اولویت‌های تبلیغ دین در گام دوم انقلاب/الزامات کاری سازمان تبلیغات اسلامی

خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: طبق اظهارنظر استادان و نظریه پردازان جامعه شناسی، هر انقلابی منشا تحولات گسترده در کلیه ساختارهای یک کشور می شود و اگر غیر از این باشد نمی توان نام انقلاب بر آن نهاد بلکه یک رفرم یا کودتا یا جنبش اجتماعی نام دارد.

بر این اساس تحولات کشورمان در سال های 1320 و 1332 انقلاب نام ندارد زیرا پس از مدتی کوتاه همه چیز به وضعیت گذشته برگشت، اما در سال 1357 انقلاب به معنای واقعی روی داد زیرا شاهد دگرگون شدن همه ساختارها و نهادها بودیم.

حوزه فرهنگ در مسیر این تحول بنیادین (که در تقویم تاریخ «انقلاب اسلامی» نام گرفته است)، به طور کامل دگرگون شد و نظام جمهوری اسلامی برای سازگار شدن با وضیعت جدید، اقدام به بنیان گذاشتن دستگاه ها و نهادهای نو کرد که سازمان تبلیغات اسلامی یکی از مهم ترین آنها است.

امام خمینی(ره) به عنوان نظریه پرداز و بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی در اول تیرماه 1360 دستور تاسیس نهادی تبلیغی و فرهنگی به نام «شورای عالی تبلیغات اسلامی» را صادر کردند و این ساختار پس از تغییراتی سرانجام در چهاردهم فروردین ماه 1368 «سازمان تبلیغات اسلامی» نام گرفت.

رهبر کبیر انقلاب درباره این سازمان انقلابی و تحول خواهانه فرمودند: «من امیدوارم با تلاش پیگیر و با استفاده از همه نیروهای مؤمن به انقلاب و اسلام، از عهده این مهم برآیید. تبلیغات که همان شناساندن خوبی ها، تشویق به انجام آن، ترسیم بدی ها و نشان دادن راه گریز و منع از آن است، از اصول بسیار مهم اسلام عزیز است.

ان شاءالله، در محدوده توانتان، نقاط کور و مجهول را برای مردم شریف ایران و جهان اسلام باز و روشن نمایید و چهارچوب اسلام ناب محمّدی که در ترسیم قهر و خشم و کینه ی مقدّس و انقلابی علیه سرمایه داری غرب و کمونیزم متجاوز شرق است و نیز راه مبارزه علیه ریا، حیله و خدعه را به مردم و به ویژه جوانان سلحشورمان نشان دهید. این مسأله که، نظام در اهداف خود جدی است و با هیچ کس شوخی ندارد و در صورت به خطر افتادن ارزش های اسلامی، در هر موقعیت قاطعانه برخورد می نماید، باید به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر برای تمامی دست اندرکاران و مردم تبلیغ گردد.»

سازمان تبلیغات اسلامی به سرعت در میان گروه های تبلیغی و فرهنگی کشور با استقبال روبرو شد و همراهی خوبی از سوی مدارس علمیه و روحانیون و طلاب پیدا کرد. این واقعیت در سخنان مقام معظم رهبری نمایان است وقتی فرمودند: «ما معتقدیم این مجموعه ای که امروزه به عنوان سازمان تبلیغات اسلامی گرد هم آمده اند، بالاترین و منسجم ترین مجموعه ای است که در طول تاریخ تبلیغاتمان داشته ایم. چهره نورانی اسلام را برای جهانیان روشن نمایید که اگر این چهره با آن جمال جمیل که قرآن و سنت در همه ابعاد به آن دعوت کرده اند، از زیر نقاب مخالفان اسلام و کج فهمی های دوستان خودنمایی نماید، اسلام جهانگیر خواهد شد».

رهبر معظم انقلاب اسلامی این سازمان را تا حدی مهم می دانند که آن را بالاترین مجموعه تبلیغی در طول تاریخ تبلیغات ملت ایران معرفی کردند.

درک عمیق از اهمیت فعالیت این سازمان با مروری بر آیات و روایات مشخص می شود:

خداوند در قرآن کریم افراد را به فراگیری علوم و معارف دینی و انتشار این مطالب در سطحی وسیع توصیه و به تعبیر دقیق تر امر کرده است: «وَمَا کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِینفِرُوا کافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِن کلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِینذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیهِمْ لَعَلَّهُمْ یحْذَرُونَ: و شایسته نیست مؤمنان همگی (به سوی میدان جهاد) کوچ کنند، چرا از هر گروهی از آنان، طایفه‌ای کوچ نمی‌کند (تا طایفه‌ای در مدینه بماند)، که در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود،آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند»(سوره توبه، آیه 122).

