زمزمه‌ های تاریخ از حمامی که بار دیگر احیا خواهد شد


زمزمه‌ های تاریخ از حمامی که بار دیگر احیا خواهد شد

حمام ابراهیم‌ خان ظهیر الدوله که روزی مردمان شهر را در خود جمع و برای هم نشینی هایشان خاطره سازی می‌ کرد به دست فعالان حوزه میراث فرهنگی بازسازی خواهد شد تا با راه‌اندازی موزه طلا و نقره در آن صنعت طلا و نقره کرمان را به مردم دیگر شهرها معرفی کند.

با رفتن به بازار قدیمی به گذشته ‌های دور سفر می‌ کنیم، دیوارهایی قدیمی و صدای مردمانی که گوشه به گوشه این بازار به گوش می ‌رسد، .... همه چیز بوی گذشته را می دهد سراغ حمامی را می‌ گیریم که روزگاری تبدیل به مخروبه ای شده بود و دیگر از هیاهوی سابق در آن خبری نبود به سردر حمام در ضلع جنوبی بازار قیصریه می‌ رسیم همانند سایر حمام‌ های قدیمی در فضایی پایین تر از سطح زمین قرار دارد کاشی کاری با خشتی هفت رنگ در دروازه ورود به حمام چشم‌مان را نوازش می‌ دهد. مسیر راهرو را طی می‌ کنیم بخش رخت‌کن حمام که دارای یک گنبد مرکزی است و ایوان‌های جانبی آن را می بینیم. حوض آب در وسط حمام قرار گرفته که انوارطلایی خورشید را منعکس می‌ کند همه این‌ها به ما می‌ گوید زندگی به این حمام بازگشته است و این حمام خاطراتش را بازیافته است.

این بازسازی حاصل تلاش سرمایه گذار بخش خصوصی است، حسین ودیعتی از سرمایه گذاران و فعالان حوزه میراث فرهنگی که بنای با ارزش حمام ابراهیم خان ظهیرالدوله که بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد را بار دیگر زنده کرد.

حسین ودیعتی در این خصوص می‌ گوید: در سال ۱۳۹۲ پس از روی هم گذاشتن سهم ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی توسط هر یک از کسبه کف، بدنه، پشت بام، درب‌ها وکاشی‌ کاری‌ های بازار مرمت شد و در حال حاضر این بازار از زیباترین بازارهای استان محسوب می‌شود.

ودیعتی در مورد ایده اولیه بازسازی حمام ظهیرالدوله آن را با یک دغدغه شخصی برای حفظ آثار فرهنگی مرتبط دانست و در این باره گفت: در این برنامه من پیشنهاد مرمت و بازسازی این حمام را ارائه کردم که با موافقت استاندار و مسئولان مربوطه روبرو شد.

حمام ظهیرالدوله؛ موزه طلا و نقره

ودیعتی با اشاره به اینکه در فرایند مرمت واحیا این حمام که جزو موقوفات استان کرمان است با مشکلات زیادی از سوی اداره کل اوقاف مواجه شدم که با سفر به تهران و مراجعه به سازمان اوقاف و امور خیریه این مشکلات مرتفع شد، بیان کرد: متاسفانه فعالیت‌ های مرمتی که در این حمام انجام شده توسط مسئولان اداره کل اوقاف کرمان مورد تایید نبود که خوشبختانه با عنایت خداوند تا به الان ۹۵ درصد کار به انجام رسیده است و تا دو ماه آینده این حمام با کاربری جدید با عنوان موزه طلا و نقره به بهره برداری خواهد رسید.

وی به ناممکن ترین فعالیتی که در مدت مرمت حمام ابراهیم خان انجام پذیرفت، اشاره کرد و افزود: در مدتی که این حمام مرمت شد، بازار کرمان حتی به مدت یک روز هم تعطیل نشد و بازاریان طبق روال هر روز به کار خود ادامه می دادند.

این سرمایه گذار بخش خصوصی با اشاره به اینکه پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصدی مرمت حمام ابراهیم خان تنها به سبب انگیزه و پشتکار خودم بوده است، افزود: از ابتدای این فعالیت مرمتی تا کنون با چندین پیمانکار قرارداد بسته شده است که به دلیل ناتوان بودن آن‌ها از ادامه کار با آنها خداحافظی کردیم.

