آزمایش AMH چیست؟

تفسیر آزمایش ذخیره تخمدان، بسته به سن زنان متفاوت است. میزان AMH و FSH در مقایسه با یکدیگر و با توجه به سن زنان در این آزمایش اندازه‌گیری می شود تا احتمال باروری به روش لقاح آزمایشگاهی در زنان تخمین زده شود.

آزمایش ذخیره تخمدان، یک بخش اساسی از تست باروری و یک مرحله ضروری قبل از درمان به روش لقاح آزمایشگاهی است. برخی از آزمایش‌های ذخیره تخمدان نسبتا ساده هستند و ممکن است در اوایل آزمایش باروری و درمان رخ دهند.

تست‌های دیگر پیچیده‌تر هستند و ممکن است تا آخرین لحظات انجام نشوند. اما تفسیر آزمایش ذخیره تخمدان چگونه است؟ چه اتفاقی می‌افتد اگر نتایج خوب نباشند یا خیلی خوب باشند؟ و چطور همه این‌ها به ساعت زیستی شما مربوط می‌شوند؟

آزمایش ذخیره تخمدانی نوعی آزمایش برای سنجش توان بالقوه تولید مثل زنان می باشد. در این آزمایش تعداد فولیکول های خانم و سلامت فولیکول ها ارزیابی می شود. برای انجام آزمایش ذخیره تخمدانی چند راه وجود دارد.

یکی ازراه ها اندازه گیری هورمون تحریک کننده ی (FSH) می باشد .در روز دوم یا سوم چرخه قاعدگی این هورمون را اندازه می گیرند.سطح استرادیول باید در همان زمان بررسی شود، زیرا سطح FSH در زنان دارای سطح استروژن بالا در اوایل چرخه قاعدگی می تواند گمراه کننده باشد.

در صورتی که میزان FSH کمی بالاتر باشد، پزشک سونوگرافی ترانس واژینال را تجویز می کند و این سونوگرافی میزان زیادی از فولیکول ها را مشخص می کند و متخصص زنان از طریق این سونوگرافی مطمئن می شود که تخمدان های بیمار در وضعیتی نرمال و طبیعی قرار دارند.

استرادیول نیز روشی است که در روز ۳ قاعدگی استفاده می شود. بسته به شرایط و تشخیص متخصص زنان هر کدام از این روش ها استفاده می شود.

برای بررسی ذخیره تخمدانی خانم ها چندین روش آزمایشات ذخایر تخمدانی وجود دارد از جمله روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در این روش فولیکول های آنترال را ارزیابی می کنند. فولیکول های آنترال فولیکول های کوچکی هستند که قطری بین 2تا9 میلی متر دارند. ارزیابی فولیکول های آنترال از طریق سونوگرافی ترانس واژینال انجام می شود.

به عبارتی ارزیابی فولیکول های آنترال یکی از بهترین روش های موجود برای تخمین ذخیره تخمدانی است و می تواند پیشگویی کننده پاسخ تخمدانی به داروهای محرک و شانس موفقیت بارداری با روش لقاح آزمایشگاهی باشد.

با افزایش سن خانم تعداد فولیکول های آنترال کاهش می باید.

با افزایش سن خانم ها میزان هورمون تحریک کننده فولیوکولی به نام FSH افزایش می یابد.هورمون تحریک کننده فولیکولی از هیپوفیز ترشح می شود و هورمون اصلی برای تولید تخمک های بالغ در تخمدان ها می باشد.

اندازه گیری این هورمون در روز سوم تا پنجم سیکل قاعدگی انجام می گیرد.زمانی که ذخیره تخمدانی کاهش می یابد میزان هورمون FSH افزایش می یابد.

به طور کلی انتظار می رود یک خانم با ذخایر تخمدانی مطلوب، سطوح پایینی از هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) و استرادیول در روز سوم تا پنجم قاعدگی داشته باشد.

زمانی که میزان هورمون تحریک کننده فولیکول ها در روز سوم قاعدگی نرمال باشد آزمایش چالش کلومیفن قادر است ذخیره تخمدانی ضعیف را تشخیص دهد زیرا میزان نرمال هورمون تحریک کننده فولیکولی نمی تواند نشان دهنده ی موفقیت آمیز بودن درمان ناباروری باشد.

