سقوط از چشم جامعه

شاید زمان آن رسیده است که درباره موضوع خودکشی به صورت جدی تر فکر کنیم. هرچند گفتن یا نوشتن درباره خودکشی شاید برای بسیاری از افراد ناراحت کننده باشد، اما باور داریم که حقیقت، معمولا چندان شیرین نیست و با ندیدن و نخواندن و ننوشتن چیزی عوض نمی شود.

حتی گاهی مبادی رسمی و رسانه ها نیز ترجیح می دهند برای مشوش نشدن ذهن جامعه درباره این معضل اجتماعی سکوت کنند و به آن نپردازند اما خودکشی در جامعه کنونی که با مشکلات ریز و درشت اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند، حقیقتی تلخ است که نیاز به ریشه یابی علل و عوامل تشویق کننده در شکل گیری این عامل در زندگی برخی از افراد جامعه دارد.

چه چیز باعث شده زنی جوان به جای زندگی تصمیم به مرگ بگیرد و تمام زندگی اش را از روی یک چهارطبقه به کف خیابان بیندازد؟ او از کیفیت زندگی اش ناراضی بوده یا بیماری های روانی او را به این پرتگاه هلاکت رسانده است؟ چه کسانی در جامعه و خانواده در این تصمیم شریک هستند؟ سؤالاتی از همین جنس را به امید یافتن جواب با فرشته دانش، مدرس دانشگاه و روان شناس بالینی در میان می گذاریم.

افسردگی، مهم ترین عامل در خودکشی

او در ابتدا تعریف ساده ای از خودکشی ارائه می دهد و آن را یک عمل عمدی می داند که باعث مرگ فرد می شود. درباره دلایل آن نیز ناامیدی، افسردگی، اختلالات روانی، اسکیزوفرنی، شکست های عشقی، اعتیاد به مواد مخدر، مصرف مشروبات الکلی و همچنین عوامل استرس زا از قبیل مشکلات مالی، اختلالات بین فردی را علت آن بیان می کند.

به گفته این کارشناس، به نوعی شاید تمام افراد جامعه درجه و نشانه هایی از افسردگی به عنوان یکی از عوامل مهم و مؤثر در خودکشی را داشته باشند، اما اینکه چگونه آن را مدیریت کنند و به بهبود آن بپردازند موضوع مهمی است.

دانش می گوید: گاهی تصور می شود که اگر فرد تنها نباشد و کسی را در زندگی داشته باشد تا در مورد درگیری های ذهنی اش با این همراه صحبت کند، با بسیاری از مشکلات و چالش های زندگی خود راحت تر رو به‌رو می شود. نکته ای که در زندگی این ٢زن جوان شاهد هستیم این بود که هر دو فرد به ظاهر، فردی در زندگی خود داشته اند که می توانسته روزهای تنهایی آن ها را پر کند، اما در اینجا متأهل بودن این زنان دلیلی برای رهایی آن ها از ترس تنهایی نبوده

است. هر چند که تنهایی، یکی از مسائل کمک کننده در امر خودکشی است.براساس نتایج تحقیقات جنایی که در این ٢پرونده صورت گرفته است، مشکلات خانوادگی در زندگی این زن ها وجود داشته است و همین موضوع گویای نقش مهم خانواده در این ماجرا و بی ثباتی و ناسازگاری در خانواده هایشان بوده است. موضوعی که این مدرس دانشگاه چنین به آن اشاره می کند: « هر فردی خارج از هر نقشی که در خانواده دارد، باید زبان عشق خاص خودش را داشته باشد که با آن متوجه می شود برای دیگران چقدر اهمیت دارد. زوجین نیز با شناسایی زبان عشق همسر خود می توانند فشارهای روحی را در خانواده تقلیل دهند. اما با کمال تأسف باید اعلام کنم که فرهنگ سلامت روان در جامعه ما ضعیف است و همیشه افراد از بیمارهای روحی و روانی تعابیر دیگری می کنند و کمتر به حالات روحی و افسردگی افراد توجه می شود.»

خودکشی چه علائمی دارد؟

به طور حتم خودکشی پدیده ای طولانی است که به تدریج در افراد شکل می گیرد و با علائمی همراه است که می تواند برای خانواده هشدار دهنده باشد، دانش در این باره معتقد است: « تغییرات ناگهانی خلق، مانند افسردگی ناگهانی، خوشحالی توجیه نشده، بخشندگی زیاد، کوشش برای منظم کردن امور شخصی، اختلال در خواب، اختلال در خوردن، بی رغبتی به دیدار دوستان و نزدیکان، انزوا، گریه کردن، صحبت دائمی درباره مرگ و پرس وجو درباره شیوه های خودکشی از نشانه های این معضل اجتماعی است که با محدود کردن افراد در دسترسی به عوامل خودکشی و افسردگی می توان جلوی پایان خود خواسته یک زندگی را گرفت.»