تحلیل انیمیشن زوتوپیا Zootopia؛ اتوپیای حیوانات به مثابه اتوپیای انسان‌ها

زوتوپیا پایتخت دنیایی است که حیوانات در آن به موجودات تکامل‌ یافته و متمدنی تبدیل شده‌اند. این خلاصه‌‌ی کوتاهی از انیمیشن زوتوپیا Zootopia است. برای نقد و تحلیل انیمیشن زوتوپیا با نت نوشت همراه باشید.

تحلیل انیمیشن زوتوپیا Zootopia

داستان انیمیشن زوتوپیا از این قرار است که در شهری به نام زوتوپیا که حیوانات در آن ساکن هستند، وقتی روباه چرب‌زبان برای جرمی که مرتکب نشده، مقصر شناخته می‌شود، پلیس شهر (خرگوش) او را تحت پیگرد قرار می‌دهد. اما وقتی هر دوی آن‌ها هدف‌های یک توطئه می‌گردند، مجبور می‌شوند که با هم متحد شوند تا …

نقد و تحلیل انیمیشن زوتوپیا Zootopia را این چنین آغاز می‌کنیم که زوتوپیا محصول استودیوی دیزنی به نویسندگی بایرون هاوارد Byron Howard و کارگردانی جرد بوش و ریچ مور Rich Moore و برنده‌‌ی جایزه‌‌ی بهترین انیمیشن جایزه‌ی اسکار ۲۰۱۶ است. بایرون هاوارد Byron Howard کارگردان اول این فیلم است که قبلاً نیز دو فیلم معروف Bolt و Tangled را در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ را برای کمپانی والت دیزنی کارگردانی کرده است.

کارگردان دوم فیلم ریچ مور Rich Moore نیز قبلاً برای والت دیزنی Wreck-It Ralph را ساخته است. این دو کارگردان با تیم کامپیوتری‌شان سطح گرافیکی فیلم‌های انیمیشن را با این این اثر بالا برده‌اند. تنوع حیوانات در فیلم قابل‌ توجه است. مدت زمان این انیمیشن بلند سینمایی ۱۰۸ دقیقه است که در نوع خود یک رکورد برای انیمیشن سینمایی محسوب می‌شود. زوتوپیا توانست به رقم خیره کننده ۱ میلیارد و ۲۴ میلیون دلار فروش دست یافته و به باشگاه فیلم‌های میلیاردی تاریخ سینما بپیوندد. تین در حالی است که بودجه‌‌ی اعلام شده برای ساخت این اثر سینمایی والت دیزنی رقم ۱۵۰ میلیون دلار است. رقم مذکور در جرگه‌‌ی بودجه معمول برای تولید انیمیشن در هالیوود قرار دارد اما فروش خیره کننده آن به هیچ وجه معمولی نیست.

در انیمیشن زوتوپیا حیوانات از روزهای فراموش‌ شده‌ی گذشته که در جنگ و کشتن و فرار و ترس زندگی می‌کردند به بدی یاد می‌کنند. در ظاهر همان‌طور که از نام شهر هم مشخص است، حقیقت این است که واقعیت کثیف‌تر و پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. خیلی طول نمی‌کشد تا مخاطب متوجه می‌شود سازندگان دارند زوتوپیا را با ترسیم خط مستقیمی به دنیای واقعی متصل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تحلیل انیمیشن Inside out درونِ بیرون کاری از پیت داکتر

پوستر انیمیشن Zootopia

شخصیت اصلی فیلم خرگوشی به اسم جودی هابز (جنیفر گودوین) است که می‌خواهد افسر پلیس شود، اما مشکل این است که پلیس‌ شدن شغل حیوانات بزرگ و تنومند است و یک خرگوش زیاد در آن دوام نمی‌آورد.

دیزنی با زوتوپیا به‌ طرز فوق‌العاده‌ای توانسته فرمول انیمیشن‌های چندلایه‌ی این استودیو را بفهمد و در روایت داستانی جدید به کار بگیرد. از کاراکترهای بامزه و پرداخت‌ شده گرفته تا خلق دنیایی پر جزییات، لحظات غمناک و صحبت درباره‌ی موضوعات مهم دنیای واقعی در یک انیمیشن کودکانه که هم برای بچه‌ها پیام‌آور است و هم بزرگترها را به فکر وا می‌دارد.

سازندگان انیمیشن زوتوپیا موفق شده‌اند با پرداخت و جزییات‌‌ بخشی به دنیای آشنایشان آن را به نهایت داستان‌های این‌ چنینی تبدیل کنند. نمایش آرمانی‌ نبودنِ زوتوپیا از همین‌جا شروع می‌شود؛ اینکه فرصتی به یک خرگوش داده نمی‌شود و حتی وقتی او با هزار بدبختی به اداره‌ی پلیس می‌پیوندد، کماکان جدی گرفته نمی‌شود و حتی والدینش هم باور دارند که او باید به همان کار در مزرعه کشت هویج‌شان ادامه دهد و رویاپردازی را فراموش کند.