آزمایش چالش کلومیفن قادر است ذخیره تخمدانی ضعیف را تشخیص دهد. در این آزمایش جهت بررسی پاسخ تخمدان به دارو، دارویی به نام کلومیفن سیترات مورد استفاده قرار می گیرد.

در این آزمایش جهت بررسی پاسخ تخمدان به دارو، دارویی به نام کلومیفن سیترات مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه انجام این تست بدین صورت است که ابتدا میزان هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) و استرادیول در روز سوم سیکل قاعدگی بررسی می شود، سپس دو قرص کلومیفن (100میلی گرم) در روز 5-9 سیکل قاعدگی مصرف می شود و دوباره در روز دهم سیکل قاعدگی میزان هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) ارزیابی می شود.

در تست نرمال چالش کلومیفن، میزان هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) و استرادیول در روز سوم سیکل قاعدگی اندک است و همچنین میزان هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) در روز دهم سیکل قاعدگی نیز پایین است.

این آزمایش آزمایشی بسیار ارزشمند برای بررسی ذخایر تخمدانی می باشد.هورمون آنتی مولرین ماده است که توسط سلول هایی به نام گرانولوزا در فولیکول های تخمدانی تولید می شود. با افزایش سن خانم ها و کاهش فولیکول های میکروسکوپی میزان هورمون آنتی مولرین (AMH) در بدن کاهش می یابد.

هورمون آنتی مولرین (AMH) توسط فولیکول های کوچک تخمدانی تولید می شود، بنابراین سطوح خونی این هورمون می تواند راهنمایی در تخمین میزان فولیکول های در حال رشد تخمدان باشد.

این روش مرحله ای از درمان ناباروری می باشد و در این روش میزان کمیت و کیفیت تخمک ها بررسی می شود. با تزریق هورمون تحریک کننده فولیکول ها (FSH)، میزان پاسخ تخمدان ها می تواند کیفیت و میزان شانس درمان ناباروری را مشخص کرد.

لقاح آزمایشگاهی، درمانی برای ناباروری محسوب می شود اما به صورت همزمان می تواند اطلاعات مفیدی در مورد کیفیت تخمک و جنین تشکیل شده را در اختیار تیم درمان قرار دهد.

با ارزیابی دقیق تخمک و جنین در طی این روش، گاهی اوقات سر نخ هایی در مورد دلیل شکست باروری در موارد پیشین بدست می آید. به طور مثال ممکن است تخمک ها از نظر ظاهر (مورفولوژی) ضعیف باشند و یا مشکلاتی در بلوغ آن ها وجود داشته باشد.

هورمون آنتری مولرین یا همان AMH که همچنین به عنوان مهار کننده مولرین شناخته می‌شود، نوعی هورمون است که به وسیله فولیکول تخمدان به هنگام بلوغ ترشح می‌شود.

سطوح AMH یک اندازه گیری مهم تشخیصی هستند چرا که آن‌ها به طور مستقیم با تعداد فولیکول‌های آنترال که ماهانه در تخمدان یافت می‌شوند، در ارتباطند.

فولیکول‌های آنترال، همچنین به عنوان فولیکول‌های در حال استراحت نیز خوانده می‌شوند، قادر هستند در زمان رشد کامل، یک تخمک آزاد کنند.

پزشکان ممکن است به علل مختلفی میزان AMH را اندازه گیری کنند. در میان این علل، دانستن تعداد واقعی فولیکول‌ها که به عنوان ذخیره تخمدان شناخته می‌شوند، می‌تواند به پزشکان ایده‌ای درباره چگونگی موفقیت در لقاح آزمایشگاهی بدهد.

هرچه تعداد فولیکول‌های آنترال بالاتر باشد، سطح AMH نیز بالاتر خواهد بود.

آزمایش ذخیره تخمدان، یکی از دقیق‌ترین آزمایش‌ها برای ارزیابی ذخیره تخمدان و در واقع توان بارداری در زنان است. سطح AMH را می‌توان در هر نقطه‌ای از چرخه قاعدگی یک زن اندازه‌گیری کرد.

AMH کم؛ نشان دهنده ذخیره تخمدان تقلیل یافته، و کاهش توانایی تخمدان برای تولید تخمک با کیفیت است. این یکی از علل عمده ناباروری در زنان است.

