ضربه‌ای که دلالان به صنعت زیورآلات می‌زنند/ 800 واحد انگشترسازی قم

قم از دیرباز میعادگاه عاشقان اهل بیت(ع) به خصوص کریمه اهل بیت، فاطمه معصومه‌(س) بوده است و به تبع آن شمار زیادی از مسلمانان برای زیارت این بانوی عظیم‌الشأن به قم سفر کرده و به رسم حسنه مسلمانان سوغات‌های بسیاری برای دوستان و نزدیکان خود برده‌اند. انگشترسازی، محصولات معرق چوب، بافته‌های داری، رودوزی سنتی و حجاری روی سنگ، شاخص‌ترین صنایع دستی استان قم به‌شمار می‌روند و در این میان انگشتر‌سازی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین پتانسیل و ظرفیت‌سازی صنعت سنگ‌های قیمتی و انگشترسازی بیانگر افقی روشن برای رونق سوغات استان قم هستند.
به دلیل حضور گسترده گردشگران مذهبی استان قم، رشته انگشترسازی در قم گسترش پیدا کرده و روز به روز بر رونق آن افزوده می‌شود و جا دارد که با حمایت مسئولان امر زمینه تقویت هرچه بیشتر این رشته از لحاظ کمی و کیفی به‌ویژه توجه به صادرات این کالای ایرانی که می‌تواند ارزآور خوبی برای این روزهای ایران باشد، مورد توجه قرار گیرد. آنچه اهمیت دارد؛ حفظ و هویت‌بخشی به این صنعت دست‌ساز است که در بازارهای بین‌المللی در سایه غفلت برخی مسئولان این حوزه به‌واسطه دلالان به فروش می‌رسد، از این روی کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ به مناسبت روز جهانی صنایع دستی(10 ژوئن) برابر با 20 خردادماه جاری با مصطفی صابری، عامل توسعه خوشه انگشترسازی استان قم به گفت‌و‌گو نشست.

مصطفی صابری در این باره گفت: در هر منطقه جغرافیایی تعداد زیادی کسب و کارهای کوچک و متوسطی وجود دارد که محصولات مشابهی را تولید می‌کنند. این واحد‌ها با توجه به پتانسیل‌های اقتصادی موجود در آن منطقه اقتصادی طی گذشت ده‌ها سال شکل گرفته‌اند و نیروهای ماهر و نیمه ماهر، در آن موقعیت جغرافیایی آموزش دیده‌اند که برای مثال می‌توان در همین شهر قم به صنعت کفش، سوهان، مبلمان، فرش دستباف، و صنعت زیورآلات دست‌ساز قم از جمله انگشترسازی اشاره کرد.

وی توضیح داد: مثلاً در صنعت زیورآلات استان قم، 800 واحد تولیدی با هزار نفر نیروی کار وجود دارد که این واحدهای تولیدی کوچک مزیت‌هایی را برای جامعه و اقتصاد کشور دارند.

صابری گفت: صنایع کوچک، صنایعی هستند که باعث توزیع عادلانه ثروت و اشتغال در آن منطقه جغرافیایی می‌شوند. اما مشکلاتی هم وجود دارد و عمدتاً این صنایع محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه در گردش را دارند، به همین دلیل بسیاری از مباحث تخصصی مانند واحد بازاریابی، واحد تحقیق و توسعه و طراحی که واحدهای تولیدی بزرگ از آن بهره‌مند هستند؛ در این واحدهای کوچک یافت نمی‌شود، به همین دلیل دچار مشکلات خاص خودشان می‌شوند.

این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: برای مثال واحدهای تولیدی زیورآلات استان قم مجبور هستند مواد اولیه و تجهیزات خود را از واسطه‌ها و دلالان تهییه کنند و این مسئله باعث پرداخت هزینه‌های بیشتری از سوی این واحدها می‌شود. در حوزه بازاریابی هم به دلیل اینکه سرمایه اندکی دارند؛ نمی‌توانند فعالیت مناسبی در تبلیغات و بازاریابی داشته باشند و بعضاً مجبور به فروش محصول خود با قیمت پایین‌تر به واسطه‌ها و دلال‌ها می‌شوند که این مسئله باعث تضعیف این صنعت از لحاظ مالی می‌شود.

«توسعه خوشه‌‌ای»؛ ناجی انگشترسازان قم
وی بیان کرد: مشکل بعدی که این واحدها دارند، این است که اگر به سرعت نتوانند رشد و توسعه پیدا کنند و تقویت شوند، به واسطه واردات بی‌رویه محصولات مشابه از کشورهایی مثل چین و ترکیه از بین خواهند رفت و اگر این صنایع از بین بروند، به معنای بیکاری هزاران نفر در یک منطقه مثل استان قم خواهد بود. به همین دلیل و به جهت از بین بردن مشکلات صنایع کوچک؛ مدل توسعه‌ای ایجاد شد تا این واحدهای تولیدی را تقویت کند تا علاوه بر اینکه بتوانند مقاومت کنند، حتی در عرصه ملی و بین‌المللی بتوانند رشد داشته باشند، که به این مدل توسعه‌ای، مدل «توسعه خوشه» می‌گویند.
عامل توسعه خوشه انگشترسازی استان قم گفت: این مدل توسعه‌ای در دهه هشتاد با همکاری سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(یونیدو) و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، به اجرا گذاشته شد و پس از آن این دانش در بین کارشناسان ایرانی بومی شده و ما شاهد این هستیم که در هر استانی در کشور با متولی‌گری شرکت شهرک‌های صنعتی آن استان، صنایعی که قابلیت توسعه با مدل توسعه خوشه‌ای دارند؛ شناسایی می‌شوند و پروژه توسعه خوشه‌ای برای آن‌ها به اجرا در می‌آید.

وی ادامه داد: مدل توسعه‌ای نیز به این صورت است که برای توسعه، مجموعه‌ای از واحدهای تولیدی که محصولات مشترکی را دارند، برای مثال صنعت تولید زیورآلات دست‌ساز استان قم، عامل توسعه‌ای را انتخاب می‌کنند که این عامل توسعه آموزش‌های لازم را جهت توسعه آن صنعت دیده است.
صابری گفت: در گام اول مشکلات اساسی آن صنعت شناسایی شده و در گام بعدی بر مبنای توانمندسازی واحدهای تولیدی همان صنعت برنامه‌هایی به اجرا گذاشته می‌شود. هدف از اجرای این برنامه‌ها توانمندسازی واحدهای تولیدی جهت رفع مشکلات اساسی آن‌ها به‌واسطه همکاری و کار گروهی خود آن‌ها است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان گفت: مدل توسعه خوشه‌ای به دنبال برطرف کردن و حل مشکلات به صورت دائم است نه به صورت اعطای مُسکّن‌های موقتی. این مدل، با هدف توانمندسازی واحدهای صنایع کوچک، افزایش و ارتقای فعالیت‌های گروهی و همینطور اضافه کردن مجموعه‌هایی که به عنوان حلقه مفقوده در آن صنعت وجود دارد، حرکت می‌کند.

انتهای پیام
سیدمحمدمهدی موذن