اوراق کوپن‌ دار چیست ؟

به گزارش سرویس اقتصادی جام نیـوز، کمتر از سه ماه مانده به پایان سال، آیین‌نامه اجرایی اوراق منتشر شده دولت و بانک مرکزی که مربوط به قانون بودجه ۹۸ بود، از تصویب هیات وزیران گذشت. در آیین‌نامه مورد اشاره، اسناد خزانه اسلامی بلندمدت با امکان پرداخت حفظ قدرت خرید به‌صورت کوپن و مجزا از ارزش اسمی اسناد در مقاطع زمانی معین، مجاز شمرده شد.

ویژگی متفاوت اوراق کوپن‌دار از اوراق موجود، این است که سود اوراق به‌صورت دوره‌ای قابل پرداخت است، همچنین طبق آیین‌نامه تصویب‌شده، بانک‌ها می‌توانند در ازای توثیق اوراق مالی اسلامی دولتی نزد بانک مرکزی، از سیاست‌گذار پولی اعتبار دریافت کنند.

هیات وزیران آیین‌نامه اجرایی قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور با موضوع خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره دولت و بانک مرکزی را به تصویب رساند که این آیین‌نامه در راستای اجرای قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و به منظور اجرای سیاست پولی و مدیریت نرخ‌های سود و کنترل تورم، انجام عملیات بازار باز و خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره دولت و وثیقه‌گیری اوراق مذکور در ازای اضافه برداشت بانک‌ها یا اعطای خط اعتباری از سوی بانک مرکزی از تصویب هیات وزیران گذشت.

مطابق این آیین‌نامه، وزارت اقتصاد مجاز به انتشار یک نوع جدیدی از اوراق مالی شده که پیش از آن در بازار ایران وجود نداشته است؛ اوراق کوپن‌دار نکته تامل برانگیز این است که ۹ ماه از سال، اقدامات در نظر گرفته‌شده در بودجه بدون آیین‌نامه بوده و قابل اجرا نبوده است.هیات وزیران در جلسه هشتم دی ماه، به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و مطابق بند (م) تبصره ۵ ماده واحده قانون بودجه ۹۸، آیین‌نامه اجرایی انتشار اوراق مالی منتشره از سوی بانک مرکزی و دولت را تصویب کرد.

طبق بند (م) تبصره ۵ قانون بودجه امسال، به منظور اجرای سیاست پولی و مدیریت نرخ‌های سود و کنترل تورم، بانک مرکزی انجام عملیات بازار باز و خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره دولت و وثیقه‌گیری اوراق مذکور در ازای اضافه برداشت بانک‌ها یا اعطای خط اعتباری را باید انجام دهد. نکته اولی که به چشم می‌آید اینکه به نظر ۹ ماه، زمان زیادی بود تا آیین‌نامه‌ای به این مهمی تصویب و به اجرا برسد.

اما آیین‌نامه مذکور کمتر از ۳ ماه مانده به پایان سال تصویب شده است و عملا بخشی از این آیین‌نامه قادر به اجرا در سال جاری نیست. مثلا وزارت اقتصاد در صورت اجرای عملیات بازار باز از سوی بانک مرکزی، می‌تواند ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق به منظور تهاتر با بدهی‌های بانک‌ها منتشر کند.

اما با توجه به اینکه زمان زیادی تا پایان سال نمانده و عملیات بازار باز همچنان از سوی بانک مرکزی کلید نخورده است، این بند عملا قابل اجرا نخواهد بود. نکته دوم و جدیدی که در آیین‌نامه اجرایی نسبت به قانون بودجه به چشم می‌آید، مجاز شمردن انتشار اوراق کوپن‌دار است، اوراقی که تاکنون در بازار پول و سرمایه ایران منتشر نشده بود.

انتشار اوراق کوپن‌دار

براساس مصوبه هیات وزیران، به منظور بهادارسازی، وزارت اقتصاد مجاز است نسبت به انتشار انواع اوراق مالی اسلامی از جمله اسناد خزانه اسلامی بلندمدت با امکان پرداخت حفظ قدرت خرید به‌صورت کالابرگ(کوپن) و مجزا از ارزش اسمی اسناد در مقاطع زمانی معین اقدام کند.

شنیده‌ها حاکی از این است که نرخ سود این اوراق در حدود ۱۵ درصد در نظر گرفته شده و برای اولین بار، بازار سرمایه و پول با این نوع اوراق مواجه می‌شوند. در حال حاضر حجم اوراقی که در بازار فرابورس دادوستد می‌شود بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است.

اوراق موجود، یک سررسید مشخص دارد که اصل و فرع آن در سررسید پرداخت خواهد شد، اما در اوراق کوپن‌دار، در موعدهای مشخص پیش از سررسید، دارنده اوراق می‌تواند بهره اوراق را دریافت کند. نرخ کوپن می‌تواند به‌صورت دوره‌ای، معمولا یک یا سه ماهه محاسبه و پرداخت شود. به زبان ساده‌تر، پرداخت سود در این نوع اوراق به شکل دوره‌ای پرداخت می‌شود.

میزان

2025