دیدار «پوتین» و «ترامپ»؛ انتظار و هیاهو برای هیچ
دیدار ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با دونالد ترامپ در حاشیه نشست گروه 20 کشور صنعتی جهان در اوزاکای ژاپن یک بار دیگر گمانه زنیهایی را درباره مباحث موجود میان دو کشور برجسته کرده است.
شعیب بهمن - دیدار ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با دونالد ترامپ در در حاشیه نشست گروه ۲۰ کشور صنعتی جهان (G-۲۰) در اوزاکای ژاپن یک بار دیگر گمانه زنیهایی را درباره مباحث موجود میان دو کشور برجسته کرده است.
آنطور که یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهور روسیه اعلام کرده، وضعیت دو جانبه، ثبات استراتژیک و درگیریهای منطقهای و به طور ویژه تنش ایران و آمریکا و همچنین وضعیت سوریه، صلح افغانستان و بحران ونزوئلا در دیدار پوتین و ترامپ به بحث گذاشته میشود.
البته ظاهرا گفتگوهای پوتین و ترامپ این بار هم تابع پروتکل نیست و آنها خود میتوانند موضوع صحبت را انتخاب کنند. آخرین بار ترامپ و پوتین سال گذشته در هلسینکی با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند.
گفتگوهای هلسینکی تحت تأثیر دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار داشت. قرار بود اواخر سال گذشته در آرژانتین نیز رؤسای جمهور دو کشور با یکدیگر گفتگو کنند که به سبب بازداشت ۲۴ ملوان اوکراینی در سواحل کریمه توسط نیروی دریایی روسیه، روابط دو کشور بحرانی شد و ترامپ گفتگو با پوتین را لغو کرد.
اگر چه در حال حاضر شخص ترامپ از داشتن رابطه مستقیم با روسها و برخورداری از حمایت آنها در انتخابات ریاست جمهوری تا حدی تبرئه شده، اما همچنان بحث دخالت روسیه در این انتخابات جدی است. در واقع به رغم آنکه بازرپرس مولر به صراحت ترامپ را متهم به رابطه با روسها نکرد، اما بر دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاکید نمود.
از این رو میتوان گفت که در سطح روابط دوجانبه هیچ گشایشی به منظور بهبود مناسبات بوجود نیامده است. به نحوی که همچنان بهبود رابطه با روسیه در داخل ساختار سیاسی و نهادهای نظامی و امنیتی امریکا با مخالفتهای گستردهای مواجه است.
در چنین شرایطی دستهای ترامپ برای نزدیکی بیشتر به روسیه کاملا بسته است، زیرا نه دو حزب دموکرات و جمهوری خواه تمایل چندانی به بهود رابطه با روسیه دارند و نه کنگره آمریکا اجازه چنین رویکردی را به دونالد ترامپ خواهد داد.
از سوی دیگر اوضاع و شرایط جهانی به خصوص در مورد مسائل مورد مناقشه میان روسیه و آمریکا نسبت به دیدار گذشته پوتین و ترامپ در هلسینکی بدتر شده است. علاوه بر مناقشات سنتی میان دو کشور که همگی بر قوت خود باقی هستند، مسائل جدیدی همچون بحران ونزوئلا بر شدت اختلافات روسیه و آمریکا افزوده به نحوی که در یک سو روسیه به حمایت از دولت قانونی مادورو میپردازد و در سوی دیگر آمریکا از کودتای خوان گوایدو پشتیبانی میکند.
در مورد افزایش تنشها با ایران نیز مواضع روسیه و آمریکا دچار اختلافات عمیق است. در حالی که آمریکا با خروج از توافق هستهای و اعمال تحریمهای اقتصادی تلاش بر تسلیم ایران دارد، روسیه کاملا از مواضع تهران حمایت میکند و خروج ایالات متحده از برجام را نه تنها نقض یک توافق بین المللی میپندارد، بلکه تلاشهای نامشروع کاخ سفید برای تحت فشار قرار دادن ایران را عملی تلقی میکند که میتواند به ک. فاجعه در غرب آسیا و حتی کل جهان منجر شود.
از سوی دیگر روسها هیچ یک از اتهامات آمریکا علیه ایران را نیز نپذیرفته اند و با قاطعیت در برابر آنها ایستاده اند. به عنوان مثال، روسیه اتهام حمله ایران به نفت کشها در خلیج فارس و دریای عمان را به کلی رد کرده و از نقض حریم هوایی ایران توسط پهپاد ساقط شده آمریکا سخن گفته است.
با این اوصاف دیدار پوتین و ترامپ نمیتواند هیچ دستاورد روشنی برای طرفین داشته باشد. این دیدار بیش از آنکه به یک تصمیم مشترک یا حل و فصل یک معضل منتهی شود، احتمالا صرف بحث بر سر تنشهای موجود بدون دستیابی به یک راه حل خواهد شد.
از این رو به رغم تبلیغات زیادی که در خصوص دیدار روسای جمهور روسیه و آمریکا صورت گرفته، هیچ انتظار مشخصی نمیتوان از این ملاقات داشت.