10 فیلم برتر از دید بزرگترین کارگردانان جهان: تارکوفسکی و کوروساوا

تعدادی کارگردان وجود دارند که در دیدگاه همه جز بهترین‌های تاریخ این صنعت محسوب می‌شوند؛ اما فیلم‌های برتر این کارگردان‌ها چه می‌تواند باشد؟ در این مقاله به 10 فیلم برتر از دیدگاه تارکوفسکی و کوروساوا خواهیم پرداخت.

10 فیلم برتر از دیدگاه آندری تارکوفسکی

در سال ۱۹۷۲ نزدیک به زمان اکران فیلم پنجمش به نام «سولاریس» (Solaris) کارگردان شناخته شده، آندری تارکوفسکی (Andrei Tarkovsky) با منتقد روسی لئونید کوزلو (Leonid Kozlov) گفتگویی داشت و از او خواسته شد تا 10 فیلم برتر از دید خود را نام ببرد. با تامل بسیار این کارگردان افسانه‌ای بر روی تکه کاغذی شروع به نوشتن این 10 فیلم برتر می‌کند. مسلما فیلم‌های بسیاری بودند که تارکوفسکی به آن‌ها علاقه داشت اما با رفتارهای دقیق، موشکافانه‌ و فیلسوفانه‌ای که از او در فیلم‌هایش دیده‌ایم بی‌شک تصمیم او در انتخاب این 10 فیلم برتر، تا حد زیادی بر اساس این بود که فیلم‌هایی را انتخاب کند که بیشترین تاثیر را در شکل گیری سینما داشته‌اند.

۱۰. زن در ریگ روان (Woman of the Dunes)

سال تولید: ۱۹۶۴

کارگردان:‌ هیروشی تشیگاهارا (Hiroshi Teshigahara)

داستان فیلم: این فیلم روایتگر داستان حشره شناسی (نیکی) است که در یک دهکدهٔ ساحلی دورافتاده، در ته گودال پهناوری که دیواره‌های بلند شنی دارد زندانی می‌شود؛ گودالی که تنها یک خانه در آن است و زنی بیوه و بی‌نام تنها در آن زندگی می‌کند. مبحوس و زندانی به کندن گودل و جمع کردن شن، نیکی به همراه بیوه نقشه فرارش را می‌نویسد در حالی که همزمان به زندانی بودن عادت می‌کند.

۹. موشت (Mouchette)

سال تولید: ۱۹۶۷

کارگردان:‌ روبر برسون (Robert Bresson)

داستان فیلم: نوجوانی به نام موشت به هر سمتی که پناه می‌برد با مشکلات فراوان رو به رو می‌شود. پدرش دائم الخمری بی‌رحم است که به او اهمیتی نمیدهد. مادرش بیمار و رو به موت است. روزی در حالی که موشت از باران تند فرار می‌کند با آرسن آشنا می‌شود. یک شکارچی غیرمجاز و خشن. او به موشت اجازه می‌دهد تا در کابین او پناه بگیرد و در همانجا به او تعارض می‌کند. آرسن حتی موشت را درگیر جرمی می‌کند که خودش مقصر آن است.

۸. پرسونا (Persona)

سال تولید: ۱۹۶۶

کارگردان: اینگمار برگمن (Ingmar Bergman)

داستان فیلم: الیزابت فوگلر بازیگر معروفی است که پس از تجربه ناگهان بر روی صحنه تصمیم می‌گیرد سکوت اختیار کند. پزشکش به او توصیه می‌کند تا برای مدتی از همه چیز دور باشد تا از این اتفاق که پزشک از آن به عنوان یک حمله عصبی یاد می‌کند عبور کند و بهبود یابد. «آلما» پرستار که مأمور مراقبت روانی او در ویلائی ساحلی شده، ظاهراً زنی متفاوت و امیدوار به زندگی است. دو زن آرام‌آرام به هم چنان نزدیک می‌شوند که انگار می‌خواهند در روح یکدیگر رسوخ کنند.