در مقابل، AMH بالا، می‌تواند نشانگر سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. به طور معمول، AMH و FSH (هورمون تحریک کننده فولیکول) به مرور که سن زن افزایش می‌یابد، در جهت مخالف هم حرکت می‌کنند.

با کاهش سطح AMH و افزایش سطح FSH، متوجه زوال ذخایر تخمدان می‌شویم. هنگامی که سطح AMH طبیعی یا بالا باشد، و همزمان FSH نیز بالا باشد، این می‌تواند ازدیاد اندروژن در سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد.

(نوعی جدید از این سندروم که محققان CHR [مرکز تحقیقات سلامت] برای اولین بار کشف کردند.)

سطوح AMH اغلب همراه با سطوح FSH اندازه گیری می‌شوند، که یکی دیگر از شاخص‌های ذخیره تخمدان زن است. AMH مزایای متعددی نسبت به FSH دارد:

سطح AMH را می‌توان در هر زمانی اندازه گیری کرد، اما FSH باید در روز خاصی از چرخه قاعدگی زن اندازه گیری شود.

بر اساس تحقیقات اخیر، AMH به نظر پیش بینی کننده‌ی بهتری برای شانس بارداری است تا FSH.

با این وجود گزارش شده است که AMH توانایی تشخیص را در زنان بالای ۴۲ سال از دست می‌دهد، اگرچه همچنان شاخص قوی تری نسبت به FSH باقی می‌ماند.

مهم است که به یاد داشته باشید میزان AMH زن کاهش و سطح FSH او به عنوان سن زن افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، سطح AMH و FSH طبیعی در یک زن، بسته به سن او متفاوت است. مثلا سطح AMH طبیعی برای یک زن در سن ۴۲ سالگی، اگر در یک زن ۳۲ ساله مشاهده شود، ممکن است نشان از پیری نابهنگام تخمدان باشد.

به همین دلیل، CHR [مرکز تحقیقات سلامت]، تحقیق و مشخص کرده است که سطوح AMH و FSH بر اساس سن چه میزانی باید باشند.

با تمرکز بر این مقادیر، می‌توان بهترین تخمین از ذخیره تخمدان یک زن داشته باشیم و طبق یک برنامه درمانی مناسب، شانس حاملگی و لقاح آزمایشگاهی او را تخمین بزنیم.

در تفسیر آزمایش ذخیره تخمدان؛ مقادیر AMH علاوه بر شانس بارداری زنان، می‌تواند بیانگر مشکل سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد. زنان مبتلا به این بیماری، غالبا دارای تعداد زیادی فولیکول آنترال هستند و به همین ترتیب، AMH خونشان بالاست.

مشکل این است که AMH بالا، در حقیقت می‌تواند مانع تخمک گذاری شود. در یک تخمدان طبیعی، AMH از پیشرفت زودرس فولیکول و در نتیجه آزاد شدن تخمک نابالغ جلوگیری می‌کند. هنگامی که سطح AMH بسیار بالا باشد، می‌تواند بدون قصد، به مانند یک ترمز عمل کند و اجازه بلوغ به تخمک‌ها را ندهد.

همچنین، AMH می‌تواند به پیش بینی احتمال لقاح آزمایشگاهی موفق کمک کند و می‌تواند در تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز موثر باشد.

زنانی با AMH کم، معمولا توسط پروتوکل‌های لقاح آزمایشگاهی راهنمایی می‌شوند. برنامه‌های درمانی برای این زنان به احتمال زیاد شامل مکمل DHEA است که ثابت شده است برای افزایش احتمال بارداری در زنان با AMH پایین موثر است.

تحقیقات منتشر شده در این رابطه؛ در ۸، ۹ سال گذشته بهبود قابل توجه سطح AMH را پس از مصرف این مکمل‌ها نشان داده اند.

زنان کمتر از ۳۸ سال، در مقایسه با زنان مسن‌تر، بهبود بیشتری در غلظت AMH پس از درمان DHEA داشته اند. این روش درمانی یکی از قابل اطمینان‌ترین روش‌های برای بهبود شانس حاملگی آزمایشگاهی زنان است.