همانطور که میدانید کشور ما یک کشور کوهستانی است اما علاوه بر کوهستان، دارای آبگیرهای بیابانی، دشتهای گسترده، رودهای پهناور، و جنگلهای بارانی انبوه است. در ایران پارک های ملی، پناهگاههای حیات وحش، و مناطق حفاظت شدهای را تاسیس شده است که گردشگران میتوانند از چشماندازهای زیبای این مناطق دیدن کنند. برخی از این معروفترین و بهترین پارک ملی ایران و اندوختههای طبیعی عبارت هستند پارک ملی گلستان، پارک ملی کویر، منطقه حفاظت شده خارتوران، و پناهگاه حیات وحش نایبندان که بزرگترین منطقهی حفاظت شدهی طبیعی در ایران است؛ میزان تنوع زیستی در این منطقه باورنکردنی است.
معروفترین و بهترین پارک ملی ایران
۱. پارک ملی گلستان
پارک ملی گلستان با نام جنگل گلستان نیز مشهور است. این پارک ملی در ناحیهای نزدیک به شمال شرقی کشورمان واقع است. این پارک منطقهای را به گستردگی حدود ۹۱۹ کیلومتر مربع پوشش داده است. زمین این پارک ملی از بوتهها، چمنزارها، و دشتهای سنگی تشکیل شده است. پارک ملی گلستان میزبان ۶۹ گونه پستاندار، ۲۴ گونه خزنده، ۱۵۰ گونه پرنده، و دو گونه دوزیست است. برخی از این حیوانات عبارت هستند از شغال، پلنگ ایرانی، خرس قهوهای، گوزن قرمز خزر (مارال)، پازن (نوعی بز کوهی ایرانی)، و گوسفند وحشی اوریال. همچنین، گیاهانی نظیر سرو کوهی و درخت آهن ایرانی در این جنگل یافت میشوند. پارک ملی گلستان در هر فصل از سال، از تابستان تا زمستان، و از پاییز تا بهار جذابیتهای مختلفی دارد.
مطلب مرتبط: ۷ حقیقت مهم در مورد اقتصاد ایران به روایت وورداطلس
۲. پارک ملی کویر
پارک ملی کویر در نیمهی شمالی ایران واقع است. این پارک از سرزمینهای بیابانی و استپ تشکیل شده است. حیواناتی که در این پارک ملی ایران زندگی میکنند، شامل گرگ ایرانی، کفتار راهراه، یوزپلنگ آسیایی، و آهو (غزال) هستند. مساحت این پارک ملی حدود ۳۸۸۵ کیلومتر مربع است. این پارک دارای پوشش گیاهی بیابانی از قبیل بوتهها و درختچههای خاردار است. حیات وحش پارک ملی کویر به دلیل شکارهای غیر قانونی، چرای بیرویهی دام، پروژههای حفاری نفت، و رقابتهای اتومبیلرانی مورد تهدید قرار گرفته است؛ تا جایی که یوزپلنگهای آسیایی و گورخرهای ایرانی از این پارک رانده شدهاند.
مطلب مرتبط: زبان های ایرانی: ۷ زبان رایج در ایران را بشناسیم
۳. پارک ملی خارتوران
پارک ملی خارتوران دومین منطقهی حفاظت شدهی وسیع در ایران است. وسعت این پارک حدود ۱۴۰۰۰ کیلومتر مربع است. این پارک میزبان برخی از حیوانات در حال انقراض، نظیر یوزپلنگ آسیایی است. به علاوه، حیواناتی نظیر گورخر ایرانی، غزال هندی، غزال ایرانی، و گوسفند وحشی در پارک ملی خارتوران زندگی میکنند. از جمله پرندگانی که در این پارک ملی ایران زندگی میکنند، میتوان به کبک و دم جنبانک سفید اشاره کرد.
