جوش‌های پوستی روی ران نوزاد و دلیل آن

بیشتر مادران با دیدن جوش های پوستی روی ران و پاهای کودک دچار وحشت می شوند؛ اما بروز این جوش های پوستی به علت استفاده از پوشک، امری عادی است و معمولاً اختلال پوستی مهمی به حساب نمی آید و با چند اقدام ساده خود به خود رفع می‌شود. با این حال در مواردی نیز درمان نشدن این جوش ها می تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد.
باید دانست ایجاد این مشکل نشانه عملکرد ضعیف مادر در نگهداری از نوزادش نیست بلکه چنانکه گفته شد امری عادی است. البته راه هایی برای کاهش بروز این اختلال و درمان آن وجود دارد.

علت بروز دانه های پوستی در نوزادان چیست؟
در ۲ سال اول زندگی از هر ۳ نوزاد، یک نوزاد دچار این مشکل می شود اما کمتر از ۱۰ درصد این موارد به پزشک گزارش می شود وعلت بروز آن عبارت است از:
آزردگی پوست به علت قرار گرفتن در معرض مدفوع، البته اگر این مدت کوتاه باشد، ناراحتی پوستی چشمگیری ایجاد نمی کند.
واکنش پوست به پوشک، دستمال های یک بار مصرف و گاهی نیز مواد شوینده که از آن استفاده می شود، می تواند مشکل ساز باشد.
اگزما که از قبل وجود داشته، به علل متعددی تشدید می یابد.
عفونت های پوستی به علت باکتری یا قارچ.
اسهال و در نتیجه تماس طولانی مدت پوست نوزاد با آن.
استفاده مادر یا نوزاد از آنتی بیوتیک، روی جمعیت طبیعی باکتری تأثیر می گذارد و باعث رشد بیش از حد قارچ می شود.

راه های پیشگیری
پس از حمام کردن یا شستن نوزاد، او را کاملاً خشک کنید، سپس از مرطوب کننده استفاده کنید. حتی بهترین پوشک ها نمی تواند به طور ۱۰۰درصد پوست نوزاد را خشک نگه دارد.
بگذارید پایین تنه کودک کمی هوا بخورد. پوست کودک نیاز به هوا خوردن دارد بنابراین، روزی چند ساعت بگذارید هوا بخورد.
استفاده از دستمال: تنها پاک کردن باسن نوزاد کافی نیست. باید مواقعی با استفاده از دستمال های یک بار مصرف پاهای کودک را نیز تمیز کنید.
محلولی که در این دستمال ها وجود دارد اغلب ضدحساسیت و مواد معطراست. این محلول کمک می کند قسمت کثیف شده کاملاً تمیز و سریعاً خشک شود تا رطوبت باقی نماند.
نوع پوشک را تغییر دهید. هر کارخانه ای از ماده متفاوتی برای تولید پوشک استفاده می کند. بنابراین در صورت مناسب نبودن پوشک، از مارک دیگری استفاده کنید. توجه کنید که شرایط هر کودک با دیگری متفاوت است. بنابراین از آنچه با پوست او سازگار است استفاده کنید.
از محصولات پوستی خیلی معطر استفاده نکنید؛ این محصولات شامل لوسیون، دستمال های مرطوب، پوشک و... دارای عطرهای قوی حاوی مواد شیمیایی است که باعث تحریک پوست کودک می شود.
استفاده مرتب از مرطوب کننده و محافظت از پوست؛ اگرچه یکی از عوامل عمده در بروز جوش های ریز پوستی، رطوبت ادرار،مدفوع یا حتی عرق است، اما برای مراقبت درست از پوست نیاز است از مرطوب کننده استفاده شود. بنابراین از مرطوب کننده ضد حساسیت و بدون رایحه استفاده کنید.
عوض کردن مکرر پوشک: این امر یکی از موثرترین و مهم ترین راه های پیش گیری است. لازم است به طور مرتب پوشک نوزاد بررسی شود و با کوچک ترین رطوبت عوض شود تا باعث آزردگی پوست نشود.