بیشتر بخوانید: تحلیل انیمیشن WALL-E کاری از اندرو استنتون

نمایش آرمانی‌ نبودنِ زوتوپیا از همین‌جا شروع می‌شود؛ اینکه فرصتی به یک خرگوش داده نمی‌شود و حتی وقتی او با هزار بدبختی به اداره‌ی پلیس می‌پیوندد، کماکان جدی گرفته نمی‌شود و حتی والدینش هم باور دارند که او باید به همان کار در مزرعه کشت هویج‌شان ادامه دهد و رویاپردازی را فراموش کند

این وسط، سروکله‌ی روباهی به اسم نیک وایلد (جیسون بیتمن) هم به داستان باز می‌شود که همان‌طور که انتظار می‌رود حسابی حیله‌گر و مکار است. درست همان‌طور که همه خرگوش‌ها را نرم و لطیف و احمق می‌بینند و گرگ‌ها را وحشی و مرگبار، روباه‌ها نیز در چشم همه به عنوان آب‌زیرکاه‌ دیده می‌شوند. همراهی جودی و نیک، هم به ماجراجویی جذابی در کشف حقیقت پشت یک پرونده ختم می‌شود و هم ما را بیشتر با پیام زیرمتنی فیلم روبه‌رو می‌کند.

هنوز مردم یکدیگر را با تعریف‌های کلیشه‌ای نگاه می‌کنند، یکدیگر را از روی ظاهر قضاوت می‌کنند. سازندگان موفق شده‌اند این بحث مهم را به‌ طرز فوق‌العاده‌ای در روایت داستانشان ترکیب کرده و با افزودن این چالش‌ها و دغدغه‌ها، به دنیای این حیوانات پیچش‌های عمیق‌تر و انسانی‌تری بدهند. فیلم به‌ نوعی از انیمیشن ۱۹۷۳ رابین‌هود همین کمپانی الهام گرفته است.

در فیلم قدیمی روح و روان دقیق انسانی در کالبد حیوانات دمیده شده بود درحالی‌که در زوتوپیا خصوصیات انسانی موازی با مشخصات حیوانی به‌صورت رفتارهای شناخته‌شده‌ی جانوری به تصویر درمی‌آید. حیوانات تقریباً همان نقش‌هایی را که در طبیعت بازی می‌کردند را نیز اینجا اجرا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تحلیل انیمیشن UP کاری از پیتر داکتر

در تحلیل و بررسی انیمیشن زوتوپیا باید بگوییم که زوتوپیا بیشتر از اینکه درباره‌ی تبعیض نژادی باشد، درباره‌ی قضاوت یک فرد از روی ویژگی‌هایی که به یک نژاد نسبت داده شده و نادیده گرفتن تکاملی است که پشت سر گذاشته‌ایم.

Zootopia در واقع از ترکیب دو کلمه Zoo (به معنی باغ وحش) و Utopia (به معنی آرمانشهر) ساخته شده که اشاره به زندگی ایده آل حیوانی در پشت قفس‌های لیبرالیسم دارد. در واقع سیستم ارائه شده برای زوتوپیا همان سیستم حکومتی لیبرال دموکراسی هست که غرب آن را آخرین و بهترین سیستم ارائه شده می‌داند. هارمونی و نظم نوینی که تمام افراد جوامع با خصوصیات مختلف و حتی دشمنان خونین را در خود جای می‌دهد، آرمانشهری را ایجاد کرد و حد و مرزها و موانع اخلاقی را از بین برده است. در این فیلم نشان داده می‌شود که نباید انتظار یک آرمانشهر واقعی را داشت.

زوتوپیا هر چند نقاط قوت فراوانی دارد اما هیچ اثر هنری بدون ایراد خلق نمی‌شود. شعار فیلم این است که در این شهر «هر کس می‌توان هر چیزی باشد». در عین حال از ویژگی‌های خوب انیمیشن حیوانات انسجام روایت اصلی و شخصیت پردازی عالی و هارمونی روایت‌های فرعی با روایت اصلی و تصاویر زیبا و رنگی است که حس زندگی را به مخاطب القا می‌کند و با نماهای زیبا و موسیقی و شوخی‌های کلامی و طنزی که در برخی دیالوگ‌های داستان وجود دارد اثری جذاب و لذت بخش را به وجود آورده است.

انیمیشن Zootopia از آن معدود فیلم‌هایی است که تماشاگر از لحظه آغاز تا آخرین سکانس لذت می‌برد آن هم به دلیل وجود فصل مشترک‌های فراوان دنیای حیوانات با دنیای انسان ها.

زوتوپیا حیوانات با تصاویر زیبا و شخصیت پردازی عالی و داستانی خلاق و صداپیشگی عالی بازیگران معروف و شوخی کلامی و طنزی که در درون روایت دارد در برخی زمانها خنده را بر لب مخاطبش می‌آورد و اثری تامل برانگیز برای تمام گروه‌های سنی است.

شاید این مطالب هم خواندنی باشد:

تحلیل انیمیشن داستان اسباب بازی Toy Story کاری از جان لستر ۱۹۹۵

تحلیل انیمیشن WALL-E کاری از اندرو استنتون

نقد انیمیشن The Boss Baby کاری از تام مک‌گراث