جلگه چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟
جلگه‌ها سرزمین‌های همواری هستند که از ته نشین شدن رسوبات رودخانه‌ها و انشعابات آنها پدید آمده‌اند. خاک این اراضی برای کشت و زرع بسیار مناسب است.
- جلگه چیست؟
- جلگه‌ها چگونه تشکیل می‌شوند؟
- تفاوت جلگه و دلتا
- بررسی انواع جلگه ها
- پوشش گیاهی در جلگه ها چگونه است؟
- دلیل اهمیت جلگه ها چیست؟
- جلگه‌های معروف ایران
- جلگه‌های مهم دنیا
جلگه چیست؟
در این مقاله قصد داریم تا به شما بگوییم که جلگه چیست ، چگونه تشکیل می شود ، انواع آن کدام است و چه ویژگی ها و فوایدی دارد.
جلگه یا دشت سرزمین پست و همواری می باشد که از آبرفت رودها تشکیل شده و به دریا یا دریاچه ختم می شود.
جلگه ها بسته به نوع شکل گیری انواع مختلفی دارند. جلگه ها تحت تاثیر عوامل متعددی نظیر انواع پدیده های آب و هوایی و زمین شناسی از جمله رسوبات آب، یخ، باد، فرسایش خاک و حتی گدازه ها می توانند تشکیل شوند. حال که متوجه شدید جلگه چیست، بد نیست بدانید که
جلگه ها به دلیل داشتن خاک غنی از مواد معدنی و چشم انداز نسبتا مسطح و وسیع در بسیاری از مناطق زمین های کشاورزی حاصلخیزی را ایجاد می کنند. پوشش گیاهی قالب در جلگه ها علف می باشد از این رو به چنین جلگه هایی علفزار نیز می گویند. طول عمر طبیعی گیاهان در جلگه ها به آب و هوا و اقلیم جغرافیایی آن بستگی دارد و می تواند از جنگل های سرسبز تا دشت های بی آب و علف متغیر باشد.
جلگه‌ها چگونه تشکیل می‌شوند؟
تفاوت جلگه و دلتا
بررسی انواع جلگه ها
۱.جلگه های رسوبی
جلگه های رسوبی به جلگه هایی گفته می شود که توسط رسوب مواد ایجاد شده توسط عوامل مختلف مانند یخچال های طبیعی، رودخانه ها، امواج و باد شکل گرفته است. باروری و حاصلخیزی خاک این نوع جلگه ها بستگی زیادی به نوع رسوبات تشکیل دهنده آن دارد.
۲.جلگه های آبرفتی
جلگه هایی آبرفتی که رایج ترین نوع جلگه می باشند، در طی مدت زمانی طولانی توسط آبرفت رودخانه ها شکل می گیرند. رودخانه ها در مسیر خود آبرفت ها را حمل و در پیرامون رود یا حاشیه دریا یا دریاچه انباشت می کنند و این انباشت آبرفت ها سبب تشکیل جلگه های آبرفتی می شود.
۳.جلگه های یخچالی
این جلگه ها با حرکت یخچال های طبیعی تحت نیروی جاذبه شکل گرفته است. جلگه های یخچالی توسط رسوباتی که از آب شدن یخبندان ها یا یخچال های طبیعی به وجود آمده تشکیل می شوند.
۴.جلگه های فرسایشی
جلگه های فرسایشی توسط عوامل مختلفی مانند آب های جاری، رودخانه ها، باد و یخچال های طبیعی تشکیل می شوند. این جلگه ها بر اثر فرسایش خاک سبب صاف شدن زمین های ناهموار می شوند.
پوشش گیاهی در جلگه ها چگونه است؟
جلگه ها بسته به نوع اقلیم و آب و هوایی که در آن قرار دارند دارای پوشش های گیاهی متفاوتی هستند. انواع پوشش گیاهی جلگه ها عبارتند از:
- پوشش گیاهی علفزار (مناطق معتدل یا نیمه گرمسیری)
- پوشش گیاهی استپی (مناطق نیمه خشک)
- پوشش گیاهی ساوانا (مناطق گرمسیری)
- پوشش گیاهی توندرا (مناطق قطبی)
دلیل اهمیت جلگه ها چیست؟
۱. کشاورزی و دامپروری
- جلگه ها به دلیل خاک حاصلخیزی که دارند، مکان مناسبی برای کشاورزی و چرای دام ها می باشند.