۷. هفت سامورایی (Seven Samurai)

سال تولید: ۱۹۵۴

کارگردان:‌ آکیرا کوروساوا (Akira Kurosava)

داستان فیلم: اهالی یک روستا که به خاطر حملهٔ راهزن‌ها، به فلاکت و تنگ‌دستی افتاده‌اند تنها راه چاره را در پیدا کردن چند سامورایی برای محافظت از روستا در مقابل غارت راهزنان می‌بینند. چند نفر از اهالی بدین منظور راهی شهر می‌شوند و پس از تلاش فراوان و چند بار شنیدن جواب رد، موفق می‌شوند یک سامورایی با اخلاق به نام کامبِئی شیمادا را پیدا کنند. شیمادا ۶ سامورایی دیگر را با خود همراه می‌کند و با نبردی سخت با راهزنان شکل می‌گیرد.

۶. اوگتسو مونوگاتاری (Ugetsu Monogatari)

سال تولید: ۱۹۵۳

کارگردان: کنجی میزوگوچی (Kenji Mizoguchi)

داستان فیلم:‌ این فیلم بر اساس قصه‌های کتابی به همین نام نوشته اوئدا آکیناری ساخته شده‌است. این فیلم از آثار داستان ارواح است و در دوره آزوچی–مومویاما رخ می‌دهد. در قرن شانزدهم دو رعیت به نام‌های گنجورو و توبی ظرف‌های گلی خود را به گروهی از سربازان می‌فروشند در صورتی که به آن‌ها گوشزد شده بود که از جنگ نباید سودی به دست آورد. تلاش گنجورو برای به دست آوردن ثروت و همینطور بانو واساکا و همینطور تمایل توبی برای تبدیل شدن به یک سامورایی چیزهایی هستند که هم خود آن‌ها و هم همسرانشان را به نابودی نزدیک می‌کنند.

۵. روشنایی‌های شهر (City Lights)

سال تولید: ۱۹۳۱

کارگردان:‌ چارلی چاپلین (Charlie Chaplin)

داستان فیلم: ولگرد کوچولو، چارلی، با دختر گلفروش نابینایی آشنا می‌شود. او از دختر یک گل می‌گیرد و به او دل می‌بندد. وقتی می‌فهمد که دختر گلفروش و مادربزرگش به زودی خانه‌شان را از دست خواهند داد، چارلی تلاش‌های بسیاری می‌کند تا پول مورد نیاز را برای آن‌ها تهیه کند اما پی در پی با شکست مواجه می‌شود. اما پس از اینکه یک میلیونر مست به چارلی جایزه کلانی می‌دهد، او می‌تواند زندگی دختر را به طور کامل تغییر دهد.

۴. توت فرنگی‌های وحشی (Wild Strawberries)

سال تولید:‌ ۱۹۵۷

کارگردان:‌ اینگمار برگمن (Ingmar Bergman)

داستان فیلم:‌ پروفسور بورگ همراه عروسش، ماریانه که در زندگی زناشوئی با همسرش مشکل دارد، برای دریافت دکترای افتخاری به لوند می‌رود. در راه، ابتدا سه جوان، سارا به همراه دو پسر و سپس زوجی را که با یکدیگر مشاجره دارند را سوار می‌کنند. در طول سفر بورگ دچار رویا و کابوس می‌شود و خاطرات خوش و ناخوش گذشته جلوی روی او جان می‌گیرند. بزرگترین این خاطره‌ها سارا است که شباهت عجیبی به عشق اول بورگ دارد.

