مولتیپل میلوما نوعی سرطان خون است که با لنفوم و لوسمی ارتباط دارد. این بیماری در گلبول‌های سفید خون با نام سلول‌های پلاسمایی، شکل می‌گیرد و موجب ظهور سلول‌های سرطانی در مغز استخوان می شود. با این‌که این نوع از سرطان معمولا قابل درمان نیست، با انجام برخی اقدامات درمانی می‌توان سرعت گسترش آن را کاهش داد.
۱. مولتیپل میلوما چیست؟
در بیماری مولتیپل‌میلوما ، نوعی از گلبول‌های سفید خون به نام پلاسماسل به طرزی غیر عادی شروع به تکثیر می‌کنند. این سلول‌ها در حالت طبیعی پادتن یا آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که با عفونت‌ها به مبارزه می‌پردازند. ولی این سلول‌ها در بیماری مولتیپل میلوما، پروتئینی را به نام ایمونوگلوبولین به مقدار بیش از اندازه در استخوان‌ها و خون منتشر می‌کند. این پروتئین در سراسر بدن تجمع می‌یابد و به اندام‌ها آسیب می‌رساند.
هم‌چنین، پلاسماسل‌ها در سلول‌های خونی طبیعی موجود در استخوان‌ها بیش از اندازه تجمع می‌یابند. این سلول‌ها نوعی مواد شیمیایی منتشر می‌کنند که سایر سلول‌ها را به تجزیه‌ی استخوان وادار می‌کنند. به این نواحی ضعیف شده‌ی استخوانی که توسط این سلول‌ها ایجاد شده است، ضایعات لیتیک گفته می‌شود.
با وخیم‌تر شدن مولتیپل میلوما، این پلاسماسل‌ها از مغز استخوان به بیرون سرازیر می‌شوند و سراسر بدن را فرا می‌گیرند. این وضعیت به اندام‌های بدن آسیب بیش‌تری وارد می‌کند.
۲. علت‌ها
هنوز هیچ کس نمی‌داند چه عاملی باعث بروز مولتیپل میلوما می‌شود. ولی گروه‌های زیر بیش از دیگران در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند:
الف. آدم‌های بالاتر از ۶۵ سال
ب. سیاه‌پوستان آمریکایی
پ. آدم‌هایی که دارای سابقه‌ی این بیماری در خانواده‌شان هستند
ت. آدم‌هایی که دارای اضافه وزن یا مبتلا به چاقی مفرط هستند
آدم‌هایی که به دیگر بیماری‌های پلاسماسل مبتلا هستند، بیش‌تر از دیگران در معرض خطر ابتلا به مولتیپل میلوما قرار دارند، از جمله
الف. گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS)
ب. پلاسماسیتومای انفرادی
۳. علائم
مولتیپل میلوما در مراحل اولیه ممکن است علامتی از خود نشان ندهد. ولی با گذشت زمان، علائم زیر ممکن است در بیمار مشاهده شوند:
الف. درد استخوان
ب. ضعف و خستگی مفرط
پ. کاهش وزن
۴. تشخیص بیماری
در صورتی که نتایج آزمایش خون بیمار موارد زیر را نشان دهند، پزشک معالج اقدامات لازم را برای تشخیص ابتلای بیمار به مولتیپل میلوما به عمل می‌آورد:
الف. وجود کلسیم بیش از اندازه در خون (پزشک ممکن است این وضعیت را هایپرکلسمی تشخیص دهد)
ب. کم خونی (کاهش بیش از اندازه‌ی گلبول‌های قرمز خون)
پ. مشکلات کلیوی
ت. بالا بودن سطوح پروتئین در خون، به همراه کاهش سطح آلبومین (پزشک ممکن است به بیمار بگوید به “شکاف گلوبولین“ مبتلا شده است)
چنان‌چه پزشک به وجود مولتیپل میلوما در بیماری مشکوک شود، ممکن است آزمایش‌های خون زیر را درخواست کند:
الف. آزمایش CBC، که به معنی شمارش کامل خون بیمار است. این آزمایش انواع مختلف سلول‌های موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند.
ب. نیتروژن اوره خون که با نام اختصاری BUN شناخته می‌شود، و کراتینین. با بررسی این موارد، پزشک به وضعیت کارکرد کلیه‌های بیمار پی می‌برد.
سایر آزمایش‌های تخصصی خون و ادرار نیز به منظور بررسی میزان و انواع پروتئین‌های ناهنجاری که بدن در حال تولیدشان است، توسط پزشک درخواست می‌شود.
