نکات بهداشتی عمل حلق در سفر حج

به گزارش ایکنا؛ از جمله اعمال واجب حج تمتع، انجام عمل حلق یا تراشیدن موی سر برای مردان است که با انجام آن زائر از احرام خارج می‌شود.

این عمل به دلایل متعدد از جمله خستگی زائر، کمبود فضای سرویس‌های بهداشتی، هجوم همزمان زائران، نبود امکانات کافی، نداشتن مهارت لازم تیغ زدن به سر و فشار روانی روی زائران چنانچه با برنامه‌ریزی و مدیریت انجام نشود، علاوه بر تهدید سلامت زائران، موجب بر هم زدن نظافت منا و آلودگی محیط و در نهایت شکایت تمام زائرین می‌شود، اما با انجام حلق بهداشتی می‌توان علاوه بر حفظ سلامت زائران، بهداشت و زیبایی محیط منا را نیز حفظ کرد و از معنویت این سرزمین مقدس بیشتر بهره‌مند شد.

وظایف مدیران کاروان‌ها
جلسات آموزشی و توجیهی ویژه حلق بهداشتی برای تمام زائران برگزار و در جلسات آموزشی به زائران تأکید شود ماشین اصلاح (ترجیحاً باطری یا شارژی) یا خودتراش با یک بسته تیغ(خودتراش یکبار مصرف توصیه نمی‌شود) و تیغ از نوع بسیار تیز، ترجیحاً پیش‌بند پلاستیکی یک بار مصرف، صابون بدون بو و دستکش یک‌بار مصرف به همراه داشته باشند.

لیست زائرانی که احتمالا بیماری‌های عفونی نظیر هپاتیت دارند یا از دارو‌های ضد انعقاد خون استفاده می‌کنند، توسط پزشک مجموعه تهیه شود و این افراد توسط کسانی حلق شوند که آرایشگر هستند و یا در این کار تبحر دارند، در این بین پزشک نیز در حلق این افراد نظارت ویژه داشته باشد.

افرادی که به امور آرایشگری و حلق آشنا هستند، در کاروان شناسایی و مسئولیت عمل حلق به آن‌ها واگذار شود؛ همچنین افراد خبره می‌توانند شیوه‌های حلق صحیح و راحت را در جلسات آموزشی به زائرین آموزش دهند. کسانی که به عنوان حلاق یا آرایشگر وظیفه حلاقی را به عهده می‌گیرند، قبل از سایر زائران باید خودشان حلق کنند، لذا لازم است گوسفند قربانی این افراد در اولویت ذبح قرار گیرد.

زائران در هر کاروان به گروه‌های کوچک ترجیحاً هشت نفره تقسیم شوند و در گروه‌های کوچک عمل حلق را انجام دهند، به این صورت از ازدحام زائران در سرویس‌های بهداشتی خودداری می‌شود. لازمه اجرای این کار گروه‌بندی در اعلام اسامی است که قربانی آن‌ها انجام شده باشد، لذا از اعلام لیست کلی باید خود‌داری شود. همچنین اعضای گروه به نوبت عمل حلق را انجام دهند و پس از اتمام و استحمام، با هم به چادر برگردند و سپس گروه بعدی حضور پیدا کنند.

افراد داوطلب از بین کاروان انتخاب و شناسایی شوند تا در سرویس‌های بهداشتی مسئولیت جمع‌آوری زباله را عهده‌دارشده و مدام نظافت محل حلق را انجام دهند. افراد حلاق و کسانی که داوطلب نظافت محل حلق هستند را می‌توان با یک کارت یا برچسب سینه مشخص کرد.

انتخاب تیغ مخصوص در سرعت دادن به عمل حلق و تراشیدن صحیح آن بسیار حائز اهمیت است؛ در سنوات قبل برخی زائران با یک بسته تیغ هم نمی‌توانستند به درستی حلق انجام دهند، به همین منظور هدایت زائران برای تهیه تیغ مخصوص ترجیحاً از نوع لیزری بسیار کمک کننده است.

نرم کردن مو قبل از انجام حلق با صابون مایع خمیری بدون بو و استفاده از آبپاش، انجام حلق را بسیار روان و ساده می‌کند لذا هدایت زائران برای تهیه این وسائل مؤثر است.

توصیه می‌شود، برای گندزدایی ماشین اصلاح، قیچی، خودتراش، شانه و برس از مواد گندزدا کننده مانند گلوتارالدئید، الکل ۷۰ درصد، ساولن یا سایر گندزدا‌های رایج استفاده کنند و در صورتی که ماده گند‌زدا کننده در اختیار نبود، حتی‌الامکان با آب داغ و مواد شوینده آن‌ها را تمیز کنند.

تهیه چهارپایه برای سرویس‌های بهداشتی به تعداد حداقل ۱۰ عدد برای هر سرویس، به منظور نشستن صحیح زائرین، علاوه بر راحتی و ممانعت از فشار بر ستون فقرات آن‌ها موجب حفظ و پوشش بدن زائر نیز می‌شود.

نکات بهداشتی که زوار باید رعایت کنند
پیش بند پلاستیکی یک‌بار مصرف را دقیق ببندند.
با توجه به استفتای انجام شده از مراجع معظم تقلید نسبت به انجام حلق توسط ماشین اصلاح یا خودتراش اقدام کنند. (بدیهی است ماشین اصلاح آلودگی و خطر کمتری دارد).
از وسایل شخصی خود استفاده کنند.
در صورتی که زائر، زخم یا زگیل یا خال بزرگ در ناحیه‌ای از سر دارد، به شخص حلق‌کننده اطلاع دهند.
زائرینی که سابقه بیماری اعصاب و روان، لرزش دست‌ها، ضعف شدید بینایی و یا بیماری عفونی دارند، از انجام حلق برای دیگران خودداری کنند.
عمل حلق را توسط افراد خارجی و دوره گرد انجام ندهند.
از انجام حلق در راهرو‌ها یا کنار و داخل چادر‌ها خوداری کنند.
به نشستن صحیح در هنگام حلق بیشتر توجه و از چهار پایه‌های مخصوص استفاده کنند.
تیغ مصرف شده را بلافاصله به داخل ظرف مخصوص اشیای تیز و برنده (safety box) قرار دهند.
مو‌ها را به همراه پیش‌بند و دستکش در داخل کیسه زباله و ظرف زباله قرار دهند.
پس از اتمام حلق بلافاصله استحمام کنند.

وظایف گروه پزشکی در انجام عمل حلق
پزشک مجموعه یک ظرف مخصوص جمع‌آوری اشیای تیز و برنده (safety box) داشته باشد و آنرا همراه خود به منا ببرد.
پزشک مجموعه در کنار زائران بر حلق بهداشتی نظارت داشته باشد.
هنگام انجام حلق به هیچ وجه خانم‌ها حضور نداشته باشند و در این امر دخالت نکنند.
به منظور ایجاد نظم در کار و رعایت بهداشت و جلوگیری از مراجعه یکباره زائران برای انجام حلق بهداشتی، توصیه می‌شود، مدیران کاروان انجام حلق را مدیریت کنند.
در کنار پزشک، در هر کاروان یک نفر مسئولیت اجرای حلق را به عهده گیرد.
انتهای پیام