برنامه تعیین فرسایش مجاز خاک در هر منطقه اجرا می‌شود

به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر ابراهیم گرجی دبیر کارگروه فرسایش و حفاظت خاک در ستاد توسعه فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره اقدامات در این حوزه بیان کرد: ستاد دو برنامه را در حوزه فرسایش و کنترل خاک (حفاظت خاک) در سال جاری شروع کرده است، نخست تعیین فرسایش مجاز (قابل تحمل) در هر منطقه و پس از آن توسعه چند مدل برای اندازه گیری میزان درست فرسایش در هر منطقه است.

وی بیان کرد: زیرا هنوز اندازه گیری دقیقی از میزان فرسایش در کشور وجود ندارد، البته فعالیت روی فناوری مالچ های مختلف همچون رسی، زیستی و پلیمری نیز از دیگر اقدامات این حوزه است. در این حوزه قصد داریم با شناسایی موجودات زنده مقاوم و پراکندن آن‌ها روی اراضی مستعد فرسایش خاک تثبیت کنیم، البته موضوعات دیگر همچون احداث بادشکن در مناطق خشک و تغییر شیوه های کشت و کار در اراضی شیب دار نیز از اولویت‌های ستاد در این حوزه است.
دبیر کارگروه فرسایش و حفاظت خاک ادامه داد: فرسایش یکی از موضوعات مهم خاک است که باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که معضل بزرگی در کشور ما و دنیا محسوب می شود. فرسایش آبی باعث آلودگی آب و تولید رسوب می‌شود، برای نمونه نیمی از ظرفیت سد سفید رود توسط رسوب پر شده است، در مناطق خشک نیز علاوه بر رسوب گرد و غبار ایجاد می شود که خود خسارات زیادی را وارد می کند.

گرجی عنوان کرد: سالانه حدود ۲ میلیارد تن فرسایش خاک در کشور برآورد شده است، در وزارت کشاورزی آمریکا در سال ۲۰۱۱ تحقیقی انجام شد که نشان داد به ازای هر تن فرسایش خاک ۲۸ دلار خسارت وارد می‌شود، اگر همین عدد را در میزان فرسایش سالانه در کشور تعمیم دهیم رقم ۵۶ میلیارد دلار بدست می‌آید. این رقم خسارتی است که به کشور وارد می شود،کاهش تولید محصول در اراضی کشاورزی، هدر رفت آب، پر شدن سدها از رسوب، به خطر افتادن سلامتی در میان افراد جامعه و آلودگی آب ها تنها برخی از خساراتی است که با فرسایش ایجاد می‌شود.

وی با اشاره به اینکه راهکارهای مختلفی برای کنترل فرسایش خاک وجود دارد که به کار گیری شیوه های مدیریتی درست نخستین گام برای کنترل این مشکل است، گفت: استفاده از شیوه های مدیریتی در این عرصه خود نوعی فناوری نرم محسوب می‌شود، پس باید ترویج و فرهنگسازی مناسبی در سطح کشور در این حوزه انجام شود. تمام مردم از کشاورز گرفته تا فعالان صنایع باید روش و شیوه های درست را به کار گیرند، به عنوان مثال زمانی که معدنی بهره‌برداری می‌شود باید بر اساس آیین نامه و ضوابط خاصی انجام شود تا خاک تخریب نشود و پس از پایان بهره‌برداری نیز باید بازگشت به حالت اولیه انجام شود.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران وجود فناوری های مختلفی را در حفاظت از خاک تاثیرگذار دانست و گفت: در این زمینه می‌توان به استفاده از مالچ ها برای تثبیت خاک و کاهش فرسایش و مدیریت اراضی شیب‌دار اشاره کرد، پس در این حوزه نیاز به انجام یک پایش داریم تا میزان فرسایش در مناطق مختلف مشخص شود. پس از انجام این مقدمات متناسب با منطقه فناوری و شیوه های مدیریتی لازم را به کار می بریم. البته با تثبیت قانون خاک در این حوزه یک گام به جلو برداشته شد، اما نیاز است در کشور شیوه‌های مدیریتی برای کنترل فرسایش تقویت شود.