فقر و نداری اهل زمین ناشی از زراندوزی زمامداران است

همواره دغدغه بشر بر این استوار بوده که بتواند عدالت را در جوامع اجرا کند، فرستاده شدن پیامبران از سوی خداوند نیز برای پیاده کردن عدالت از همه جوانب آن در میان اقوام و جوامع بشری بوده است. عدالت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در دستور کار پیامبرانی بوده که از سوی پروردگار مسئولیت و وظیفه داشتند تا بتوانند مردم را به راه عدالت بیاورند.

ائمه اطهار(ع) نیز در طورل دوران امامت خود برای اجرای عدالت الهی تلاش های بسیاری کردند و حتی در همین راه به شهادت رسیدند.

در جوامع انسانی به خاطر شرایطی ناعدالتی و حتی بی عدالتی دو قشر خودنمایی می کنند، فقیر و غنی.

اسلام با جریان ثروت و دارایی هیچگاه مخالف نبوده و نیست، تمرکز اسلام بر روی از کجا و چگونه آورده ای است که محل ایراد و اشکال جدی قرار دارد.

اگر فردی یا افرادی با تلاش و کوشش شبانه روزی خود به کسب مال حلال همت کرده باشند و از این راه به ثروت رسیده باشند نه تنها مذموم نیست بلکه جایز و روا است و اتفاقاً اسلام نیز بر این گونه تلاش هایی که از راه حلال به کسب ثروت می پردازد تأکید دارد.

اما باید پذیرفت و باور داشت ککه اندوختن ثروت از مسیر دسرت و حلال خود بسیار دشورا و طاقت فرسا است و نیازمند کار و تلاش فراوان است.

کمتر کسی را می توان یافت که از چنین راه های به ثروت دست یافته باشد چرا که هر کسی در راه گام نمی گذارد و نمی خواهد زحمت آن را بکشد.

در عوض کسب درآمد از راه های آسان و مسئله دار که از نظر احکام شرعی نیز مشکل دار است در بسیاری از جوامع دیده می شود.

ایران نیز از چنین گزندی در امان نیست و این موضوع چندی است که دغدغه حاکمیت اسلامی و مردم شده است.

برای مبارزه با زراندوزان و زالوصفتان اقتصادی که شیره جان اکثریت مردم را در شیشه کرده اند اقداماتی آغاز شده اما با وجود مبارزه ای که دیده می شود، هنوز نتایج آن احساس نمی شود حتی با وجود تشدید مبارزه و مقابله با باندهای فساد اقتصادی شاهد افزایش لجام کسیخته قیمت کالاهایی هستیم که مردم از خرید آن محروم شده اند.

روشن است که در این میان برخی افراد با نفوذ در جریان اوضاع اقتصادی دست دارند و این ماجرا به حتی برخی مسئولین نیز ارتباط پیدا می کند.

در پرونده هایی که در دستگاه قضایی در حال رسیدگی است، افراد و اشخصای دیده می شوند که یا پیش از این مسئولیت داشتند و یا هنوز هم دارند و در این میان ماجراهای ویلاها و بناهای آنچنانی در تهران و لواسان و شمال و دیگر جاهای کشور که متعلق به برخی مسئولین پیشین و کنونی است، قطعاً مردم را آزار می دهد.

در این که برای جلوگیری از زراندوزی برخی مسئولین کوتاهی و غفلت شده شکی نیست، انقلاب اسلامی با آرمان های بزرگ خود به خاطر مشغولیت های با ارزش تر به این مهم بی توجهی یا کم توجهی کرده و با اعتمادی که به برخی از مسئولین و منصوبین خود داشته، هیچگاه تصور نمی کرده که برخی افراد چنین کنند. البته بیرون از دایره مسئولین نیز هستند افرادی که با مفاسد اقتصادی خود به کشور لطمه وارد کرده اند. آنها نیز از رانت هایی که برایشان مهیا شده برای رسیدن به اهداف اقتصادی خود بهره میبرند.

حضرت امیر مومنان علی (ع) روش های حکومتی را در نهج البلاغه و در نامه هایی که به والیان خود در اقصی نقاط سرزمین اسلام داده تبیین کرده است.
مهمترین و اساسی ترین نامه ها و توصیه های به مالک اشتر است.

حضرت علی(ع) در نامه ای به مالک اشتر در سال 38 هجری نوشته اند فرموده اند؛

*مالیات را به گونه‌‏اى وارسى کن که صلاح مالیات ‌دهندگان باشد، زیرا بهبودى مالیات و مالیات ‌دهندگان، عامل اصلاح امور دیگر اقشار جامعه می‌باشد.

*تا امور مالیات‌ دهندگان اصلاح نشود کار دیگران نیز سامان نخواهد گرفت زیرا همه مردم نان‌خور مالیات و مالیات‌دهندگان هستند.

*باید تلاش تو در آبادانى زمین بیشتر از جمع‌آورى مالیات باشد که مالیات جز با آبادانى فراهم نمى‏‌گردد، و آن کس که بخواهد مالیات را بدون آبادانى مزارع به دست آورد، شهرها را خراب و بندگان خدا را نابود و حکومتش جز اندک مدّتى دوام نیاورد.

*پس اگر مردم شکایت کردند، از سنگینى مالیات، یا آفت‌زدگى، یا خشک ‌شدن آب چشمه‏‌ها، یا کمى باران، یا خراب‌ شدن زمین در سیلاب ‏ها، یا خشک‌ سالى، در گرفتن مالیات به میزانى تخفیف ده تا امورشان سامان گیرد، و هرگز تخفیف ‌دادن در خراج تو را نگران نسازد زیرا آن، اندوخته‏‌اى است که در آبادانى شهرهاى تو، و آراستن ولایت‏ هاى تو نقش دارد و رعیّت تو را می ستایند و تو از گسترش عدالت میان مردم خشنود خواهى شد و به افزایش قوّت آنان تکیّه خواهى کرد.

*به آنچه در نزدشان اندوختى و به آنان بخشیدى و با گسترش عدالت در بین مردم و مهربانى با رعیّت، به آنان اطمینان خواهى داشت، آنگاه اگر در آینده کارى پیش آید و به عهده‏ شان بگذارى، با شادمانى خواهند پذیرفت، زیرا عمران و آبادى، قدرت تحمّل مردم را زیاد مى‏ کند.

*علّت خرابى زمین بى چیزى و تنگدستى اهل آن زمین است و فقر و ندارى آنان ناشى از زراندوزى والیان، و بدگمانى آنان به بقاء حکومت و کم بهره‌گیرى آنان از عبرت‌ها و پندهاست.