بازخوانی «قول» دورنمات و «قاتل» لانگ در کتاب جدید مهدی صادقی

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات رسم تازه‌ترین کتاب مهدی صادقی را با عنوان «قول و قاتل: بازخوانی قتل‌های زنجیره‌ای در رمان قول فریدریش دوررنمات و فیلم قاتل (M) فریتس لانگ» در شمارگان هزار نسخه، ۱۶۰ صفحه و بهای ۲۳ هزار تومان منتشر کرد. نویسنده کتاب را به عزت الله فولادوند مترجمان رمان «قول» تقدیم کرده است.

«قول» که دورنماتِ سوئیسی پدید آورد و «قاتل»ی که لانگِ آلمانی خلق کرد، در این کتاب با هم ملاقات می‌کنند و مقایسه می‌شوند. اشتراکِ رفتاری قاتل و مقتول، باعث رخ دادن حادثه‌ قتل می‌شود. «قول» از «اشتراک» به «اتفاق» می‌رسد. اما در فیلم قاتل (ام) از «اتفاق» به «اشتراک» می‌رسیم؛ حادثه‌ قتل، مردمِ مشکوکِ یک شهر را متحد می‌کند در جست‌وجوی قاتلِ خودشیفته‌ روانی.

هر دو اثر، برگرفته از شرایط یکسانِ دو جامعه‌ی متفاوت است. هر دو، نسبت به قتل‌های سریالی بچه‌ها بی‌تفاوت‌اند؛ یکی گرفتارِ سیب‌زمینی‌هاست تا به روزِ قحطی و فقر نیافتد و دیگری سرگرمِ روزمره‌گی‌های هراس‌انگیز. هر دو، دادگاه‌های بی‌قانون و قاضی برپا می‌کنند تا با خشم بر دیگری، کاهلی‌شان را جبران کنند. پلیسی که درست محاسبه، اما اشتباه عمل می‌کند، بدفرجام می‌شود و کارش به جنون می‌کشد. از آن سو، تبهکارانی که با هدف شرِ بیشتر، کارِ خیر انجام می‌دهند. قاتل‌های روانی یا شکلات دوست دارند یا عاشقِ گاز زدن سیب‌اند! تحلیل و مقایسه‌ این تضادها، خواندنی است و پر از تامل و تاثر.

کتاب مانند دیگر آثار مهدی صادقی فصول متعدد کوتاه دارد. عناوین برخی از این فصول از این قرار است: «آغاز ماجرای قول»، «جامعه»، «سیب‌های زمینی و دختر آسمانی»، «جزیره‌های بی‌نظمی یا بی قانونی»، «رییس پلیس»، «گونتن و هنتسی»، «عالمی دیگر بباید ساخت»، «شک و شوک»، «نقاشی رازگشا»، «اشتراک و اتفاق»، «ماشین کهنه آمریکایی»، «ماتئی و بانو»، «انتظار»، «در کمین قاتل»، «پیرزنی در پایان پرونده»، «ماجرا و آغاز فیلم قاتل»، «عملکرد مشابه قفل‌های متضاد»، «بادکنک و بشقاب»، «قاشق و چاقو/ خوردن و کشتن»، «اشتراک پلیس و قاتل» و...

مهدی صادقی، منتقد فیلم، پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه است. از میان کتاب‌های منتشر شده او می‌توان به این موارد اشاره کرد: «حاتمی در امتداد فردوسی: تحلیل تاریخ‌محور بر هزاردستان علی حاتمی با نگاه به چندی از داستان‌های شاهنامه»، «فوتبال سینماست»، «گرافیک و خلاقیت»، «گرافیک و سینما»، «کتاب چوبی گرافیک ایران»، «کتاب کبریت ایران»، «جنگل آسفالت»، «گرافیک و هلوژی: تمرینی برای خلاقیت در طراحی گرافیک» با همکاری زکیه رستمی و افسانه فیروزه، «پیشگامان گرافیک نوین ایران: صادق بریرانی» «سه: گزیده طرح‌های مهدی صادقی درباره موسیقی» و «گوتنبرگ ۵۵۵: منتخب پوسترهای طراحان گرافیک ایران».