نفوذ سرویس‌های جاسوسی در جریان شیعه انگلیسی/ ظرفیت معنوی و فضای ذهنی مخاطب در تبلیغ لحاظ شود

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمحسن طبسی، مدرس و محقق حوزه علمیه، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: وقتی جریانات دوره ائمه(ع) را رصد کنیم می‌بینیم که گرایشاتی منتسب به شیعه و پیروان ائمه(ع) بوده که تلقی خاصی از فرمایشات ایشان داشتند؛ برخی از این تلقی‌ها صددرصد مطابق با اهل بیت(ع)، برخی بر خلاف بیانات ایشان و برخی درصدی مطابق با فرمایشات ایشان بودند و بحث شیعیان غلات را باید در این منظومه بررسی و تحلیل کنیم.

وی با اشاره به بحث شیعیان غالی افزود: در زمان حضور ائمه(ع) جریانات منحرفی بوده‌اند که فرمایشات ائمه(ع) و مقام ایشان را به درستی درک نکرده‌اند چه رسد به اینکه بخواهیم این مسئله را در دوره غیبت بررسی کنیم.

طبسی تاکید کرد: با تحقیقاتی که در مورد بحث غلو داشتم به این نتیجه رسیدم که غلو حقیقی و ذاتی نداریم و کسانی که در دوره اهل بیت(ع) هم حرف‌هایی زدند و به غلو متهم شدند، اهل بیت(ع) را خدا نمی‌دانستند، ولی حرف‌هایی می‌زدند که عقول مردم تحمل فهم آن را نداشت و آنان را غالی می‌دانستند.

غلات مرز‌های اعتقادی را نشناختند

وی در مورد این سؤال که بحث غلات و لعن به آن‌ها صرفاً از سوی مردم مطرح نبوده بلکه برخی از ائمه(ع) نیز غلات را منحرف و مشمول لعن قرار دادند، تصریح کرد: در تحقیق در روایات به این نتیجه رسیدم که غلو همین افراد مجازی بوده است و نه غلو حقیقی؛ زیرا اگر از کسی غلو حقیقی رخ دهد فرد مشرک است و از دین خارج می‌شود و فرد مرتد مستحق مجازات مرگ است، ولی ائمه(ع) چنین برخوری با غلات نداشتند؛ بنابراین اگر مورد لعن ائمه(ع) هم بودند به علت این است که باعث انحراف افرادی می‌‍شدند که نمی‌توانستند مرز‌های اعتقادی را به درستی تشخیص دهند.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: در دوره ما هم کسانی هستند که فضائل اهل بیت(ع) را بدون مقدمه‌چینی برای عامه مردم بیان می‌کنند. از آنجاکه عقول مردم متفاوت است سبب می‌شود تا مداح و خطبای این سنخ از سخنان و مدح‌ها را غالی بدانند در حالی که خود بیان‌کننده این مطالب قلباً هیچ‌گاه مقام بشری ائمه(ع) را معادل مقام الوهی خدا قرار نمی‌دهند.

شناخت فضای ذهنی مخاطب در تبلیغ

طبسی با بیان اینکه براساس روایت «إِنَّا مَعَاشِرَ اَلْأَنْبِیَاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُکَلِّمَ اَلنَّاسَ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ» باید مخاطب‌شناسی در بیان مطلب وجود داشته باشد، تصریح کرد: البته این سخنان به معنای دفاع از این افراد نیست، زیرا این جریانات هم ناخواسته به اهل بیت(ع) لطمه وارد می‌کنند؛ همین که فرموده‌اند هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد و یا امروزه در بحث تبلیغ بیش از پیش بر لزوم شناخت فضای ذهنی و سیاسی و اجتماعی مخاطب تأکید می‌شود برای همین مسئله است، ولی مع‌الأسف باز هم می‌بینیم سخنان و مدح‌های گفته می‌شود که چون ظرفیت وجودی برای تحمل آن نیست فضای فکری و دینی را مشوش می‌کند.

این مدرس و پژوهشگر حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که در دوره معاصر شیعیانی هستند که با غلو در مناسک به شیعه ضربه می‌زنند و آیا این افراد مصداق غلو نیستند، گفت: امروز شیعیان انگلیسی که مقام معظم رهبری شاخصه‌های آن‌ها را بیان کردند مطالبی مطرح می‌کنند که برخی از آن فضائل اهل بیت(ع) و حرف حقی است و مخاطب و بازخورد هم دارد، ولی این بازخورد و مخاطب در راستای ایجاد تفرقه میان مسلمین یا عاملی برای تمسخر و بازگشت مردم از دین است؛ اینکه ما قمه‌زنی را رواج دهیم ولو اینکه این مسئله از نظر فقهی در آراء و فتاوای برخی مراجع ایراد و اشکالی هم نداشته باشد، کار درستی نیست، زیرا متناسب با فضای کنونی نیست و اذهان مردم دنیا را نسبت به تشیع و شیعیان مخدوش و آنان را افرادی خشونت‌طلب و خرافاتی جلوه می‌دهد و قطعاً این کار خدمت به اهل بیت(ع) نیست.