مهمترین مطالب در این‌باره:
پوست کودکان، به ویژه نوزادان بسیار ظریف و نرم است، پس انتظار دیدن جوش، لکه و حساسیت پوستی را در زمان تولد، روزهای بعد از تولد یا سن پایین کودکتان داشته باشید. بیشتر حساسیت‌های پوستی نوزادان خطری ندارد و خود‌به‌خود از بین می‌رود. همچنین مراقبت از پوست کودکان کار پیچیده‌ای نیست و کافی است والدین بدانند چه عارضه‌هایی را می‌توانند در خانه درمان کنند، کدام‌یک به درمان پزشکی نیاز دارد و چگونه می‌توانند مانع از بروز مشکلات پوستی در کودکتان شوند. در این مطلب با نحوۀ تشخیص و درمان مشکلات شایع پوست در نوزادان و موارد نیازمند مراجعه به پزشک در مورد مشکلات پوستی آنها آشنا خواهید شد.

خال‌های مادرزادی نوزاد
بسیاری از کودکان خال‌های مادرزادی دارند. این خال‌ها ارثی نیست و ممکن است هنگام تولد کودکتان وجود داشته باشد یا چند ماه بعد ظاهر شوند. به‌طورکلی، خال‌های مادرزادی مورد نگران‌کننده‌ای نیست و به درمان نیاز ندارد. اما اگر خال مادرزادی کودکتان به هر دلیل و احتمالی در ذهنتان شما را نگران می‌کند، بهتر است با پزشکتان در مورد آنها صحبت کنید.

لکه‌های مادرزادی نوزاد
برخی نوزادان هنگام تولد یا پس از آن دچار جوش یا لکه‌هایی هستند که معمولاً بی‌خطر است و برای آنها ضرری نخواهد داشت. این جوش‌ها یا خودبه‌خود از بین می‌رود یا اگر به صورت یک لکه یا نشانۀ مادرزادی دوست‌داشتنی باشد، در جایی از پوست او باقی می‌ماند.
لکه‌های مادرزادی مانند لکه‌های مسطحی که شبیه لکۀ جوهر به نظر می‌رسد و لکه‌هایی به نام سالمون که گاهی بوسۀ فرشته نامیده می‌شود نیز در میان نوزادان شایع است. این لکه‌ها می‌تواند به شکل‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های متفاوت و در هر نقطه از بدن نوزاد ظاهر شود. انواع خاصی از لکه‌های مادرزادی هم ممکن است تا چند روز یا چند هفته پس از تولد ظاهر نشود. بیشتر لکه‌های مادرزادی بی‌خطر است و بسیاری از آنها خودبه‌خود در چند سال اول زندگی ناپدید می‌شود، اما برخی دیگر مانند خال‌های ارغوانی مایل به قرمز مسطح دائمی هستند و می‌توانند روی پوست باقی بمانند.

ادرار سوختگی نوزاد
اگر پوست کودکتان در ناحیۀ زیر پوشک قرمز شده، او احتمالاً دچار ادرار سوختگی شده است. بیشتر این سوختگی‌ها در اثر تحریک پوست به خاطر تنگی زیاد پوشک، زیاد ماندن پوشک خیس در پای کودک یا برخی از شوینده‌ها، جنس پوشک نوزاد یا دستمال‌های مرطوب نامناسب اتفاق می‌افتد.
برای پیشگیری از ادرار سوختگی، ناحیۀ زیر پوشک را هرچه بیشتر باز و در معرض هوا بگذارید، پوشک کودکتان را به محض مرطوب شدن عوض کنید، ناحیه را با یک پارچۀ آغشته به آب گرم تمیز کنید و با تأیید پزشک کودک روی آن پماد زینک اکساید بزنید.

اگزما یا التهاب پوستی نوزاد
اگزمای پوستی یک ناحیۀ قرمز و دچار خارش‌ در روی پوست است که می‌تواند در واکنش به تحریک پوستی یا بدون تحریک ایجاد شود. اگزما در کودکانی که سابقۀ خانوادگی آسم یا آلرژی دارند شایع‌تر است. اگزما می‌تواند در صورت کودک و به شکل یک حساسیت پوستی دارای ترشح بروز کند. به مرور زمان، این التهاب ضخیم، خشک و پوسته‌پوسته می‌شود. همچنین ممکن است اگزما را روی آرنج، قفسۀ سینه، دست‌ها یا پشت زانوی کودکتان ببینید.
برای درمان آن، محرک‌های ایجادکنندۀ اگزما را بشناسید و از آنها پرهیز کنید. از صابون‌ها و شویندۀ ملایم استفاده کنید و با تأیید و اجازۀ پزشک کودکتان، کمی مرطوب‌کنندهٔ مخصوص کودکان به پوست نوزاد بزنید. اگزمای شدیدتر نیز لازم است با داروهای تجویزی متخصص اطفال درمان شود.