سازمان تبلیغات اسلامی برای استمرار نقش آفرینی خود در کشور و پویایی فعالیت ها و برنامه های خود اقدام به سامان دهی تشکل های دینی در کشور کرد که امروزه تعداد قابل ملاحظه ای هیئت مذهبی، شاعر آیینی و ستایشگر اهل بیت(ع) تحت نظارت این سازمان فعالیت دارند.

این سازمان در این راستا اقدام به راه اندازی سامانه طوبی کرد که مداحان، شاعران آیینی، هیئت های مذهبی، انجمن های اسلامی و کانون های فرهنگی تبلیغی می توانند اطلاعات خود را در آن ثبت و کد تایید و فعالیت رسمی دریافت کنند. بنا بر یکی از آخرین ارزیابی‌ های صورت گرفته حدود 33 هزار هیئت مذهبی اطلاعاتشان را وارد سامانه طوبی کرده و از این مقدار بیش از 23 هزار مورد مورد تأیید قرار گرفته ‌اند. هم‌چنین از میان 60 هزار شاعر آیینی که اطلاعات خود را وارد سامانه کرده‌ اند، مجوز فعالیت 58 هزار نفر تأیید شده است.

از سوی دیگر اداره کل امور مبلغین و مساجد سازمان تبلیغات اسلامی اعلام کرده که تا سال 1397 بیش از 70 هزار مبلغ از سوی این سازمان سامان دهی شده اند که رقمی بی نظیر است و همین موضوع یک بار دیگر درستی و دقت نظر مقام معظم رهبری در توصیف پیش گفته درباره سازمان تبلیغات اسلامی را نشان می دهد.

سازمان تبلیغات اسلامی در راستای عمل به اهداف جمهوری نظام جمهوری اسلامی و مقابله با شائبه حاکمیتی شدن مداحان، شعرای آیینی و هیت های مذهبی، در روندی مردم سالارانه، هیت نظارت بر این مجموعه های دینی را تاسیس کرده است، «کانون مداحان و شعرای آیینی» تاکنون چهار دوره از انتخابات این مجموعه را به صورت قانونمند برگزار کرده است.

اینک که 38 سال از تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی می گذرد می توان قاطعانه و با ارائه مدارک مستند گفت که این سازمان در انجام وظایف 21 گانه خود موفق بوده است. اما ماجرای این وظایف چیست؟

وقتی در اوایل دهه 70 هیت امنایی برای سازمان تبلیغات اسلامی انتخاب شد آنان در اولین اقدام خود وظایف اساسی این سازمان را تصویب کردند که توسط حضرت آیت الله خامنه ای، مقام معظم رهبری در تاریخ 26/12/1371، به سازمان تبلیغات اسلامی ابلاغ شد:

1- سیاست گذاری، برنامه ریزی، هدایت، سازماندهی، پشتیبانی و نظارت بر تبلیغات دینی مردمی.

2- زمینه سازی برای سازمان یافتن نیروهای مؤمن و پیدایش تشکّل های لازم و برنامه ریزی و هماهنگی به منظور تقویت و هدایت مداوم انجمن های اسلامی و جمعیت های مشابه و نظارت بر فعالیت آنها در جهت ارتقا کیفیت حضور نیروهای حزب الله در صحنه های فرهنگی و اجتماعی.

3- تلاش در جهت احیا و اشاعه ی معارف، فرهنگ و تاریخ تشیّع، از همه ی راه های ممکن با تأکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی و حراست از آن، با همکاری مراجع و نهادهای ذی ربط.

4- تحقیق و بررسی در خصوص تبلیغات سوء و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسایی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه اسلام و انقلاب اسلامی با هماهنگی سایر دستگاه های ذی ربط و ارائه ی سیاست های لازم در جهت خنثی سازی آنها و تنویر افکار عمومی.

5- انجام مطالعات راهبردی و بررسی های کاربردی در زمینه ی نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه، به ویژه جوانان و طراحی برنامه ها و شیوه های تبلیغی نوین و اصلاح و احیای روش های سنتی در تبلیغات اسلامی.

6- تدوین و انتشار کتب و نشریّات مناسب و ضروری به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی و تبیین مواضع انقلاب اسلامی و انجام پژوهش های لازم به ویژه در زمینه ی نظام تربیتی، مبانی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی حکومت اسلامی و حمایت از پژوهشگران متعهد.

7- تلاش در جهت هدایت افکار عمومی با استفاده از رسانه های همگانی و فعالیت مستقیم رسانه ای در صورت لزوم.