۳. نازارین (Nazarin)

سال تولید: ۱۹۵۹

کارگردان: لوئیس بونوئل (Luis Buñuel)

داستان فیلم: «نازارین» کشیشی است که در منطقه‌ای فقیرنشین در مکزیک ۱۹۰۰ زندگی می‌کند، او به اندرا که در جریان یک نزاع زنی را کشته در اتاق خود اسکان می‌دهد، این ماجرا باعث خلع لباس نازارین و در پی آن زائر شدن وی می‌گردد، او به همراه خواهر آندرا، بئاتریس که زنی روسپی است در شهرها می‌گردند و به مردم کمک می‌کنند و صدقه می‌گیرند. نازارین نمی‌تواند نیت نیک خود را به مردم بفهماند و به طور تصادفی اکثر تلاش‌های او پیامدهای منفی به دنبال دارند و …

۲. نور زمستانی (Winter Light)

سال تولید: ۱۹۶۳

کارگردان: اینگمار برگمن (Ingmar Bergman)

داستان فیلم: یک کشیش سوئدی در مقابل زنی دوست داشتنی و عاشق، ماهیگیری که می‌خواهد خودش را بکشد و خدا شکست می‌خورد.

۱. خاطرات یک کشیش روستا (The Diary of a Country Priest)

سال تولید: ۱۹۵۱

کارگردان: روبر برسون (Robert Bresson)

داستان فیلم: کشیشی تازه‌کار که از معده درد مزمن رنج می‌برد مسئول منطقهٔ آمبریکور می‌شود. جایی که مردم در آن چندان با روحانیون خوب رفتار نمی‌کنند. رفتار زاهدانه و گوشه گیرانه او نیز سبب می‌شود که در بین مردم پذیرفته نشود. در مدرسه دخترانه‌ای که در آن مشغول به تدریس انجیل است مرتبا توسط دانش آموزان مسخره می‌شود. سپس تلاش‌های او برای کمک به یک خانواده شکست می‌خورد و وضعیت را بدتر می‌کند. شکست‌هایش همراه با حال جسمانی رو به افولش بر روی ایمان او تاثیر می‌گذارد.

10 فیلم برتر از دیدگاه آکیرا کوروساوا

آکیرا کوروساوا لیستی نوشت که حاوی ۱۰۰ فیلم برتر از نگاه او بود. این لیست چند سال پس از مرگ او توسط دخترش منتشر شد. کوروساوا با فیلم‌های همچون هفت سامورایی و بهشت و دوزخ (High and Low) زبان سینمایی هالیوود را به دست گرفت و آن را بهتر کرد. او روشی نیرومند و پر قدرت از روایت بصری داستان ارائه کرد و به یکی از الهام دهندگان اصلی برای سینماگران بزرگی همچون مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کاپولا بدل شد. کاپولا راجع به کوروساوا می‌گوید:«‌ چیزی که آکیرا کوروساوا را متمایز می‌کند این است که او فقط یک یا دو شاهکار نساخت. او هشت شاهکار به سینما تحویل داد.»

۱۰. سال گذشته در مارین باد (Last Year at Marienbad)

سال تولید: ۱۹۶۱

کارگردان: آلن رنه (Alain Resnais)

داستان فیلم: در هتلی مجلل و قدیمی یک غریبه تلاش می کند زنی را متقاعد کند آن دو با یک‏دیگر، سال گذشته، شاید در مار‏ین ‏باد، ملاقات داشته ‏اند و او قول داده است که امسال با مرد بگریزد اما زن هیچ چیز از آن ملاقات را به یاد نمى ‏آورد…

۹. لورنس عربستان (Lawrence of Arabia)

سال تولید: ۱۹۶۲

کارگردان: دیوید لین (David Lean)

داستان فیلم: تی.ئی. لارنس، افسر دون پایهٔ ارتش بریتانیا که اطلاعات زیادی راجع به سیاست و فرهنگ کشورهای خاورمیانه دارد، استخدام می‌شود تا ببیند در باب ساماندهی قبایل پراکندهٔ عرب چه کار می‌تواند انجام دهد. در این مرحله از جنگ جهانی اول، بریتانیایی‌ها به کمک و شراکت اعراب در جنگ علیه ترک‌ها، که متحد آلمان‌ها هستند، نیاز دارند. برخلاف دستورات مافوقش لارنس به همراه شریف علی به شترهایشان برای شکست ترک‌ها راهی سفری در بیابان می‌شود…

