الگوگیری از سیره عملی ائمه اطهار ضرورت دنیای امروز است

سید حسین فلاح زاده، روز یکشنبه در کرسی ترویجی «سیره پژوهشی امام رضا (ع)، مبانی و قواعد» با حضور اساتید و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در قم، افزود: متأسفانه امام شناسی ما به دعا و نام ائمه اطهار (ع) محدود شده است که این موضوع به تنهایی کفایت نمی‌کند و وظیفه آستان قدس رضوی در تدوین سخنان، سیره و سنت امام رضا (ع) و ارائه آن به جامعه و نسل‌های جوان در قالب‌های مختلف فرهنگی و هنری بسیار سنگین است.

وی امام را الگو و چراغ هدایت جامعه دانست و ادامه داد: استفاده از اندیشه ائمه اطهار (ع) لازمه هدایت جامعه است که باید با الهام گرفتن و الگو گرفتن از سیره رفتاری و عملی اهل بیت (ع) زمینه ارتقای رفتاری و معنوی جامعه را فراهم کرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) با بیان اینکه سیره در فقه متفاوت از سیره در تاریخ است گفت: سیره در تاریخ مترتب با رفتار است و این در حالی است که سیره در فقه به معنای رفتار، گفتار و سبک رفتاری است.

فلاح زاده اظهار داشت: کتاب‌هایی که به سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) پرداخته‌اند بیشتر به جنبه تاریخی و رفتاری ائمه معصومان (ع) تمرکز شده و به استخراج الگوهای رفتاری ائمه اطهار (ع) بی توجهی شده است.

وی با بیان اینکه سیره رفتاری ائمه اطهار (ع) مبتنی بر اصول است، گفت: مبنای سیره رفتاری ائمه اطهار (ع) بر اساس مبانی عقلی، دینی، فقهی، اخلاقی و قرآنی است.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)، سیره پژوهی را کاری بسیار دشوار برشمرد و ادامه داد: سیره امامان معصومان (ع) در گذر زمان به دست ما رسیده است که این قول‌ها و روایت‌ها در طول تاریخی دستخوش تغییر شده و شناخت و سنجش منابع درست تاریخی به منظور شناخت روایت‌های صحیح از سیره اهل ببت (ع) است.

فلاح زاده، تاکید کرد: سیره پژوهشی ائمه اطهار (ع) به معنای تحقیق تاریخی نیست بلکه عملیات استنباطی از سبک عمل ائمه (ع) است که متأسفانه تا کنون در آثار منتشر شده در این زمینه اهتمام جدی به سبک رفتاری اهل بیت (ع) کمتر توجه شده و بیشتر جنبه تاریخی دارد.

وی توجه به سیره عملی ائمه اطهار (ع) و الگوگیری از آن را ضرورت دنیای امروز دانست و گفت: شناخت و تبیین سیره علمی اهل بیت (ع) در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به ویژه در موضوع های مبتلا به امروز جامعه به عنوان یک نیاز جدی باید مورد توجه پژوهشگان قرار گیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)، تاکید کرد: شناخت سیره اهل بیت (ع) متناسب با شرایط مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه تنها با مطالعه سیره یک امام ممکن نیست بلکه باید سیره تمام معصومان (ع) در طول تاریخ و در مواجه با شرایط مختلف و ضرورت‌های جامعه مطالعه و شناخته شود.

نباید در نقل کرامات اهل بیت (ع) به روایت‌های ضعیف استناد کرد

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) در این مراسم با بیان اینکه مبانی سیره پژوهشی متفاوت از مبانی سیره است گفت: سیره به روش و طریقه رفتاری دلالت دارد و سیره پژوهشی بر پژوهش مرتبط با سیره تاکید دارد ضمن اینکه سیره پژوهشی امام رضا (ع) متمایز از سایر معصومان نیست بلکه سیره پژوهشی امام رضا (ع) همان سیره پژوهشی سایر ائمه اطهار (ع) است.