خشکی پوست نوزاد
اگر پوست نوزادتان خشک است و پوست‌ پوست می‌شود، احتمالاً‌ لازم نیست نگران شوید. این اتفاق معمولاً در صورتی می‌افتد که نوزاد کمی دیرتر از زمان مقرر تولدش به دنیا آمده است. در چنین حالتی پوست زیرین کودکتان کاملاً سالم، نرم و دارای رطوبت است، اما اگر خشکی پوست کودکتان ادامه داشت، لازم است با پزشکتان صحبت کنید.

عارضۀ کلاه گهواره در نوزاد
کلاه گهواره که درماتیت سبوره‌ای نیز نامیده می‌شود تا حدی ناشی از چربی زیاد پوست است و به شکل یک ناحیۀ قرمز، پوسته‌پوسته و چرب روی سر، ابروها، پلک‌ها، گوشه‌های بینی یا پشت گوشها ظاهر می‌شود. این عارضه می‌تواند در طول ماه اول یا دوم زندگی کودک خود را نشان دهد و معمولاً در طول سال اول از بین می‌رود. پزشک متخصص اطفال درمانی را برای کودکتان توصیه می‌کند که معمولاً شامل یک شامپوی خاص، روغن بچه یا پمادها و لوسیون‌های مخصوص است.

عرق‌سوز شدن نوزاد
عرق‌سوزی که به شکل دانه‌های کوچک صورتی و قرمز ظاهر می‌شود، معمولاً روی بخش‌های مستعد تعریق بدن کودک مثل گردن، ناحیۀ زیر پوشک، زیر بغل و چین‌های پوست ظاهر می‌شود. محیط خنک و خشک، لباس‌های گشاد و راحت از مواردی است که عرق‌سوز شدن نوزادان را درمان می‌کند. عرق‌سوز حتی می‌تواند در زمستان و زمانی ایجاد شود که خیلی لباس‌ تن او کرده‌اید. سعی کنید به جای یک لایۀ ضخیم، چند لایه لباس به کودکتان بپوشانید تا در صورت گرم شدن، یک یا دو لایه از آنها را کم کنید.

دانه‌های سفید پوست نوزاد یا میلیا
از هر دو نوزاد، یک نفر از این جوش‌های سفید ریزی را دارد که میلیا نامیده می‌شود. این جوش‌ها که معمولاً روی بینی و صورت ظاهر می‌شود ناشی از پوسته‌هایی است که غدد چربی پوست را مسدود می‌کند. میلیا را گاهی اوقات آکنۀ کودک نیز می‌نامند، اما آکنۀ کودک ناشی از قارچ است. مراقبت از پوست کودک برای این مورد آسان است. همین‌طور که با گذشت چند روز یا چند هفته، غده‌های پوست کودک باز می‌شود، دانه‌های سفید هم معمولاً خودشان ناپدید می‌شود و نیازی به درمان خاصی ندارد اما در هر صورت لازم است نظر پزشک کودکتان را نیز در این مورد بپرسید.

آکنهٔ نوزاد
جوش‌های روی بینی و گونه‌های نوزادان معمولاً بعد از چند هفته خودبه‌خود از بین می‌رود، بنابراین لازم نیست برای از بین رفتن آنها کار خاصی انجام دهید یا روی آنها لوسیون یا مواد دیگری بمالید.
بروز آکنه نیز در نوزادان نیز غیرمعمول نیست. حدود یک ‌پنجم از نوزادان در طول ماه اول زندگی خود آکنه یا جوش می‌زنند که ناشی از هورمون‌های وابسته به زایمان است که پس از تولد در بدن نوزاد در گردش است. اما آکنۀ کودک همان آکنه‌ای نیست که نوجوانان می‌زنند. در واقع، پژوهش‌های اخیر به این نتیجه رسیده که آکنه‌ در نوزادان ممکن است با قارچ مرتبط باشد، نه تولید چربی مثل دوران بلوغ. آکنۀ نوزادی به احتمال زیاد روی پیشانی و گونه‌های نوزادان ظاهر می‌شود. اگر کودک روی ملافه‌هایی باشد که با مواد شویندۀ قوی شسته شده یا با استفراغ شیر نوزاد کثیف شده است، آکنه می‌تواند بدتر شود. اما در هر صورت، آکنۀ طبیعی کودک با دفع هورمون‌های مازاد بعد از چند ماه خودبه‌خود ناپدید خواهد شد.