وی بیان کرد: علاقه من به زنده سازی یک بنای تاریخی و ادامه دار بودن صنعت طلا و نقره در کرمان موجب شد که تاکنون سرپا باشم و این پروژه را به سرانجام برسانم.

این سرمایه گذار بخش خصوصی به راه اندازی دوباره سیستم گرمایش، سرمایش و فاضلاب این حمام که به عنوان سخت ترین قسمت کار مرمت این پروژه بود اشاره کرد و افزود: سیستم سرمایش و گرمایش از کف بنا انجام شده و سیستم فاضلاب نیز به کف حمام منتقل و در نهایت از حمام خارج می شود.

ودیعتی با بیان اینکه دقت و ظرافت زیادی برای مرمت این بنای تاریخی به کار رفته است، افزود: بدون شک این توجه و نکته بینی از سوی خود مسئولان نسبت به احیا و باز زنده سازی اماکن تاریخی بیشتر بوده است.

وی افزود: بخش هایی از این بنا به کلی نابود شده بود ولی ما با تلاش محققان و طبق مستندات موجود بخش های مختلف این بنا را مطابق اصل آنچه که از ابتدا ساخته شده بود مرمت کردیم.

این فعال حوزه میراث فرهنگی عنوان کرد: در بخش سنگ تراشی، گچ بری، کاشی کاری، راه اندازی حوض ها و ستون ها و همچنین نورپردازی کار به صورت کارشناسی و ویژه انجام شده به طوریکه بیننده حتی یک کلید و لامپ و سیم را در کل این بنا مشاهده نمی کند.

وی با اشاره به این که در سال‌ های گذشته به دلیل عدم توجه مسئولان مربوطه و همچنین پایان کاربری این حمام در ۵۰ سال گذشته، قسمت های زیادی از حمام فرو ریخته بود که مانند پازل کنار هم چیده شده است تا به این مرحله برسد، تصریح کرد: با سبک سازی پشت بام ها و اجرای طاق های مناسب، این بنای تاریخی تا ۶۰ سال آینده پابرجا خواهد بود.

این سرمایه گذار بخش خصوصی ادامه داد: حمام های قدیمی معمولا از دو بخش گرمینه و سربینه تشکیل شده بودند که گرمینه همان گرم خانه حمام بوده و سربینه نیز محل استراحت، صرف چای، شربت و کشیدن قلیان بوده است که حمام ابراهیم خان هم از این قانون پیروی می کند و قرار است پس از مرمت این حمام بخش گرمینه تبدیل به موزه" طلا و نقره "کرمان شده و یک و نیم کیلو طلا و ۷هزار مثقال نقره که همه آن‌ها به جامانده از اساتید به نام و زرگران۳۰۰ سال گذشته است به همراه ۸ قطعه سردیس و مجسمه آن ها، به نمایش درآید.

وی بیان کرد: همچنین بخش سربینه این حمام تبدیل به نمایشگاه و فروشگاه دائمی طلا و نقره تبدیل می شود و به شهروندان و گردشگران ارائه خدمات خواهد کرد.

ودیعتی با اشاره به اینکه متاسفانه آخرین اطلاعات صنعت طلا و نقره در کرمان به سه دهه گذشته برمی گردد، افزود: طبق گفته مورخین در سال ۱۲۰۹ هجری قمری آقا محمدخان قاجار به شهر کرمان حمله و این شهر را به مخروب ه‌ای تمام سوخته تبدیل کرد به طوریکه کلیه زیورآلات و ظروف قیمتی که نشانی از ذوق و مهارت هنرمندان آن زمان بود توسط قشون آقا محمد خان قاجار به تاراج رفت.

وقف؛ راز ماندگاری حمام ظهیرالدوله

در شهر کرمان هم، مانند سایر شهرهای ایران، اماکن متعددی وقف شده‌اند از جمله؛ مزرعه، بازار، حمام، مدرسه، مقبره و... که این وقف‌ها هم از جانب توده مردم بوده و هم از جانب حکام و امراء حاکم، یکی از این حکام، ابراهیم‌خان ظهیرالدوله است که در سال ۱۲۱۶ هـ. ق به حکومت رسید. ابراهیم خان ملقب به ظهیرالدوله و متخلص به طغرل، پسر مهدی‌قلی‌خان برادر آقامحمدخان قاجار است. حمام ظهیرالدوله یکی از این موقوفات است.