حجت الاسلام حمیدرضا مطهری، ادامه داد: توجه به منابع، کتاب‌ها، آثار و روایت‌های نقل شده پیرامون سیره پژوهی از جمله مبانی و اصول مهم در سیره پژوهشی امام رضا (ع) و به طور کلی سیره پژوهشی معصومان (ع) است.

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع)، با بیان اینکه منابع سیره پژوهش به طور کلی دارای دو دسته عناصر درونی و بیرونی است، گفت: نویسنده، اصل گزارش و خبر، بستر سازی سیاسی و اجتماعی شکل دهنده اثر از جمله عناصر مهم در بررسی منابع برای سیره پژوهی است.

مطهری، با بیان اینکه در برخی پژوه ها لازم است به جای نقد کتاب، به نقد گزارش پرداخته شود گفت: در سیره پژوهی با سیره و سنت مواجه هستیم که باید در پژوهش‌ها در حوزه سیره معصومان (ع) به این موارد توجه شود.

وی با اشاره به معیارهای نقد منابع پیرامون سیره شناسی ائمه اطهار (ع) اظهار داشت: عرضه روایات و احادیث منتسب به ائمه اطهار (ع) با قرآن، تطبیق این روایت‌ها با سیره و سنت پیامبر اسلام (ص)، تطبیق روایت‌ها با سیره عقلا و همچنین تطبیق این روایت‌ها با روایت‌های قطعی از جمله معیارهای پیرامون بررسی منابع در سیره شناسی اهل بیت (ع) است.

وی تاکید کرد: کرامات اهل بیت (ع) بسیار زیاد و غیرقابل شمارش است ولی نباید در نقل این روایات دچار اشتباه شویم و یا به روایت‌های غیرمستند و ضعیف استناد کرد.

در تاریخ به دنبال کشف حقیقت هستیم

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، نیز سبک زندگی را بخشی از سیره شناسی دانست و ادامه داد: تشابه و تمایر تاریخ پژوهشی و سیره پژوهشی امام رضا (ع) و همچنین تفاوت و شباهت مبانی و قواعد سیره پژوهش و تاریخ پژوهشی از جمله موضوع هایی است که باید در هر بحث و پژوهش علمی تبیین شود.

حجت الاسلام حسین حسینیان مقدم، اظهار داشت: مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و روش شناسی متمایز از یکدیگر است که در کرسی‌های ترویجی باید مورد توجه قرار گرفته و رابطه آن با مبانی و قواعد مورد توجه قرار گیرد.

وی با تاکید بر تمایز بین علوم مختلف گفت: علوم مختلف دارای اهداف مختلف هستند به گونه‌ای که در فقه به دنبال کشف حجیت ولی در تاریخ به دنبال کشف حقیقت هستیم به همین دلیل روش شناسی و داشتن مبانی قوی در تاریخ پژوهی بسیار حائز اهمیت است.

جشنواره علمی «سیره امام رضا (ع)؛ آموزه‌ها و کارکردها»، در بخش‌های مختلف کرسی‌های ترویجی، نشست‌های علمی، طرح مدرسه تابستانی رضوی، همایش علمی و نمایشگاه کتاب رضوی در دهه کرامت در قم و شهرهای مختلف کشور برنامه ریزی شده است. برگزاری ۲ کرسی ترویجی و ۲ نشست علمی، برپایی ۶ مدرسه تابستانی رضوی در شهرهای اصفهان، ارومیه، شیراز، میاندوآب، یزد و استان مازندران از جمله بخش‌های مختلف این جشنواره علمی است.

روزهای یکم تا یازدهم ذی القعده که بین سالروز ولادت حضرت معصومه (س) تا سالروز ولادت امام رضا (ع) قرار دارد به نام دهه کرامت نامگذاری شده است.

۷۴۰۴/ ۱۱۷۵