7 ویژگی که «بصیرت» را در منتظران ایجاد می‌کند/ نقش بصیرت در حرکت به سوی ظهور

به گزارش خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، بنابر آموزه های دینی روایی یکی از مهمترین مولفه های موفقیت در سبک زندگی دینی و تحقق حیات طیبه برخورداری از ویژگی «بصیرت» است، این مهم در جامعه عصر غیبت که منتظران با فتنه های مختلف آخرالزمانی مواجه هستند، از ضرورت بیشتری برخوردار است.

از این رو، به مناسبت فرا رسیدن 9 دی ماه که در تقویم رسمی کشور روز «بصیرت و میثاق امت با ولایت» نام گرفته با حجت الاسلام «محمدرضا حدادپور جهرمی»، پژوهشگر مطالعات استراتژیک، فعال فرهنگی و کارشناس فضای مجازی درباره ارتباط بصیرت با مهدویت و انتظار زمینه ساز گفتگویی داشته ایم که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

در مهندسی مهدویت و فرهنگ انتظار، «بصیرت» چه تعریف و نقشی دارد؟

ابتدائا باید به چند نکته توجه کرد، متاسفانه، برخی الفاظ و تعابیر را کیلویی و فله‌ای معنا کرده ایم در حالی که این تعابیر سرچشمه شان حکمت است و بر این اساس از جانب مقام معظم رهبری بیان شده اند همچون سبک زندگی، حمایت از کالای ایرانی و بصیرت.

اما بعضاً می بینیم بصیرت به قدری در دهان ها افتاده که بعضا با آن برخورد حزبی و جناحی هم کرده ایم و از این نظر در حق آن جفا شده است، لذا باید درباره نحوه کاربرد این تعابیر تامل کنیم تا بار معنایی شان تنزل نیابد.

درباره بصیرت نباید در تعاریف متوقف شد. بصیرت یعنی هوشیاری در دین و دنیا، اینکه فرد بتواند با تدبیر با جامعه ارتباط برقرار کند، بجا حرف بزند و در جای لازم حکیمانه سکوت کند؛ این شیوه بصیرت است یعنی به آسانی سردرگم نشدن و راه را گم نکردن. از این منظر کل دین بر اساس بصیرت و تشخیص است یعنی از تاریخ صدر اسلام تا قیامت و حتی قبل از اسلام نیز مطرح بوده و همه انبیاء و اولیاء با این تعبیر سر و کار داشته اند و بر اساس وجود و عدم و میزان این نشانه ظرفیت وجودی شان مشخص شده است.

بنابر این، بصیرت از ابتکارات و یا اختراعات جمهوری اسلامی نیست بلکه سابقه تاریخی دینی دارد و کسی نمی تواند بگوید این را شما وضع کرده اید، هرچند ما در نحوه استعمال آن حرف داریم.

چه عوامل و زمینه هایی سبب بروز بصیرت در منتظران ظهور امام عصر(عج) می شود؟

همه دعواها از آنجا شروع می شود که چه کسی را بصیر بدانیم، فارغ از نگاه های حزبی جناحی، پنج عامل سبب بصیرت در افراد می شود؛ 1- ایمان و اعتقاد به اینکه راه مستقیم است، شاید نتوانیم به همه شبهات پاسخ دهیم اما اینکه بدانیم چه کسانی در زمره «ا هدِنَا الصِّراطَ المُستَقِیمَ» و چه کسانی در گروه «الضَّالِّینَ» قرار می گیرند حتی اگر سواد لازم را هم نداشته باشیم و فضا را درک کنیم به ایجاد بصیرت در ما کمک می کند.

دومین خصیصه شناخت دقیق امام و ولی چه در عصر نبوی و چه امروز و در عصر غیبت است. اینکه بدانیم آقای ما کیست و باید به چه کسی چشم بگوییم. شناخت این فرد باعث می شود انسان احساس بی کسی نکند و اینچنین ثبات قدم و آرامش بیاید. این حس به انسان بصیرت می دهد.

سومین خصیصه برای آنکه بصیر باشیم آن است که بی تفاوت نباشیم، باید توجه داشت بصیرت تکلیف می آورد، فرد بی تفاوت همه کار می کند تا دست از تکلیف بشوید اما احساس مسئولیت و وظیفه گرایی ریشه در بصیرت دارد.

چهارمین ویژگی که به بروز و عمق یافتن بصیرت در منتظران کمک می کند آن است که برای تحقق این آرمان فارغ از نگاه های فردی، حزبی، جناحی و زودگذر تلاش کنیم و حتی اگر همه دنیا در برابر دین و تکلیف سیاسی ما بایستند خود را آماده کرده باشیم.