پس از آماده شدن نتایج آزمایش‌ها، پزشک معالج ممکن است دستور نمونه‌برداری مغز استخوان را صادر کند. وی یک سوزن را داخل یک استخوان – معمولا استخوان باسن – قرار می‌دهد، تا نمونه‌ای از مغز استخوان بیمار را از بدن وی خارج کند. از این نمونه برای بررسی تعداد پلاسماسل‌های موجود استفاده می‌شود.
هم‌چنین، پزشک ممکن است به انجام رادیولوژی نیز نیاز پیدا کند. تصاویر رادیولوژی می‌توانند نقاطی از استخوان را که توسط مولیتپل میلوما ضعیف شده است، نشان دهند. گاهی اوقات نیز پزشک ممکن است به انجام سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی، یا پت اسکن نیاز پیدا کند.
موارد مولتیپل میلوما معمولا در سطوح ریسک بالا، متوسط، یا استاندارد درجه‌بندی می‌شوند.
۵. درمان
چنان‌چه بیمار علائم خاصی نداشته باشد، پزشک معالج ممکن است به جای شروع فوری اقدامات درمانی، به معاینه و بررسی دقیق‌تر وی روی بیاورد.
اگر بیمار دچار علائم آزاردهنده‌ی این بیماری باشد، پزشک معالج برای تهیه‌ی یک برنامه‌ی درمانی مناسب دست به کار می‌شود. هدف از این برنامه بهبود کیفیت زندگی بیمار از طریق تسکین علائم و کمک به اصلاح رژیم غذایی وی خواهد بود.
بیمارانی که سطح بیماری‌شان به درجه‌ی بالا رسیده باشد، ممکن است جهت بررسی اثربخشی اقدامات درمانی کنونی یا درمان‌های جدید مایل باشند تحت یک کارآزمایی بالینی قرار بگیرند. پژوهش‌هایی که شامل کارآزمایی‌های بالینی می‌شوند، برای یافتن داروها و ترکیبات موثرتر هم‌چنان ادامه دارند.
۶. اقدامات درمانی دارویی
انتخاب نوع داروها از طرف پزشک معالج به سن بیمار و میزان تهاجمی بودن سرطان بستگی دارد.
الف. شیمی درمانیداروهای شیمی درمانی معمولا به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند. داروهایی که معمولا برای درمان مولتیپل میلوما استفاده می‌شوند، عبارت هستند از:
الف.۱. بنداموستین (تریندا)
الف.۲. سیکلوفسفامید (سیتوکسان)
الف.۳. دوکسورابیسین (آدریامیسین)
الف.۴. اتوپوساید (VP-16)
الف.۵. دوکسوروبیسین لیپوزومال (دوکسیل)
الف.۶. ملفالان (آلکران، اووملا)
الف.۷. وینکریستین (اونکووین)
این داروها می‌توانند به کارکرد سایر اقدامات درمانی کمک کنند. هنگامی که بیمار تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرد، پزشک معالج جهت تسکین عوارض جانبی احتمالا دگزامتازون یا پردنیزون تجویز می‌کند.
پ. درمان‌های هدفمندداروهای زیر پروتئین‌ها، ژن‌ها، یا بافت‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند و از رشد سرطان پیشگیری می‌کنند.
داروهای ایمونومدولاتور، تعدیل کننده‌ی پاسخ‌های ایمنی، سلول‌های ایمنی بدن را تقویت می‌کنند تا بتوانند به سلول‌های سرطانی حمله کنند. این داروها، هم‌چنین، با پیشگیری از تشکیل عروق خونی جدید، از تغذیه‌ی سلول‌های میلوما در مغز استخوان جلوگیری می‌کنند.
پ.۱. لنالیدوماید (رولیمید)
پ.۲. پومالیدوماید (پومالیست)
پ.۳. تالیدومید (تالومید)
پادتن‌های مونوکلونال یا پادتن‌های تک‌تیره به دستگاه ایمنی بدن بیمار کمک می‌کنند، سلول‌های میلوما را ردیابی و نابود کنند. پزشکان به این اقدام درمانی ایمونوتراپی می‌گویند.
پ.۴. داراتومومب (دارزالکس)
پ.۵. الوتوزوماب (امپلیستی)
چنان‌چه بیمار علائم خاصی نداشته باشد، پزشک معالج به منظور پیشگیری از رسیدن میلوما به نقطه‌ای که در آن بیمار به درمان‌های بیش‌تر نیاز پیدا کند، ممکن است یکی از این داروها را تجویز کند.
