حدیث «سلسله‌الذهب»؛ تلاش امام رضا(ع) در تبیین ولایت

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی بصیری در گفت‌وگو با ایسنا، به بررسی تاریخ دوران ائمه اطهار(ع) بعد از رحلت پیامبر(ص) پرداخت و اظهار کرد:‌ بعد از دوره خلافت شرایط خاصی برای اهل بیت(ع) ایجاد شد و حادثه عاشورا را در سال ۶۱ رقم زد.

وی با اشاره به نقش ائمه اطهار به ویژه امام حسین(ع) و امام زین‌العابدین(ع) در احیای اسلام ناب و تشیع و مکتب اهل بیت، افزود:‌ مصادف شدن دوران امام محمدباقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) با جریان نزاع بین امویان و عباسیان بر سر حکومت و انتقال قدرت شرایط خوبی را برای این دو امام همام فراهم کرد؛ به گونه‌ای که از این فرصت برای تربیت شاگردان مکتب اهل بیت در سراسر بلاد اسلامی استفاده کردند و به تبلیغ و توسعه اسلام ناب و تشیع بعد از رحلت پیامبر(ص) پرداختند.

مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه گیلان با بیان اینکه دوران امام رضا(ع) دوران نفوذ شاگردان جعفری در سراسر بلاد اسلامی بود، تصریح کرد:‌ خلفای بنی عباس به شدت نگران نفوذ شاگردان مکتب اهل بیت(ع) در بین مسلمانان بودند و لذا تمهیدات لازم را برای تضعیف این قدرت فراهم کردند.

حجت الاسلام بصیری ماجرای تحمیل ولایتعهدی به امام رضا(ع) را با هدف خدشه وارد کردن به جایگاه معنوی امام و محدود کردن تشیع دانست و عنوان کرد:‌ مامون عباسی مسیر مشخصی برای سفر امام رضا(ع) از مدینه به مرو انتخاب کرده بود تا آن حضرت از مراکز شیعه‌نشین عراق و ایران عبور نکند، زیرا از اجتماع شیعیان بر گرد امام می‌ترسید.

وی عصر امام رضا(ع) را عصر شکوفایی قیام‌های ائمه اطهار بعد از عاشورا دانست و گفت: نفوذ و قدرت امام رضا(ع) به حدی بود که مامون را وادار به پذیرش ولایتعهدی به عنوان تنها راهکار برای جلوگیری از نفوذ اهل بیت(ع) کرد.

این مدرس دانشگاه، شخصیت‌های برجسته جهان اسلام را از جمله شاگردان امام جعفر صادق(ع) دانست و یادآور شد:‌ حرکت تشیع توسط چندین هزار شاگرد جعفری آغاز شد و به دوران امام رضا(ع) رسید لذا مامون که در توطئه ولایتعهدی و نشان دادن دلبستگی امام رضا(ع) به قدرت ناکام مانده بود، نقشه به شهادت رساندن ایشان را اجرا کرد.

مسئول نهاد رهبری در دانشگاه گیلان حدیث «سلسله‌الذهب» را حدیث ولایت دانست و افزود:‌ امام رضا(ع) در فرازی از مسیر حرکت خود از مدینه به مرو به نیشابور رسید و وقتی با استقبال جمعیت مواجه شد فرمود «کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی» و هزاران نفر از مردم این روایت را نوشتند و نقل کردند.

وی با اشاره به زمینه‌سازی مامون برای جلوگیری از برگزاری جلسات مردمی با امام رضا(ع) در مسیر سفر، خاطرنشان کرد:‌ امام رضا(ع) به هر منطقه‌ای که وارد می‌شد مورد استقبال شیعیان قرار می‌گرفت و لذا حضرت ثامن‌الائمه(ع) با بیان حدیث سلسله‌الذهب مردم را متوجه ولایت ساخت که نشان‌دهنده جدیت امر ولایت است.

حجت الاسلام بصیری، پذیرش عبادات و برنامه‌های دینی را منوط به پذیرش زعامت اجتماعی و سیاسی ولی خدا دانست و اظهار کرد: حدیث سلسله‌الذهب گویای اهتمام امام رضا(ع) در تبیین اهمیت ولایت فکری و معنوی و رهبری اجتماعی و سیاسی در کنار دین و ارزش‌های دینی است که باید شایسته و بایسته انجام شود.

وی مناظره را یکی از روش‌های تبلیغی اهل بیت(ع) در راستای اثبات حقانیت اسلام و تشیع دانست و متذکر شد:‌ مناظره تنها به امام رضا(ع) اختصاص ندارد و مناظرات پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) با نحله‌های فکری و مذهبی مسلمان و غیر مسلمان اعم از مسیحیان و یهودیان و حتی زرتشتیان در تاریخ مکتوب است، اما در عصر امام رضا(ع) به واسطه فراهم شدن فضای باز حکومتی، زمینه برای مناظرات علمی بیش از پیش مهیا شد.

مسئول نهاد رهبری دانشگاه گیلان با بیان اینکه راه‌اندازی بیت‌الحکمه و ترجمه کتب ایرانی و هندی و حتی یونان باستان در حکومت عباسی به شدن رواج داشت، گفت:‌ در دوران خلافت مامون جریان مناظره اوج گرفت و لذا با نقشه از پیش تعیین شده امام رضا(ع) را در موقعیت مناظره با غیر مسلمانان ملحد قرار می‌دادند تا بتوانند جایگاه معنوی و اقتدار علمی امام را تضعیف کنند، اما همگان در جریان منظره با امام رضا(ع) مغلوب می‌شدند و افرادی که چنین زمینه‌ای را فراهم کرده بودند در برابر اشراف علمی و معنوی امام سر تعظیم فرود می‌آوردند.

وی مناظرات علمی امام رضا(ع) را فرصتی برای توجه علما و دانشمندان سایر ادیان و مذاهب به اهل بیت(ع) دانست و تاکید کرد:‌ این مناظره‌ها در حوزه‌های مختلف فقهی، سیاسی، اجتماعی، حکومتداری، تفسیر قرآن و مباحث فرادینی صورت می‌گرفت و افراد را به گونه‌ای مجاب می‌کرد که در نهایت ناچار به تسلیم در برابر امام رضا(ع) بودند.

انتهای پیام