۸. دزد دوچرخه (Bicycle Thieves)

سال تولید: ۱۹۴۸

کارگردان: ویتوریو دسیکا

داستان فیلم: کارگر بی‌کاری به‌نام «آنتونیو» سرانجام به‌عنوان اعلان‌چسبان استخدام می‌شود. وی مجبور است برای اینکه در این شغل تأیید شود، دوچرخه‌ای را به همراه داشته باشد تا به وسیلهٔ آن پوسترها در سطح شهر نصب نماید. همسرش، ماریا، با پول ملحفه‌های تخت خواب خانه که می‌فروشد و دوچرخه قدیمی آنتونیو را که گرو بانک است، آزاد می‌کند. اما در روز اول کار، دزدی، دوچرخه آنتونیو را هنگامی که او مشغول کار است می‌دزدد و آنتونیو مجبور است برای اینکه شغلش را از دست ندهد، هرچه سریعتر دوچرخه‌اش را پیدا کند. از این رو از روز بعد از دزدیده‌شدن دوچرخه، با کمک پسر کوچکش بورنو و دوستانش، به امید یافتن دوچرخه در شهر جستجو می‌کنند. به امید یافتن عدالت.

۷. از نفس افتاده (Breathless)

سال تولید: ۱۹۶۰

داستان فیلم: میشل پوکارد فکر می‌کند یک آدم بد شیک مثل هامفری بوگارت در فیلم‌ها است اما وقتی ماشینی را می‌دزدد در مواجه با پلیس وحشت کرده و پلیس را به قتل می‌رساند و به همین دلیل تحت تعقیب قرار می‌گیرد. در همین حال میشل پیش دوست دختر آمریکایی خود به نام پاتریشیا که یک روزنامه‌نگار مشتاق است، می‌رود. او در حالی که سعی می‌کند رابطه‌ای دوباره با دوست دختر خود بر قرار کند به دنبال پولی برای سفرشان به ایتالیا است. پاتریشا وقتی می‌فهمد که دوست پسرش کسی را به قتل رسانده به دلایل وفاداری‌اش به میشل شک می‌کند.

۶. پدرخوانده: قسمت دوم (Godfather Part II)

سال تولید:‌ ۱۹۷۴

کارگردان: فرانسس فورد کاپولا (Francis Ford Coppola)

داستان فیلم: در ادامه‌ی فیلم «پدرخوانده» شاهد زندگی متمایز بین کورلئونه پسر و کورلئونه پدر هستیم. فیلم مشکلات مایکل کورلئونه در سال ۱۹۵۸ و هم زمان زندگی ویتو کورلئونه جوان، زمانی که تنها یک پناهنده در هلز کیچن نیویورک در سال ۱۹۱۷ بود را به تصویر می‌کشد. مایکل از سختی‌های بسیاری عبور می‌کند و ویتو به زندگی پر از جرم و جنایت وارد می‌شود.

۵. سولاریس (Solaris)

سال تولید: ۱۹۷۶

کارگردان: آندری تارکوفسکی (Andrei Tarkovsky)

داستان فیلم:‌ روانشناسی به یک ایستگاه فضایی که در حال حرکت دور سیاره‌ای به نام سولاریس است فرستاده می‌شود. او در آنجا در جستجوی دلیل مرگ یک پزشک و مشکلات روحی سایر فضانوردان است. به زودی متوجه می‌شود که آبی که در این سیاره وجود دارد سبب می‌شود خاطرات و افکاری که انسان در خود خاموش می‌کند نمایان شود.