بازدارنده‌های پروتئازوم فرایند مصرف پروتئین‌ها را در سلول‌ها متوقف می‌کنند. سلول‌های میلوما پروتئین‌های بسیاری تولید می‌کنند. هنگامی که ازدحام این پروتئین‌ها زیاد می‌شود، سلول‌ها می‌میرند:
پ.۶. بورتزومیب (ولکید)
پ.۷. کارفیلزومیب (کیپرولیس)
پ.۸. ایکسازومیب (نینلارو)
بازدارنده‌های HDAC، نظیر پانوبینوستات (فیریداک)، بر نوع ژن‌های فعال موجود در سلول‌ها تاثیر می‌گذارند. چنان‌چه بیمار پیش‌تر بورتزومیب و یک داروی ایمونومدولاتور را امتحان کرده باشد، پزشک معالج ممکن است یکی از بازدارنده‌های HDAC را تجویز کند.
ت. اینترفرونسلولهای مغز استخوان و برخی از گلبول‌های سفید خون ماده‌ای به نام اینترفرون تولید می‌کنند که شبیه هورمون عمل می‌کند. وقتی این ماده به عنوان دارو به کار می‌رود، می‌تواند سرعت فرایند رشد سلول‌های میلوما را کاهش دهد. بیمار مبتلا به مولتیپل میلوما جهت کمک به کنترل این بیماری که وخامت آن با استفاده از اقدامات درمانی با موفقیت در حال کاهش است، می‌تواند داروی اینترفرون را مصرف کند.
۷. پیوند سلول بنیادی
با این‌که این روش درمانی برای همه‌ی بیماران اثربخش نخواهد بود، چنان‌چه پزشک معالج وضعیت بیمار مورد نظر را برای پیوند سلول بنیادی مناسب ببیند، ممکن است استفاده از این روش را آغاز کند. پزشک معالج با استفاده از یک دستگاه مقداری از سلول‌های بنیادی بیمار را خارج می‌کند، و سپس، آن را منجمد و ذخیره می‌کند. یا این‌که ممکن است از سلول‌های بنیادی اهدایی نیز استفاده کند.
در مرحله‌ی بعد، بیمار دوز بالایی از شیمی درمانی دریافت می‌کند؛ گاهی اوقات نیز این شیمی درمانی ممکن است با پرتو درمانی نیز همراه باشد. این کار تقریبا تمام سلول‌های موجود در مغز استخوان را نابود می‌کند – از جمله پلاسماسل‌های عامل بیماری و هم‌چنین سلول‌های سالم.
سپس، سلول‌های بنیادی ذخیره یا اهدا شده را داخل جریان خون بیمار قرار می‌دهند. این سلول‌های ویژه می‌توانند جایگزین مغز استخوان نابود شده شوند و شروع به تولید خون جدید و سالم کنند. بازیابی تمام سلول‌های خونی ممکن است چندین هفته طول بکشد.
پیوند مغز استخوان معمولا باعث افزایش طول عمر بیمار می‌شود، و بیماری مولتیپل میلوما را درمان نمی‌کند؛ و البته، می‌تواند عوارض شدیدی نیز به همراه داشته باشد. برای مثال، این کار می‌تواند بیمار را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیر کند.
۸. علائم استخوانی
چنان‌چه مولتیپل میلوما باعث ایجاد آسیب استخوانی دردناکی شده باشد، پزشک معالج ممکن است از سایر روش‌های درمانی نیز استفاده کند.
الف. بیس فسفوناتاین نوع دارو به کاهش سرعت فرایند تجزیه‌ی استخوان‌ها کمک می‌کند. بیمار می‌تواند این داروها را به صورت قرص یا تزریق وریدی دریافت کند. این داروها شامل پامیدرونات (آردیا) و زولدرونیک اسید می‌شوند.
به خصوص، هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان بهتر است یک عدد از این داروها مصرف شود. البته، بیس فسفونات می‌تواند به آرواره آسیب بزند؛ با این حال، این اتفاق تا حدودی نادر است. انجام کارهای دندان‌پزشکی می‌تواند احتمال بروز این اتفاق را بیش‌تر کند.
ب. پادتن مونوکلونالداروی دنوزوماب می‌تواند در کار سلول‌هایی که باعث تجزیه‌ی استخوان می‌شوند، اختلال ایجاد کند، یا این فرایند را حتی متوقف کند.
