«دحوالارض»؛ از گسترش زمین از زیر کعبه تا روز ظهور امام عصر(عج)

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: امیرمومنان امام علی (ع) در حدیثی می فرمایند: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در بیست و پنج ذی القعده بود. کسی که در این روز روزه بگیرد و شبش را به عبادت بایستد، عبادت صد سال را که روزش را روزه و شب‌اش را عبادت کرده است خواهد داشت». این جملات حضرت امیر(ع) نشان از اهمیت خاص این روز دارد.

شب بیست و پنجم ذی القعده شب دحو الارض است، یعنى پهن شدن زمین از زیر کعبه به روى آب، و از شب هاى بسیار شریف است که رحمت خدا در آن نازل می شود، و قیام به عبادت در آن اجر بسیار دارد، و از حسن بن على وشّاء روایت شده که گفته: من کودک بودم که با پدرم در شب بیست و پنجم ماه ذو القعده، در خدمت حضرت رضا علیه السّلام شام خوردیم، حضرت(ع) فرمود: امشب حضرت ابراهیم و حضرت عیسى علیهما السلام متولّد شده اند، و زمین از زیر کعبه پهن شده، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه روزه داشته باشد، و در روایت دیگر است که فرمود: در این روز حضرت قائم (عج) قیام خواهد کرد.

روز بیست و پنجم: روز دحوالارض است، یکى از آن چهار روزى است، که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است، و در روایتى آمده: که روزه این روز همانند روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر آمده که کفاره هفتاد سال است، و هرکه این روز را روزه بدارد، و شب را به عبادت به سر آورد، براى او عبادت صد سال نوشته شود و براى روزه دار این روز، که هر چه در میان زمین و آسمان است استغفار کند، و این روزى است که رحمت خدا در آن منتشر شده، و براى عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیارى است.​

مهم آنکه در قرآن کریم هم به دحوالارض اشاره شده است. خداوند در آیه ۳۰​ سوره مبارکه نازعات می فرماید: «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا؛ و زمین را پس از آن (آفرینش آسمان و زمین) گسترش داد». بر پایه نظر بیشتر مفسران، منظور از «دَحیها» در این آیه، همان دحوالارض است.

در این باره در آیه سه سوره مبارکه رعد نیز آمده: «وَ هُوَ الَّذی مَدَّ الْاَرْضَ؛ و اوست کسی که زمین را گسترش داد».

در تفسیر این آیه نیز آمده است: «خداوند زمین را به گونه ای گسترد که برای زندگی انسان و پرورش گیاهان و جانداران آماده باشد؛ گودال ها و سراشیبی های تند و خطرناک را به وسیله فرسایش کوه ها و تبدیل سنگ ها به خاک پر کرد و آنها را مسطح و قابل زندگی ساخت؛ درحالی که چین خوردگی های نخستین آن، به گونه ای بودند که اجازه زندگی به انسان را نمی دادند».

در روایات فراوانی بر فضیلت روز «دحو الارض» تأکید شده است که به یک نمونه از آنها اشاره می شود: امام رضا علیه السلام فرمود: «صُومُوا فَاِنَّنی اَصْبَحْتُ صائِما؛ روزه بگیرید، من امروز روزه دار هستم.» عرض کردند: «جُعِلْنا فِداکَ اَیُّ یوْمٍ هُوَ؟»؛ فدایت شویم، امروز چه روزی است؟» فرمودند: «یَوْمٌ نُشِرَتْ فیه الرَّحْمَةُ وَدُحِیَتْ فیهِ الاَرْضُ وَنُصِبَتْ فیهِ الْکعْبَةُ وَهبَطَ فیهِ آدَمُ؛ روزی است که در آن رحمت خداوند فراگیر شده است، زمین گسترش یافته است، کعبه نصب شده است و حضرت آدم علیه السلام به زمین فرود آمده است».(اقبال، ص ۵۲۵)

در کتاب‌های ادعیه برخی اعمال عبادی برای این روز مستحب شمرده شده است که از جمله آنها عبارت اند از:

روزه

به گفته شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان، دحو الارض یکی از چهار روزی است که در سال روزه آنها ممتاز است همچنین روایاتی نقل کرده که روزه این روز کفاره ۷۰ سال است، برای روزه‌دارش هر چه که در میان آسمان و زمین است استغفار می‌کند، هر کس این روز را روزه بگیرد و شبش را به عبادت بگذراند برای او عبادت ۱۰۰ سال نوشته می‌شود.

غسل

خواندن دو رکعت نماز در وقت ظهر، در هر رکعت بعد از سوره حمد، پنج مرتبه سوره شمس بخواند و بعد از اتمام نماز بگوید: «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ‏»، سپس بگوید: «یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ».

زیارت امام رضا(ع)

و خواندن دعایی که با عبارت «اللَّهُمَّ دَاحِیَ الْکَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ کَاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ أَسْأَلُکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ ...» شروع می‌شود.

پایان پیام/248