حکم شیاف‌ زدن برای روزه‌ دار چیست؟

در ماه رمضان، برخی از بیماران مجبور به استفاده از دارو‌هایی در زمان روزه‌ داری هستنند. حالا شرع برای این دست از بیماران چه حکمی دارد؟ شیاف هم یکی از این داروهاست که گاهی لازم می‌شود در زمان روزه‌ داری مصرف شود. بهتر است به این نکته اشاره کنیم که شیاف دارویی معمولا به دو شکلِ قرص جامد و مایع مصرف می‌شود و در اصطلاح فقهی هم به نوعِ قرص آن "جامد" و به نوع مایع آن "روان" می‌گویند. چنانکه که اشاره کردیم، هر مرجع محترم تقلید نظر نسبتا متفاوتی دارد پس در این قسمت به نظرات این بزرگان بصورت جداگانه می‌پردازیم:

شیاف زدن به دو صورت جامد و روان صورت می‌گیرد و همینطور برای اغراضی مثل تسکین درد، تب و گاه لذت بردن و ... استفاده می‌شود. به فتوای حضرت امام شیاف زدن به صورت روان (دارو مایع باشد) روزه را باطل می‌کند هر چند از سر ناچاری باشد. با این حال شیاف زدن به صورت جامد (دارو مایع نباشد، مثل شیاف‌های شبیه به قرص) مبطل روزه نیست و استفاده از آن برای درمان درد و بیماری بدون اشکال است، ولی اگر شیاف‌ زدن به قصد لذت‌بردن و یا نشئه‌کردن باشد مبطل روزه است و اشکال دارد.

شیاف اگر مایع نباشد استفاده آن برای شخص روزه دار بلامانع است.

استفاده از شیاف‌هایی که برای معالجه است اشکالی ندارد، اما بنابر احتیاط واجب از شیاف‌هایی که جنبه لذت و خوراکی دارد (مثل تریاک) اجتناب شود.

استفاده از شیاف به صورت روان اشکال دارد، اما استفاده از شیاف به صورت جامد برای معالجه اشکالی ندارد. ایشان مطلقِ شیاف زدن برای روزه‌ دار را مکروه می‌داند. پس مقلدان ایشان می‌توانند از شیاف در طول روزه استفاده کنند اما باید به‌خاطر داشته‌باشند که این مسئله در نظر آیت‌الله سیستانی جزو مکروهات روزه است و بهتر است فقط در مواقع ضروری انجام شود.

استفاده از شیاف‌های جامد اشکالی ندارد، اما بنابر احتیاط مستحب از شیاف‌های جامد نیز باید خودداری کرد و بنابر احتیاط واجب از چیزی که جامد یا مایع بودن آن مشکوک است هم اجتناب شود.

شیاف، مبطل روزه نیست.

در رسالۀ دیگر مراجع، مثل آیات عظام بهجت، تبریزی و شبیری زنجانی این مبحث بیان نشده است.

بیشتر بدانید: مبطلات روزه بانوان چیست؟

گاهی برای بیمارانی که از شیاف استفاده می‌کنند این سؤال ایجاد می‌شود که آیا پس از استعمال شیاف به علت ورود یک چیز خارجی به داخل مقعد یا واژن و... غسل جنابت بر انسان واجب می‌شود یا خیر؟ در جواب این سؤال باید گفت به طور کلی نظر مراجع در این‌باره یکسان است و همه بر سر اینکه پس از استعمال شیاف نیازی به غسل ( منظور غسل جنابت است) نیست هم نظر هستند اما نظر برخی از مراجع عظام را می‌آوریم تا از جزئیات هم چشم‌پوشی نکرده‌ باشیم.

نظر حضرت امام (ره) در پاسخ به این سؤال که آیا داخل کردن وسایل معاینه توسط پزشک یا دارو‌هایی مثل شیاف غسل جنابت را بر انسان واجب می‌کند، این است که داخل کردن وسایل معاینه توسط پزشک و یا استعمال انواع دارو با خاصیت درمانی غسل جنابت را بر انسان واجب نمی‌کند.

ایشان در پاسخ به این سؤال که آیا زنی که مجبور است در ایام روزه‌ داری از پماد واژینال استفاده کند و حتی مجبور است با وسیله‌ی خاصی این کار را انجام دهد، روزه‌اش چه حکمی دارد؟ فرمودند: معاینات داخلی زنان با هر وسیله‌ای از جمله پماد، قرص‌های واژینال و استعمالات مانند آن غسل جنابت را بر انسان واجب نمی‌کند و همینطور روزه را هم باطل نمی‌کند.

دیگر مراجع نظر دقیقی در این بحث مطرح نکرده‌اند اما همانطور که در بالا اشاره کردیم اکثریت مراجع محترم، نظر یکسانی در این موضوع دارند؛ پس استعمال شیاف هیچ غسلی را برای روزه‌ دار یا غیر روزه‌ دار واجب نمی‌کند.
نظر شما در این‌ خصوص چیست؟ آیا شما مرجع تقلید دیگری را می‌شناسید که نظرات متفاوتی در این‌ خصوص داشته‌باشد؟ نظرات ارزشمند خود را از طریق قسمت "ارسال نظر" با ما و دیگر مخاطبان سایت ستاره به اشتراک بگذارید.