پ. پرتو درمانیدر این روش، پزشک معالج پرتو را از طریق یک دستگاه به استخوان یا سایر بخش‌های آسیب دیده‌ی بدن بیمار هدایت می‌کند. این پرتو سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد؛ این کار می‌تواند درد بیمار را تسکین دهد و باعث تقویت استخوان‌های ضعیف شده‌ی وی بشود.
۹. مراقبت از خود
بیمار برای کمک به بهبودی وضعیت‌اش در طول روند درمان باید به نکات زیر توجه کند:
الف. پیروی از یک رژیم غذایی سالم. یک متخصص تغذیه می‌تواند برای انتخاب گزینه‌های سالم غذایی به بیمار کمک کند؛ به خصوص اگر بیمار به خاطر شرایط درمانی‌اش با مصرف برخی از مواد غذایی دچار مشکل می‌شود.
ب. انجام فعالیت‌های بدنی. بیمار جهت بهبود وضعیت خلق و خو و هم‌چنین، سطح انرژی و محافظت از استخوان‌ها باید فعالیت بدنی‌اش را حفظ کند.
پ. استراحت به اندازه‌ی کافی. بیمار جهت بازیابی انرژی‌اش در طول روز باید برای مدتی دست از کار بکشد و کمی استراحت کند.
ت. بهره بردن از روزهای خوب و انجام کارهای لذت‌بخش.
ث. درخواست کمک در صورت نیاز، و یافتن گروه‌های پشتیبان برای خود و خانواده جهت کنترل بیماری.
۱۰. پیش‌بینی وضعیت بیماری
شدت و شرایط مولتیپل میلوما در میان آدم‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. برخی از این بیماران با تحمل کم‌ترین علائم، سال‌های به زندگی‌شان ادامه می‌دهند. در صورتی که ممکن است وضعیت برخی دیگر از بیماران به سرعت وخیم شود. شناسایی شکل و وضعیت مولتیپل میلوما معمولا برای پزشک معالج مسئله‌ای چالش برانگیز است.
پزشکان برای پیش‌بینی طول عمر بیماران از برخی روش‌ها استفاده می‌کنند. ساده‌ترین و رایج‌ترین روش استفاده از آزمایش تعیین سطح دو ماده در خون است: آلبومین و بتا دو میکروگلوبولین. هر چه سطح آلبومین بیش‌تر و سطح بتا دو میکروگلوبولین کم‌تر باشد، شانس افزایش طول عمر بیمار بیش‌تر می‌شود.
سایر روش‌ها نیز عبارت هستند از آزمایش‌های چندگانه یا آزمایش دی‌ان‌ای موجود در سلول‌های پلاسما (پلاسماسل‌ها).
آگاهی از شدت تهاجمی بودن مولتیپل میلوما می‌تواند برای یافتن بهترین برنامه‌ی درمانی به بیمار و پزشک معالج کمک کند.
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده -امیر رضا مصطفایی
منبع:webmd
هر آنچه که باید در رابطه با بیماری‌های مقاربتی بدانید 
می دانستید مادر ترانه علیدوستی یک هنرمند معروف است؟ | شباهت جالب ترانه علیدوستی به مادرش +عکس 
پنتاگون: اقدامی که ایران انجام داد یک حمله بی‌سابقه بود 
ویدیو / دلخوری رابعه اسکویی از مازیار لرستانی پس از شایعه ازدواج‌شان 
عکس/ جشنواره دریاچه ارومیه 
اوکراین درباره وقوع جنگ جهانی سوم هشدار داد 
(تصاویر) هشت حقیقت جالب در مورد اژد‌های کومودو 
شنیده شدن صدای انفجار در شهر قهجاورستان اصفهان 
عجیب ترین لباس الناز شاکردوست در اکران جدیدترین فیلم ! / این استایل بعید بود ! 
دومین جلسه مجازی آمریکا و اسرائیل درباره حمله به رفح 
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس 
حمله اسرائیل به سوریه و عراق همزمان با صدای انفجار در ایران 
جلب‌توجه مرجانه گلچین با یک استایل جوان‌پسند 
هجوم شاسی‌بلندهای کوچک چینی به بازار خودروی ایران!/ عکس 
تغییر چهره زمین تا آسمون فریبا نادری ! / این اون نیست ! + 2 عکس که نمی شناسیدش !