تحول بزرگ در روند گردآوری داده‌های ارتفاعی

به گزارش سازمان نقشه برداری کشور، با توجه به تحقیقات صورت گرفته در این سازمان، ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی زنیت به ‌عنوان یک طرح نقشه‌برداری در ابعاد ملی می‌تواند تحولی شگرف در زمینه گردآوری داده‌های دقیق و زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی با انجام همزمان عملیات ثقل‌سنجی و ترازیابی دقیق، فراهم کند.

به گفته یعقوب حاتم کارشناس ژئودزی فیزیک سازمان نقشه‌برداری کشور، مهمترین محصول این سامانه، تعیین اختلاف ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک است و با استفاده از یک ایستگاه جزر و مدی، ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک را به دست می‌دهد که در کارهای زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی، حیاتی و ضروری است، اندازه‌گیری و تعیین تغییرات شتاب‌ ثقل و ارتفاع در شمال تهران و مناطق دیگر به عنوان پیش نشانگر زلزله و تعیین میزان مخاطرات و استعداد آتشفشانی دماوند، در مبحث ژئودینامیک، بخشی از کاربردهای این سامانه هستند.

این سامانه که به ابتکار متخصصان سازمان نقشه‌برداری کشور، در همکاری با متخصصان ملی و بین المللی، مورد مطالعه قرار گرفته و مسیر ساخت آن در کشور هموار شده؛ یک سیستم سخت افزاری است که دارای بخش‌های اصلی از جمله یک لنز خاص با درشت نمایی بالا برای رصد ستارگان بیشتر به صورت قائم در بالای سر (زنیت)، سه پایه اتوماتیک، سیستم تراز بسیار دقیق برای تنظیم قائم لنز، دوربین رقومی خاص برای تصویر برداری از آسمان پر ستاره شب از میان لنز قائم، گیرنده GPS دو فرکانسه برای زمان‌سنجی دقیق لحظه تصویربرداری از طریق ساعت اتمی و برای تعیین موقعیت ژئودتیک، پنج موتور خودکار تحت فرمان کامپیوتر برای انجام تنظیم تمام اتوماتیک سامانه، یک کامپیوتر برای ذخیره تصاویر ستارگان و انجام پردازش‌ تصاویر و داده‌های دیگر با استفاده از کاتالوگ سالانه موقعیت ستارگان است که در نهایت منجر به دو نوع تعیین موقعیت نجومی و ژئودتیک می‌شود و در نهایت با استفاده از این اطلاعات، ارتفاع ژئوئید و ارتومتریک دقیق نقاط تعیین می شود که نیاز حیاتی تمامی پروژه‌های زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی است.

نکته حایز اهمیت در این رابطه، بهبود ۲۵ برابری این روش، در مقایسه با روش‌های موجود است؛ به طوری که از این سامانه در سطح بین‌المللی، به عنوان یک رنسانس یا تولد دوباره در نقشه برداری، یاد شده است.

ایجاد یک سامانه دوربین رقومی زینت، برای تولید مولفه‌های زاویه انحراف قائم، به همراه بازگرداندن "سامانه ترازیابی دقیق ماشینی" ایجاد شده در سازمان نقشه‌برداری کشور به خط تولید و انجام ترازیابی دقیق بر روی ایستگاه‌های چند منظوره ژئودزی احداث شده، می‌تواند تحولی شگرف را در تمامی کارهای زیربنایی و بنیادی ارتفاعی در سطح ملی ایجاد کند و در تهیه و غنای داده‌های پایه مورد اشاره فوق در سطح ملی، بسیار سودمند باشد.