مطلب مرتبط: اقوام ایرانی: ۵ بزرگ ترین گروه های قومی در ایران را بشناسید
۴. پناهگاه حیات وحش نایبندان
پناهگاه حیات وحش نایبندان بزرگترین منطقهی حفاظت شده در ایران است که حدود ۱۵۰۰۱ کیلومتر مربع وسعت دارد. زمین این پارک ملی ایران از دشتهای بیابانی و تپهای، رشته کوه، و دشتهای شنی تشکیل شده است. این منطقهی حفاظت شده میزبان حیواناتی از قبیل پلنگ ایرانی، روباه شنی، جبیر، بز کوهی، بز وحشی، و گوسفند وحشی است. پرندگان عجیبی نظیر زاغ بور، کوکو، چکاوک شاخدار، کبک در پارک ملی نایبندان زندگی میکنند. به علاوه، خزندگانی نظیر مار جعفری، شتر مار، افعی، و مارمولک نیز در پناهگاه حیات وحش نایبندان زندگی میکنند.
مطلب مرتبط: ۱۰ تجربه منحصربه فرد در ایران که هر توریستی باید امتحان کند
۵. پارک ملی سرخه حصار
پارک ملی سرخه حصار در تهران واقع است و حدود ۹۳ کیلومتر مربع وسعت دارد. این پارک منطقهی مورد علاقهی پرندگان مهاجر در فصل زمستان است. این پارک از زمان تاسیس در ۱۳۵۹، تحت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست ایران قرار گرفته است. این پارک ملی ایران دارای آب و هوای نیمه خشک است. از حیوانات موجود در این پارک میتوان به گوزن زرد ایرانی، پلنگ ایرانی، روباه قرمز، شاهین، و عقاب طلایی اشاره کرد. در گذشته، شکار حیوانات در این پارک رواج داشت، ولی امروزه، این کار غیر قانونی است.
مطلب مرتبط: نمادهای ایران باستان: ۶ نماد باشکوه و اسرارآمیز ایران باستان
۶. پارک ملی لار
لار یکی از مناطق حفاظتشده ایران است که دارای اکوسیستمهای کوهستانی مرتفع و آبی میباشد. این منطقه در البرز مرکزی نزدیک دامنهٔ جنوب غربی دماوند و در مرز دواستان تهران و مازندران قرار گرفتهاست.
این منطقه در سال ۱۳۵۴ به پارک ملی مبدل شد. اما پس از انقلاب بر اساس تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست از سال ۱۳۶۱ درجهٔ حفاظتی آن کاهش یافته و به منطقه حفاظتشده بدل گردید و از سال ۱۳۷۰، در برخی از مناطق آن دوباره به پارک ملی تبدیل شد و شکار و تیراندازی در آن ممنوع گشت. وسعت این پارک ملی ایران در حدود ۳۰٬۰۰۰ هکتار است.
محدوده پارک ملی لار فاقد نقاط مسکونی دائمی (شهر و روستا) بوده و در حاشیه و حریم آن نیز نقاط شهری و روستایی وجود ندارد، اما از زیستبومهای مهم عشایری است، که عشایر دوره ییلاقی خود را در آن سپری میکنند. بهرهبرداران شامل دو گروه عمده هستند. گروه اول ارگانهای دولتی و گروه دوم نیز بخش خصوصی یعنی عشایر یا دامداران کوچنده و زنبورداران هستند.
حفاظت از پارک ملی ایران
ایران دارای پارکهای ملی و مناطق حفاظت شدهی طبیعی بسیاری است. این پارکها محیط ایدهآلی را برای زندگی گونههای منحصر به فرد و در خطر انقراض ایران به وجود آوردهاند. سازمان حفاظت از محیط زیست این پارکها و مناطق حفاظت شدهی طبیعی را مدیریت میکند.
بهترین پارک های ملی ایران | مساحت | |
پارک ملی گلستان | ۹۱۹ کیلومتر مربع | |
پارک ملی کویر | ۳۸۸۵ کیلومتر مربع | |
پارک ملی خارتوران | ۱۴۰۰۰ کیلومتر مربع | |
پارک ملی لار | ۳۰۰ کیلومتر مربع | |
پناهگاه حیات وحش نایبندان | ۱۵۰۰۱ کیلومتر مربع | |
پارک ملی سرخه حصار | ۹۳ کیلومتر مربع |