ملانوز پوستولی نوزاد
همان‌طور که گفته شد؛ میلیا، نقطه‌های کوچک سفید یا زردی روی صورت نوزادان است که شبیه جوش‌های کوچک به نظر می‌رسد و معمولاً بدون درمان در طول سه یا چهار هفته ناپدید می‌شود. اما اگر نوزاد شما جوش‌های پر از چرکی دارد که پس از ترکیدن، لکه‌های قهوه‌ای تیره‌ای بر جای می‌گذارند، احتمالاً به ملانوز پوستولی مبتلا شده است که هرچند و شاید به نظرتان اسم ترسناکی دارد ولی این عارضهٔ گذرا هم نیازی به درمان خاصی ندارد و علائم آن اغلب تا سه یا چهار ماهگی کودک ناپدید می‌شود اما در هر صورت، حتماً پزشک کودکتان را در جریان این مشکل بگذارید.

اریتم توکسیکوم در نوزاد
اریتم توکسیکوم جوش‌های کندومانندی است با برجستگی‌های سفید یا زرد که با یک هالهٔ قرمز احاطه شده‌اند و با وجود نام عجیبش، اغلب خطری برای کودک شما ندارد، اما باز هم حتماً این موضوع را به پزشک کودکتان هم اطلاع دهید. این جوش‌ها معمولاً یک یا دو روز پس از تولد ظاهر می‌شود و در عرض یک یا چند هفته از بین می‌روند.

عفونت قارچی پوست نوزاد
عفونت‌های قارچی اغلب بعد از اینکه کودکتان یک دوره آنتی‌بیوتیک خورده است ایجاد می‌شود و بسته به اینکه در کجای پوست او باشد، متفاوت و گوناگون هستند. به عنوان مثال، برفک روی زبان و دهان ظاهر می‌شود و شبیه شیر خشک‌شده به نظر می‌رسد، درحالی‌که حساسیت قارچی پوشک، قرمز روشن است و اغلب، جوش‌های قرمز کوچکی روی لبه‌هایش دارد.
برفک معمولاً با داروی مایع ضدقارچ درمان می‌شود، ولی برای حساسیت قارچی پوشک از پمادهای ضدقارچ استفاده می‌شود، اما یادتان باشد این عفونت‌ها از مواردی است که حتماً نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

زردی نوزادی
نشانه و علائم زردی نوزادی که معمولاً دو یا سه روز پس از تولد کودک پیدا می‌شود که رنگ زردی است که روی پوست و چشم‌های نوزاد تأثیر می‌گذارد. عارضهٔ زردی در نوزادان زودرس شایع‌تر و ناشی از بالا بودن بیلی‌روبین است که محصول جانبی شکستن گلبول‌های قرمز است و معمولاً وقتی کودک به یک یا دو هفتگی برسد، رفع می‌شود.
درمان زردی در نوزادان ممکن است شامل تغذیه با شیر، به خصوص شیر مادر در دفعات بیشتر یا برای موارد شدیدتر بیماری، نوردرمانی یا فتوتراپی باشد، پس اگر رنگ پوست کودکتان زرد به نظر می‌رسد، ‌لازم است با پزشکتان صحبت کنید.

آفتاب‌ سوختگی نوزاد
ماندن زیر نور خورشید ممکن است خیلی لذت‌بخش باشد اما می‌تواند پوست کودک شما را در معرض خطر آفتاب‌سوختگی قرار دهد. ضدآفتاب کودکان را می‌توانید برای هر سنی از نوزادان و شیرخواران استفاده کنید. اما برای محافظت بیشتر از آفتاب‌سوختگی، در طول شش ماه اول زندگی کودکتان و هنگام بیرون بردنش از خانه،‌ بهتر است او را از نور کاملاً مستقیم خورشید دور نگه دارید. در صورت ایجاد آفتاب‌سوختگی ملایم هم می‌توانید چند بار در روز یک پارچۀ خنک را برای ۱۰ تا ۱۵ ثانیه روی پوست کودک قرار دهید.