اراضی جلگه‌ای در بخش کشاورزی از اهمیت ویژه برخوردار هستند. رسوبات تشکیل دهنده انواع مختلف اراضی جلگه‌ای بطور چشمگیری به افزایش حاصلخیری خاک کمک کرده و در نتیجه با افزایش رشد محصولات زراعی و مراتع، چراگاه خوبی برای دام‌ها فراهم میآورند.
۲. سکونتگاه‌های انسان
- حاصلخیز بودن جلگه ها سبب می شود که در پیرامون آنها جمعیت زیادی متمرکز شود و به نوعی می توان جلگه ها را از عوامل پیدایش و توسعه شهرها دانست.
جمعیت انسان‌ها و اکثر سکونتگاه‌ها معمولاً در نواحی جلگه‌ای متمرکز است. دلیل این امر آن است که اکثر شهرها روی زمین‌های تقریباً مسطح روی جلگه‌ها واقع می‌شوند. زمین کنار رودخانه می‌تواند از اهمیت اقتصادی فراوان برخوردار باشد. این نوع زمین‌ها که توسط رودخانه‌ها پیموده می‌شوند، آبیاری مزارع را بسیار ساده‌تر از سایر اراضی مورد استفاده در کشاورزی می‌کنند.
۳. جذب تمرکز جمعیت
- جلگه ها عمدتا به دلیل وضعیت صخره ای شکل یا شیب داری که در بعضی از بخش های خود دارند، معمولا در مناطق پر باران همانند یک سیل گیر عمل می کنند.
زمین‌های جلگه‌ای مانند دشت‌های آبرفتی به سبب مزایایی که نسبت به دشت‌های سیلاب دره دارند، تمرکز جمعیت را به سمت خود می‌کشاند. این زمین‌ها معمولاً در معرض سیل سالانه یا دوره ای قرار داشته و دامنه تپه‌ها برای کشت و زرع بیش از حد شیب دار و صخره ای هستند.
۴. فعالیت‌های ورزشی
- بخش هایی از جلگه ها که در حاشیه شهرها قرار دارند، مکانی مناسب برای گذران اوقات فراغت و فعالیت های ورزشی و دورهمی های خانوادگی می باشند.
اراضی جلگه‌ای برای فعالیت‌های ورزشی بسیار عالی هستند؛ زیرا زمینی مسطح و هموار برای ورزش و سایر فعالیت‌های تفریحی را فراهم می‌کنند.
۵. مسیر ارتباطی مناسب
- جلگه ها به عنوان مهمترین راه های مواصلاتی برای ارتباط شهرها و روستاها به یکدیگر از طریق جاده ها یا راه آهن ها می باشند. دشت‌ها به دلیل هموار بودنمسیرهای ارتباطی خوبی مانند راه آهن، جاده، فرودگاه و .. هستند.
۶. منابع معدنی
دشت‌ها منابع خوبی از منابع طبیعی مانند ذغال سنگ، قلع و نفت هستند.
جلگه‌های معروف ایران
جلگه ماژان جلگه موسی‌آباد جلگه چاه هاشم جلگه ماروسک جلگه شبانکاره جلگه سیرجان جلگه زوزن جلگه خوزستان
جلگه‌های مهم دنیا
۱. جلگه سند و گنگ در هندوستان
۲. جلگه لیانوس (واقع در آمریکای جنوبی)
۳. جلگه لومباردی
۴. جلگه پامپاس (آمریکای جنوبی)
۵. استپ
سایر جلگه های معروف جهان نیز عبارتند از:
- جلگه استرالیا (استرالیا)
- جلگه کنتربری (نیوزلند)
- جلگه گنگ و سند (هندوستان، بنگلادش و نپال)
- جلگه کانتو (ژاپن)
- جلگه بزرگ امریکا (امریکا)
کلام آخر
برگرفته از: eartheclipse و eschooltoday و sansarlochan
دانلود کتاب کار دیکته شب اول ابتدایی - کتاب گاج 
دانلود آهنگ خاص و بی نظیر اجتماعی سارینا از شاهین نجفی 
نمونه سوالات علوم اول دبستان همه فصلها 
آهن ربا 
نمونه سوال ریاضی سوم ابتدایی همه فصلها 
حبس کودک 3 ساله داخل کشو از زمان تولد توسط مادرش