و نهایتاً پنجمین خصیصه آنکه، فرد دشمن شناس باشد و دوست و دشمن خود را تشخیص دهد. ما در مورد دشمن شناسی زیاد سخن گفته ایم اما کمتر از دوست حرف به میان آورده ایم. فردی می تواند دشمن شناس خوب باشد که دوستان خود را به خوبی بشناسد.

این پنج ویژگی در وجود یک اسنان به بروز بصیرت کمک می کند. انسان بصیر توطئه ها را می شناسد و با آنها مبارزه می کند.

آیا به تناسب شرایط و مقتضیات روز جامعه ویژگی هایی دیگری نیز برای برخورداری از بصیرت ضرورت می یابد؟

البته این پنج ویژگی برای ایجاد و عمق یافتن بصیرت در منتظران تا سال 98 رایج بود اما از سال 98 دو تکلیف دیگر نیز به این پنج ویژگی از سوی مقام معظم رهبری الحاق شد یعنی شخص بصیر در جنگ نرم دو تکلیف دیگر هم بر عهده دارد، نخست رصد، هجوم و حمله به اتاق های فکر دشمن یعنی خروج از وضع تدافعی و ورود به موضوع تهاجمی. دوم آنکه کاری کنیم و چشم انداز و صحنه را برای دشمن طوری بچینیم که دچار اختلال در نقشه شود.

نتیجه آنکه انسان بصیر فقط به شرکت در انتخابات و انتخاب فرد اصلح بسنده نمی کند بلکه در الگویی برتر به دشمن هجوم برده و بازی و نقشه او را برهم می زند.

بین این خصیصه ها با آنچه برای منتظران و مهدی یاوران در آموزه های دینی روایی تصریح شده، چه شباهت هایی وجود دارد؟

این پنج مولفه همان نکاتی است که در روایات ائمه معصومین(ع) و تدوین صفات یاران امام زمان (عج) دیده می شود. آنها خمود و قهرکرده نیستند، فکرشان بالاتر از احزاب و افراد دیگر است، به تعبیر امیرالمومنین(ع) آنها گردن بر افراشته و به انتهای صفوف دشمن نگریسته و به آن یورش می برند. به عبارت دیگر آنها دشمن را منفعل می کنند.

فقدان بصیرت چه عواقبی را بر منتظران تحمیل می کند؟

باید توجه داشت فقدان بصیرت حتی بر دعاهای ما تاثیر سوء می گذارد. برای مثال وقتی دعا می کنیم «رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّار»ِ اگر کسی فقط با نگاه دنیایی و فارغ از بصیرت بنگرد حسنه دنیا را به اموال، اولاد و مسایل اینچنینی و حسنه آخرت را به نهرهای روان و باغ های زیبا محدود می کند اما انسان بصیر حسنه دنیا را در ایجاد حکومت عدل جهانی و ظهور می بیند و حسنه آخرت را در همنشینی با انبیا و اولیا.

بصیرت در گام دوم انقلاب که مقام معظم رهبری افق آمادگی برای درک خورشید عظمای ولایت (ارواحنا فداه) چه نقشی و جایگاه دارد؟

وقتی کسی سطح فکر خود را تغییر داد و این مولفه ها را در خود ایجاد کرد درخور و خواب فکر و سخن خود نیز تغییر اعمال کرده و آن گاه می تواند بر خانواده و جامعه نیز تاثیر بگذارد. چنین افرادی می توانند امام زمان(عج) را بعد از 14 قرن از تنهایی خارج کنند. هر کس منتظر تلالو خورشید عظمای ولایت یا همان دولت موعود است باید در این زمینه نقش آفرین باشد. باید توجه داشت کسی که در مسیر آماده سازی زمینه ظهور تلاش می کند بدون مدد گرفتن صاحب این قیام نمی تواند کاری از پیش ببرد، باید کاری بکنیم تا مور عنایت امام زمان(عج) قرار بگیریم. وقتی حرکت ما اینچنین شد و فرد دغدغه اینچنینی یافت شاهد اصلاح نسل شیعه از حیث اعتقادی و نژادی می شویم، دیگر حذف فرد به منزله حذف فکر نخواهد بود. با این گام ها مقدمات ظهور بهتر فراهم می شود. مگر می شود همه دغدغه ظهور داشته باشند و خدا پاسخ ندهد؛ بنابراین این بصیرت هم در حرکت به سوی ظهور هم در شدت ارتباط با امام عصر(عج) و هم بهره مند از عنایات امام زمان(عج) رنگ و بوی دیگری ایجاد می کند. اینچنین ما از خود رها می شویم. وقتی بصیرت به دغدغه فکری و مبنای عمل تبدیل شد، آن گاه نه تنها فرد، خانواده و جامعه بلکه حتی تاریخ بشر متحول می شود.

پایان پیام/9