عوارض پوست نوزاد بعد از حمام
به یاد داشته باشید که پوست نوزادتان نرم و حساس است. برای مرطوب ماندن پوستش او را برای تنها ۳ تا ۵ دقیقه در آب گرم حمام دهید. اجازه ندهید کودکتان برای مدت طولانی در آب صابونی بماند. بهتر است یک لوسیون کودک یا مرطوب‌کنندهٔ کودکان را بلافاصله بعد از حمام و وقتی پوستش هنوز مرطوب است، روی آن بزنید و سپس برای خشک کردن پوستش، به جای مالیدن حوله، به صورت ضربه‌ای آن را خشک کنید.

نکاتی برای مراقبت از پوست نوزادان
دانستن برخی نکات که به شما کمک می‌کند بتوانید بهتر از پوست کودکتان مراقبت کنید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پودر بچه: کودکان می‌توانند دانه‌های بسیار ریز انواع پودرهای بچه را استنشاق کنند که می‌تواند باعث مشکلات ریه در آنها شود. پس بهتر است از استفادۀ آنها برای کودکتان خودداری کنید.
شست‌وشوی لباس‌ها: پرهیز از حساسیت‌های پوستی، کودک شما را خندان و خوشحال نگاه می‌دارد، پس برای شستن هر چیزی که با پوست کودکتان تماس پیدا می‌کند،‌ از ملافه و پتو گرفته تا حوله‌ها و حتی پوست خودتان، از یک شویندۀ ملایم بدون عطر و بو استفاده کنید. با این کار احتمال تحریک یا خارش پوست کودک را کم خواهید کرد.
ضدآفتاب کودک و عینک آفتابی: ضدآفتاب را به قسمت‌هایی از پوست بزنید که از لباس کودکتان بیرون است. همچنین می‌توانید از پماد زینک‌ اکساید روی بینی، گوش‌ها و لب‌های فرزندتان استفاده کنید. باقی بدن کودکتان را با لباس بپوشانید و یک کلاه لبه‌پهن نیز روی سرش بگذارید. عینک آفتابی هم از چشم‌های کودکتان در مقابل اشعه‌های مضر محافظت می‌کند.
محصولات بهداشتی: اگر می‌خواهید برای کودکتان محصولات مراقبت از پوست ویژۀ کودکان بخرید، بهتر است به دنبال محصولاتی باشید که بدون رنگ، عطر و بو و بدون فتالات‌ها و پارابن‌ها است که همگی اینها می‌تواند باعث تحریک پوست شود. همچنین خیلی بهتر است اگر با متخصص اطفال دربارۀ مناسب بودن آن برای پوست نوزادتان مشورت کنید.
ماساژ: اگر حساسیت یا دیگر عارضه‌های پوستی، کودکتان را تحریک‌پذیر و ناراحت کرده است، با اجازۀ پزشکش ماساژ را امتحان کنید. طبق یک پژوهش جدید، نوازش و ماساژ ملایم پوست نه تنها می‌تواند باعث تمدد اعصاب شود، بلکه می‌تواند به خواب بهتر و کاهش یا توقف گریه‌های کودکان هم منجر شود. فقط یادتان باشد ماساژ برای کودکان مبتلا به رفلاکس معده توصیه نمی‌شود.

زمان مراجعه به پزشک
بیشتر حساسیت‌ها و مشکلات پوست نوزادان جدی نیست، اما برخی از آنها نیز ممکن است نشانۀ عفونت باشد که به توجه دقیق و پیگیری نیاز دارد. در صورت مشاهدهٔ موارد زیر لازم است برای درمان فوراً به متخصص اطفال مراجعه کنید:
- اگر پوست کودکتان نقطه‌های کوچک و ارغوانی قرمزی دارد.
- ‌اگر پوست نوزاد جوش‌های زرد و مملو از مایع یا تاول چرکی دارد.
- اگر کودک، تب کرده یا بی‌حال است.