«فردوسی» تنها فیلم ساخته شده با حمایت دولت وقت است

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، محمد تهامی‌نژاد به عنوان کارشناس تاریخ سینما در مراسم نمایش فیلم مرمت شده فردوسی اظهار داشت: مهمترین نکته‌ای که امروز با نمایش فیلم مشخص می‌شود، اهمیت آرشیو فیلم‌ها است و ما امروز شاهد بخش گمشده‌ای از تاریخ سینما هستیم.
وی ادامه داد: پیدا شدن هر فیلمی بدین معنی است که تاریخ سینما از یک تاریخ شفاهی خارج و به یک تاریخ واقعی تبدیل می‌شود. تاریخ سینمای ما تا قبل از آنکه فیلم‌های دوره قاجار پیدا شود، شفاهی بود.
این پژوهشگر سینما با اشاره به اینکه پیداشدن فیلم فردوسی علاوه بر نشان دادن نقش مرحوم عبدالحسین سپنتا در سینما سوال‌هایی را ایجاد می‌کند، خاطرنشان کرد: پاسخ دادن به این سوال‌ها برای شناخت همین بیست دقیقه از فیلم می‌تواند مفید باشد. اینکه این فیلم کپی نگاتیو بوده یا پزیتیو و بر روی آن چه چیزی نوشته شده مهم است. زیرا در بسیاری از فیلم‌هایی که در بخش نگاتیو فیلمخانه ملی موجود است، کاغذی وجود دارد که از طریق آن می‌توان بیشتر فیلم را شناخت.
تهامی‌نژاد اظهار داشت: امروز در بسیاری از فیلمخانه‌های جهان روش‌های جدیدی برای نگهداری فیلم‌ها وجود دارد زیرا نگهداری فیلم‌ها به اندازه خود فیلم‌ها حائز اهمیت است و پیداشدن فیلم فردوسی این امید را در ما زنده می‌کند که شاید روزی سایر فیلم‌های مرحوم سپنتا یا فیلم‌های دیگر تاریخ سینما همانند این فیلم پیدا شود.
وی با اشاره به اینکه تماشاگران امشب این سالن از معدود تماشاگران فیلم فردوسی در ۸۵ سال گذشته هستند، گفت: این فیلم تنها یکبار آن هم در جشن هزاره فردوسی به نمایش درآمد و آن را فقط شما و پهلوی اول (رضاشاه) دیده‌اید. سپنتا به عنوان نماینده رسمی شرکت امپریال فیلم کمپانی علاقه داشت در هزارمین سالروز تولد فردوسی فیلمی را درباره زندگی وی بسازند و در طوس نمایش دهد به همین دلیل دست به ساخت این فیلم زد.
این استاد دانشگاه یادآور شد: بنا به برخی اسناد این فیلم به سفارش وزارت معارف وقت ساخته و نخستین فیلم ایرانی است که با مشارکت و حمایت دولت ایران ساخته شده است. کارگردان اصلی این فیلم خان بابا اردشیر ایرانی بود و سپنتا تنها به کارگران ایده می‌داد، در واقع فیلم دارای دو کارگردان بود. البته منظور از ایده مشخص نیست که آیا فیلمنامه بوده یا خیر.
وی ادامه داد: همچنین این فیلم جزء اولین فیلم‌هایی است که صدا در آن نقش مهمی دارد و دیالوگ‌ها با صدای بلند بیان شده است تا به خوبی ضبط شود و می‌توان گفت صدا عالی ضبط شده است.
تهامی‌نژاد همچنین با اشاره به شخصیت پردازی فردوسی در این فیلم گفت: به نظر می‌رسد در این فیلم شخصیت‌های ابومنصور محمد بن رزاق و فردوسی باهم ادغام شده‌اند. این نسخه ۲۰ دقیقه‌ای نشان می‌دهد که شاهنامه فردوسی و چهار مقاله نظامی عروضی جزء منابع اصلی نگارش داستان فیلم بوده‌اند و روایت خطی فیلم از جوانی فردوسی شروع می‌شود تا به پیری می‌رسد. همانطور که در فیلم هم می‌بینیم فردوسی بر ایرانی بودنش بسیار تاکید داشت.
وی تصریح کرد: تا پیدا شدن فیلم کامل فردوسی و اینکه سازندگان فیلم با چه هدفی این فیلم را ساختند، باید منتظر ماند و رهیافت سازندگان فیلم به زندگی فردوسی بدون دیدن نسخه کامل همچنان نامکشوف است و شایسته نیست که با تنها بخشی از فیلم که بازسازی شده، فیلم اصلی را سنجید.
فیلم سینمایی «فردوسی» ساخته سپنتا در سال های ۱۳-۱۳۱۲ ساخته شده است که مربوط به ۸۵ سال پیش است. ۲۰ دقیقه از این فیلم ۴۰ دقیقه‌ای توسط فیلمخانه ملی ایران مرمت شد و توسط موزه سینمای ایران برای منتقدان، علاقمندان سینما، دانشجویان هنر، سینما، تاریخ و اهالی رسانه نمایش داده شد.

نسخه مرمت شده فیلم سینمایی فردوسی شب گذشته چهارشنبه ۱۳ آذرماه توسط موزه سینمای ایران با همکاری فیلمخانه ملی ایران در سالن فردوس به نمایش درآمد.