ودیعتی، راز ماندگاری و حفظ این بنای تاریخی را وقف بودن آن دانست و گفت: این بنا وقف امام حسین(ع) است که مهم ترین دلیل من برای حفظ و باز زنده سازی این حمام تاریخی شد در صورتی که این بنا دارای مالک خصوصی بود این مسئولیت را متقبل نمی شدم.

وی با اشاره به اینکه با اتمام مرمت این بنا ۴۹ درصد از حق کسب و کار متعلق به من و مابقی متعلق به اداره کل اوقاف و امور خیریه خواهد بود، افزود: تمام تلاش من حفظ این بنای تاریخی برای آیندگان و ارائه خدمات به مردم کرمان، گردشگران و مسافران این خطه در زمینه هنر زرگری است.

ودیعتی با بیان اینکه تاکنون ده ها استاد کار معماری تاریخی و کارگران ماهر در بخش های مختلف بنا فعالیت کرده‌اند، افزود: متاسفانه مصالح ساختمانی به خصوص مصالح تخصصی بخش مرمت به شدت افزایش قیمت یافته ولی خوشبختانه مرمت این بنا یک روز تعطیل نشد.

وی ادامه داد: قریب سه ماه قبل استاندار کرمان، مدیرکل اوقاف استان کرمان به عنوان متولی بنا و مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان نیز به عنوان ناظر مرمت بناهای تاریخی از حمام ابراهیم خان که مرمت آن رو به اتمام است بازدید کردند که بسیار مورد توجه مقام عالی استان قرار گرفت.

وی گفت: دو سال برای مرمت این بنا تلاش کردم و سعی کردم از مجرب ترین استاد کاران استفاده کنم و در این دو سال ۵۰۰ تن خاک که در این حمام روی هم تلنبار شده بود را گونی گونی از بازار شبانه خارج کردیم.

ودیعتی می گوید: ۴ میلیارد تومان از حساب شخصی هزینه کردم و هیچ کمکی از طرف اوقاف و میراث فرهنگی دریافت نکردم و دو میلیارد هم باید برای تجهیز موزه هزینه کنم که بخشی از این مبلغ را با تاکید بر اعتبار خودم وام گرفتم.

وی در خصوص برنامه‌های آینده برای حمام ظهیر الدوله گفت: قصد داریم صنعت طلا و نقره کرمان را با راه‌اندازی موزه طلا و نقره به مردم شهرهای دیگر معرفی کنیم، زیرا کرمانی‌ها سابقه زیادی در این بخش دارند.

به گزارش ایسنا، آثار تاریخی گذری است بر پیشینه فرهنگی و تاریخی هر کشوری که به پشتوانه آن به داشته ‌های معنوی خود می بالد و جایگاه‌ جهانی خود را در عرصه میراث فرهنگی و گردشگری ترسیم می کند، ایران و به تبع آن استان کرمان دارای ظرفیت های تاریخی، گردشگری و باستانی فراوانی است که در سایر کشورها نظایرش را کم‌تر می‌توان یافت.

حتی برخی از کشورهای خارجی به دنبال تاریخ سازی و اثر سازی برای خود هستند تا بتوانند گردشگر جذب کنند، این در حالی است که درکشور ایران تعداد آثار تاریخی با قدمت چندین هزار ساله فراوان است؛ با توجه به آنچه گذشت می توان با مدیریتی تخصصی و کارامد کشور ایران را به بزرگترین قطب گردشگری جهان تبدیل کرد.

این گونه است که کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری عقیده دارند که سپردن مدیریت برخی از ابنیه و آثار تاریخی به بخش خصوصی و افراد با صلاحیت، تنها راهکاری است که امکان استفاده از ظرفیت های بخش غیردولتی را در زمان کوتاه تر فراهم می‌ کند.

گزارش از «سمیه حسین‌آبادی» و «شیما شمسی»

انتهای پیام

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه کرمان

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


هیچگاه موز و تخم مرغ را باهم نخورید