ظرفیت معنوی درک فضائل

طبسی اضافه کرد: کسانی مانند یاسرالحبیب، مدیر شبکه فدک و الهیاری، مدیر شبکه اهل بیت(ع)، از کسانی هستند که برخی سخنان درست و حق را در مورد فضائل اهل بیت(ع) با اباطیل و چرندیات مخلوط می‌کنند و موجب اتهام شیعه و اهل بیت(ع) هستند ولو اینکه نقطه تمرکز آنان بر روایات فضائل باشد. ضمن اینکه برخی روایات فضائل باید مبتنی بر روایت «نُکَلِّمَ اَلنَّاسَ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ» باشد؛ یعنی به اندازه معرفت فرد نسبت به مقام اهل بیت(ع) که این معرفت نیازمند سعه وجودی و ظرفیتی معنوی است که بتواند آن را درک و هضم کند.

این مدرس و محقق حوزه به ذکر خاطره‌ای در این مورد پرداخت و اظهار کرد: چندسال قبل به یکی از کشور‌ها برای تبلیغ سفری داشتم و به حسینیه عراقی‌ها دعوت شدم؛ در آنجا رسم است که یک حسینیه در ایام عزاداری میزبان حسینیه‌های دیگر شود؛ در یکی از این مراسم‌ها فرد منبری و سخنرانی از لندن آمده بود و سخنرانی خوبی در مورد اهل بیت(ع) و بدون آنکه غلوی در حرف‌هایش باشد داشت؛ بعد از منبر، از وی درباره یاسرالحبیب که در لندن مشغول فعالیت در شبکه فدک است پرسیدم و بعد در مورد آثار فعالیت‌هایش صحبت شد؛ ایشان که وقتی یاسرالحبیب ماجرای لعن به عایشه را مطرح کرد در کشوری مانند مراکش که سادات حسنی زیادی وجود دارند موج و پویشی برای نصرت عایشه به راه افتاد و اسامی دختران خود را به این نام تغییر دادند؛ البته نیت کسانی مانند افراد نامبرده روشن است، ولی برخی واقعاً با نیت خالصانه دست به اقداماتی می‌زنند که با روح آموزه‌ها و تعالیم اهل‌بیت(ع) هیچ سازگاری ندارد. البته معتقدم نباید از ست و سوی دیگر نیز جانب تفریط را بگیریم و در زمره مقصره بیافتیم.

شیعه انگلیسی؛ بلندگوی سرویس‌های جاسوسی

وی افزود: منطق کسانی مانند یاسرالحبیب این است که اگر ائمه(ع) و پیروان آنان در دوره‌ای تقیه می‌کردند امروز نیاز به تقیه نیست، ولی باید به وی گفت که به فرض اینکه این سخن درست هم باشد، ولی کجای اعتقادات اسلامی و شیعی و روایات اهل بیت(ع) گفته که به زنان پیامبر(ص) اهانت شود؛ اگر همه متون و منابع را هم زیر و رو کنیم یک روایت در این زمینه نخواهیم یافت که به همسران پیامبر اهانت کنید.

طبسی با بیان اینکه جریان شیعه انگلیسی حقیقتا بلندگو و بوق سرویس‌های جاسوسی دشمنان است و برخی نفهمیده در داخل حامی آن هستند، تصریح کرد: اهل بیت(ع) در مورد مرز‌های اعتقادی شیعه ملاک به ما داده و فرموده‌اند که در بیان فضائل اهل بیت(ع) باید به قدر عقول افراد با آنان سخن بگوئیم، زیرا اگر این مسئله رعایت نشود ممکن است بی‌جهت برخی افراد به غلو متهم شوند و از طرفی فرمودند که محاسن کلام ما را به مردم برسانید آنان خودشان شیفته خواهند شد.

این محقق و مدرس حوزه با بیان اینکه باید در بیان فضائل حقه اهل بیت(ع) مقدمه‌چینی شود، اظهار کرد: برخی بدسلیقگی‌ها در بیان فضائل در ذهن مخاطب بحث غلو را ایجاد می‌کند، همان طور که نوع دیگری از این بیان‌ها ممکن است شأن اهل بیت را مادون آنچه هست قرار دهد.

تصور نادرست از تقریب

طبسی در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از این گرایشات مانند آنچه در بحث شیعه انگلیسی دنبال می‌شود در داخل خریدار دارد، بیان کرد: بخشی از طیف مذهبی و سنتی ما عقائد خود را در معرض خطر می‌دانند و تصور می‌کنند دیدگاه حاکم بر تقریب حامی این عقائد نیست(که تصور نادرستی از بحث تقریب و رابطه آن با حفظ اعتقادات اصیل شیعه است)؛ از این رو ناخواسته در دام تفکرات این گروه‌ها قرار می‌گیرند و می‌گویند که این‌ها برخلاف دیدگاه حاکم بر نظام، بدون تقیه و روپوش گذاشتن مطالب را می‌گویند، در حالی که پشت پرده این رفتار‌ها اغراض سیاسی وجود دارد.

وی با بیان اینکه متاسفانه این تفکر حتی در برخی بیوتات هم ممکن است وجود داشته باشد اظهار کرد: اگر تمام ملت پیرو قرائت امام(ره) و رهبری در حفظ اعتقادات شیعه در عین تقریب می‌بودند شاهد اختلافات کنونی نبودیم.

طبسی افزود: البته در کنار بحث غلو باید به جریان مقصره هم توجه کنیم، زیرا تلاش می‌کنند تا شأن اهل بیت(ع) را کاهش دهند و این جریان هم سبب می‌شود تا شیعیان تحریک شده و بعد افراط پررنگتر شود.

انتهای پیام