۴. اواخر بهار (Late Spring)

سال تولید:‌ ۱۹۴۹

کارگردان: یاسوجیرو ازو (Yasujirō Ozu)

داستان فیلم: شوکیچی پرفسوری هست که همسرش مرده و غرق در کار خود می باشد. دختر وی نوریکو کارهای خانه را انجام میدهد. هردو از این اوضاع راضی هستند تا اینکه خواهر پیر پرفسور به وی میگوید وقت آن است که نوریکو ازدواج کند. نوریکو حدود بیست و هفت سال سن دارد که در ژاپن سال ۱۹۴۹ برای یک دختر مجرد نزدیک اواخر جوانی وی محسوب میشود. خواهر پیر به پرفسور هشدار میدهد که بعد از مرگ او نوریکو در این دنیا تنها خواهد ماند و وظیفه او است که به زور هم که شده نوریکور را وادار به ازدواج کند و برایش شوهری پیدا کند که بتواند او را حمایت کند. پرفسور با بی میلی می پذیرد. زمانی که پرفسور میبیند دختر او با هرگونه ایده ازدواج مخالفت می کند، میگوید او نیز قصد دارد دوباره ازدواج کند. البته این یک دروغ است اما او آسایش خود را قربانی آینده دخترش میکند.

۳. بری لیندون (Barry Lyndon)

سال تولید:‌ ۱۹۷۵

کارگردان: استنلی کوبریک (Stanley Kubrick)

داستان فیلم: داستان مردی در قرن ۱۸ که در یک خانواده روستایی ساده به دنیا آمده‌است و با مادرش زندگی می‌کند، عاشق دختر عموی خود می‌شود، موفق به ازدواج با او نمی‌شود یه جنگ می‌رود و پس از آن اتفاقات زیادی در زندگی او پیش می‌آید، با یک کنتس بیوه برای ثروت او ازدواج می‌کند و به این وسیله راه ترقی او باز می‌شود.

۲. فانی و الکساندر (Fanny and Alexander)

سال تولید:‌ ۱۹۸۲

کارگردان: اینگمار برگمن (Ingmar Bergman)

داستان فیلم:‌ فانی و الکساندر زندگی خوش و آرامی را با مادر و پدرشان، اسکار و امیلی اکدال، که در کار تئاتر هستند می‌گذرانند. با مرگ پدر در اثر سکته قلبی و بعدتر ازدواج امیلی با یک کشیش خشک و مقرراتی، اسقف ورگروس، بچه‌ها آزادی و نشاط‌شان را از دست می‌دهند و روزگار سختی را می‌گذرانند. خانواده پدری بچه‌ها برای نجات آنان اقدام می‌کنند و مادربزرگ‌شان، هلنا از محبوب یهودی‌اش، یاکوبی برای این منظور کمک می‌گیرد.

۱. مطب دکتر کالیگاری (The Cabinet of Dr. Caligari)

سال تولید:‌ ۱۹۲۰

کارگردان: رابرت وینه (Robert Wiene)

داستان فیلم: دو دوست به نام‌های فرانسیس و آلن از کارناوالی در دهکده‌ای کوهستانی در آلمان دیدن می‌کنند. در این کارناوال، آن‌ها با شخصیتی جالب و به نظر دیوانه به نام دکتر کالیگاری و شخصی خوابگرد و تقریباً لال بنام سزار برخورد می‌کنند. دکتر کالیگاری سزار را در کابینی تابوت مانند و در حالت خواب قرار داده و با استفاده از داروهای خواب‌آور وی را تحت کنترل خود نگه می‌دارد و به عنوان جاذبه‌ای دیدنی به نمایش می‌گذارد. کالیگاری متوجه شده‌است که حالت مداوم خواب سزار به او اجازه می‌دهد که پاسخ هر راز و سئوالی را درباره‌ی آینده بداند. هنگامی که آلن از سزار می‌پرسد که چقدر زنده خواهد ماند، سزار به صراحت به او پاسخ می‌دهد که وی تنها تا سحر زنده خواهد ماند و این پیش‌بینی محقق می‌شود. سزار به متهم دست اول این قتل تبدیل می‌شود اما آیا این کار سزار بود یا دکتر او را کنترل می‌کند؟