود که مبنای شاگرد اول بودن فرزندشان را صرفاً خرج کردن پول های کلان می دانند و خام سخنان مدیرانی می شوند که از بیان حقایق طفره میروند.

اولیاء گول ظاهر فریبنده آموزشگاه ها را نخورند

دبیر شورای عالی آموزش و پرورش با تصریح بر این نکته که مفاد درسی انواع مدارس موجود در کشور، یکی است، افزود: اولیا گاهی گول ظاهر فریبنده برخی آموزشگاه ها را می خورند. آموزشگاه هایی که برای درآمد حداکثری از والدین به زرق و برق آموزشگاه ها می پردازند. در حالی که اقدامات اکثر اینگونه مدارس که معیار برتر بودن شان ظواهر و شیک بودن آموزشگاه است. مثلاً در برخی مدارس که لقب تیزهوشان را هم به دنبال خود یدک می کشند ، معلم و مدیران کتابهای بیشتری را به دانش آموزان ارائه می دهند تا نشان دهند سیستم آموزشی پرباری دارند. در حالی که هر توان و بنیه هر دانش آموزی توسط کارشناسان بررسی شده است. دانش آموزان در مقاطه سنی همسان ظرفیت های مشترکی دارند که بر اساس آن ظرفیت ها، مفاد درسی برای آنها تعریف و تدوین می شود، اینگونه نیست که اگر به دانش آموزی مطالب و برنامه های بیشتری ارائه شود، سطح دانش و توانمندی درسی او افزایش زیادی می یابد، اتفاقا نه تنها این اتفاق حادث نمی شود، بلکه در غالب موارد تاثیرات این اقدامات اشتباه، قطعا بسیار بیشتر و عکس انتظارات اولیه اولیا دانش آموزان است.

کتاب ها و مفاد درسی در تمام مدارس یکی‌ است

اما در سایر مدارس مانند مدارس هیئت امنایی یا نمونه دولتی تمام کتاب ها و مفاد درسی یکی است و در نهایت ممکن است دو کلاس اضافه برای دانش‌آموزان تشکیل شود یا مثلا کلاس فوق العاده ای مانند کلاس زبان در برنامه های بیشتر گنجانده شود.

مدارس دوزبانه در مقطع ابتدایی غیر قانونی است

دبیر شورای عالی آموزش و پرورش در پاسخ به آخرین سوال که نظر وی را در کسوت عضو قانونگذار وزارت آموزش و پرورش جویا شد، گفت: با اقبال مردمی به مدارس دوزبانه در این میان مدارسی در چند سال اخیر باب شده به نام مدارس دو زبانه باید مردم بدانند که چنین مدارسی اگر در مقطع دبستان باشد قطعاً تخلف آشکار محسوب می‌شود و مردم باید گزارش چنین مدارسی را به آموزش و پرورش مناطق زندگی خود ارائه کنند. چرا که وزارت آموزش و پرورش اجازه تشکیل چنین مدارسی را هم نداده است.

وی ادامه داد:اما با کمی انفاق در دوره دبیرستان، مدارس می‌توانند آموزش زبان را جدی تر بگیرند و چند ساعت آموزش زبان را بیشتر کنند، تا مهارت زبانی دانش آموزان این مقطع بیشتر شود اما اینکه این مدارس ای به نام مدرسه زبان اثر آموزش و پرورش باشد در مقطع دبستان و چه در مقطع دبیرستان ممنوع است و همانطور که گفتم تنها در مقطع دبیرستان قانونگذار شرایط محدودی را برای او زبان آموزی دانش آموزان پیش بینی کرده است

خانواده ها با دقت نظر در مورد آینده تحصیلی فرزندانشان تصمیم بگیرند

نویدادهم در خاتمه اظهار داشت: با این احوال از اولیا گرامی خواهشمندیم که با دقت نظر و مشورت در مورد آینده تحصیلی فرزندانشان تصمیم بگیرند، نه به خاطر معیار هایی که بیشتر حالت چشم و هم چشمی دارد و در آینده نتیجه ای معکوس را شامل حال دانش آموز میکند.