8- شناسایی، معرفی آثار نمونه فرهنگی، هنری افراد و شبکه های تبلیغی – مردمی جامعه ی اسلامی، تهیه، عرضه ی فرآورده ها و آثار نمونه ی فرهنگی – هنری در جهت ارائه ی الگوهای مناسب هنرمندان متعهد و انقلابی و حمایت از آنان.

9- برنامه ریزی، زمینه سازی و انجام اقدامات لازم برای هر چه فعالتر شدن افراد تأثیر گذار، مانند، روحانیون، دانشگاهیان، معلّمان و هنرمندان، در جهت رشد فرهنگ اسلامی و مقابله با آثار نامطلوب فرهنگ های بیگانه .

10- برنامه ریزی، نظارت و هماهنگی در برگزاری هر چه بهتر مراسم و شعائر انقلابی و دینی در داخل و خارج از کشور با مشارکت کلیه ی نهادهای مردمی و دولتی.

11- همکاری با وزارتخانه ها، دستگاه های دولتی و وابسته به دولت و نهادهای انقلابی به منظور تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی در محیط سازمان های دولتی و نهادهای انقلابی.

12- تأسیس و اداره ی مؤسسات آموزشی و مراکز دانشگاهی در جهت تربیت مبلّغان کارآمد، هنرمندان متعهد و مربیان دینی.

13- تأسیس مراکزاطلاع رسانی تخصصی، تبلیغی و دینی.

14- سازماندهی و اعزام مبلّغ در سراسر کشور، به ویژه مناطق محروم با همکاری روحانیت و مردم.

15- سازماندهی و اعزام مبلّغ و مربّی دینی، به خارج از کشور با همکاری مراجع ذی ربط.

16- هدایت و حمایت انجمن های اسلامی و تشکل های اسلامی – مردمی خارج از کشور و نظارت بر آنها.

17- برنامه ریزی فرهنگی و تبلیغی جهت ایرانیان و علاقه مندان فرهنگ فارسی در خارج از کشور، با تأکید بر خدمات متقابل اسلام و ایران، با همکاری و هماهنگی مراجع ذی ربط.

18- برگزاری کنفرانس ها، جشنواره ها و نمایشگاه های بین المللی مردمی در داخل وخارج از کشور، به منظور تعمیق و گسترش معارف اسلامی و فراهم کردن زمینه ی شرکت هنرمندان و شبکه های تبلیغی – مردمی در کنفرانس ها، نمایشگاه ها و جشنواره ها ی فرهنگی.

19- انجام همکاری های فرهنگی – تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی داخل کشور و مراکز اسلامی و فرهنگی خارج از کشور در راستای اهداف سازمان و به منظور تأمین ارتباط افراد و مراکز اسلامی و فرهنگی - مردمی داخل کشور با سایر ملل و ایجاد زمینه های فرهنگی برای تألیف قلوب آنان با هماهنگی سایر مراجع ذی ربط.

20- نظارت بر ترجمه ی متون دینی و تعیین ضوابط و مقررات مربوط به تهیه، ترجمه و انتشار این متون جهت بهره برداری در خارج از کشور.

21- نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و انجام فعالیت های قرآنی از طریق تربیت مربی، تدوین جزوات آموزش و همکاری با وزارتخانه های ذی ربط، جهت گسترش آموزش و معارف قرآن کریم.

یکی از مهم ترین وظایف سازمان تبلیغات اسلامی در دهه پنجم انقلاب اسلامی، تسلط بر روش های نوین تبلیغ است همچنان که رهبر معظم انقلاب اسلامی در حکم انتصاب حجت الاسلام والمسلمین «محمد قمی» به ریاست این سازمان تاکید کردند: «رسالت دیگر این سازمان رصد و مقابله‌ی هوشمندانه با تهاجمات فکری و فرهنگی و تبلیغی و رسانه‌ای دشمنان دین و انقلاب و کشور است. دشمنانی که نه امروز بلکه از چند دهه‌ی پیش، هویت و شخصیت و باور و رفتار و سبک زندگی اسلامی-ایرانی مردم خصوصاً جوانان را هدف قرار داده و با شیوه‌ها و ابزارهای متکی به فناوری‌های ارتباطی و رسانه‌ای اعم از هنر و سینما و فضای مجازی و غیره، درصدد تهی کردن انقلاب از عقبه‌ی دینی و ایمانی و مردمی آن می‌باشند.»

امید می رود سازمان تبلیغات اسلامی که در کنار دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و سازمان اوقاف و امور خیریه، مهم ترین مراکز در حوزه سامان دهی و اعزام مبلغان است و در کنار مرکز رسیدگی به امور مساجد و سازمان اوقاف و امور خیریه، جزو مهم ترین دستگاه های متولی امور مساجد، است بتواند اهداف ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را در آینده ای نزدیک محقق کند.

پایان پیام/397