تار و پود اشتغال در «جاجیم زیارت»/ دست هایی که نقش خاطره می‌زنند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: «زیارت» روستایی زیبا در ادامه جاده ناهارخوران. روستایی که کوچه ها و دیوارهایش با جاجیم مزین شده، هنری که از روزگاران دور برای مردم این سامان به یادگار مانده و اکنون هم ثبت جهانی شده است.

جاجیم، این هنر ارزشمند کشور که روزی به سوی زوال می‌رفت اکنون با تلاش زنان روستایی، احیا و محصولات آن در بازارهای داخلی و خارجی مورد استقبال قرار گرفته است.

در روستای گردشگری «زیارت» بیش از ۱۰۰ جاجیم‌باف مشغول گره‌زدن تار و پودهای زیبایی هستند که زبانزد خاص و عام است.

جاجیم‌بافی زیارت میراثی از گذشتگان است که توسط سرانگشتان مادران از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و هنرمندان عشق را با هنر گره و نقش‌های بدیع می‌آفرینند.

زنان جاجیم باف زیارت با هنر دستِ خود، یاری‌گر مخارج زندگی بوده و در کارگاه‌هایی که در پستوی خانه هایشان برپاست در تکاپوی جان دادن به این هنر هستند.

کاربری‌های مختلف جاجیم

نمی‌توان به زیارت رفت و دست خالی برگشت، در بساط هنرمندان این دیار انواع پادری، رومیزی، کیف، کوله پشتی، سجاده، پاتابه و غیره یافت می‌شود که می‌توان به عنوان سوغات آن را با خود به یادگار برد.

خاله زهرا، یکی از هنرمندان زیارت، که بیش از چهار دهه در زمینه صنعت جاجیم فعال است به خبرنگار مهر گفت که اجناس زیادی از جاجیم تولید می‌کند که طرفداران زیادی دارد.

وی با یادی از گذشته بیان کرد که جاجیم امروز با زمان گذشته متفاوت شده و هم اکنون صنایع‌دستی جاجیم طرح، رنگ و فرم‌های مختلف دارد.

خاله زهرا اضافه‌کرد: در زمان قدیم از پارچه جاجیم برای تولید پاتوئه (پاتابه)، بالاپوش، ساق پیچ، گالش، چوقا و پتو استفاده می‌شد اما امروزه با تفاوت سلایق طرح‌ها هم عوض شده است.

وی افزود: قیمت جاجیم مناسب بوده و می‌توان آن را به عنوان سوغات هدیه کرد.

درخواست حمایت از مسئولان

خاله زهرا با بیان این‌که قبلاً جاجیم از پشم گوسفند تهیه می‌شد اما اکنون نخ آن با دستگاه تولید می‌شود، گفت که جوانان می‌توانند هنر جاجیم را گسترش داده و به عنوان یک شغل روی آن حساب کنند.

در راستای توسعه هنر جاجیم دوره های آموزش خاص در زیارت برگزار شده و علاوه بر آن به شکل های گوناگون از جمله تهیه مواد اولیه از هنرمندان حمایت می شود وی درخواست داشت که مسئولان با ارائه تسهیلات و در اختیار قراردادن مواد اولیه ارزان قیمت و ایجاد بازارچه از این هنر حمایت کنند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرگان هم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ۱۰۰ هنرمند جاجیم باف در زیارت مشغول به فعالیت بوده که حدود ۶۰ نفر آن‌ها بیمه تأمین اجتماعی هستند.

فروش ۸۰۰ میلیون تومانی

یاسر قندهاری با بیان این‌که فروش سالانه این هنرمندان به طور میانگین بین ۷۰۰ الی ۸۰۰ میلیون تومان است، افزود: در راستای توسعه این هنر دوره‌های مختلف آموزشی از جمله دوره طراحی سنتی نساجی و رنگرزی سنتی را برگزار کردیم.

قندهاری با اشاره به ایجاد چندین فروشگاه محل عرضه جاجیم در زیارت، اضافه کرد: در حال حاضر چهار مربی پشتیبان در زمینه آموزش و فروش محصولات تولیدکنندگان فعال بوده تا هنرمندان دغدغه کمتری داشته باشند.

وی گفت: در سال ۹۸، چهار هنرمند زیارت در قالب هفت محصول توانستند نشانه ملی را دریافت کنند که امیدواریم به این افراد نشان اصالت هم تعلق یابد.

قندهاری با اشاره به حضور جاجیم‌بافان زیارت در نمایشگاه های مختلف شهرستانی، استانی و کشوری، افزود: در حوزه مشاغل خانگی به هنرمندان تسهیلات کم بهره پرداخت شده که سقف آن ۱۰ میلیون تومان است.

وی با اشاره به این‌که در زمینه تهیه مواد اولیه و تجهیزات هم به این هنرمندان کمک می‌شود، عنوان کرد: با توجه به شهرت ملی و بین المللی جاجیم، این هنر می‌تواند به عنوان سوغات گرگان مطرح شود.

قندهاری با بیان اینکه هم اکنون جاجیم با بسته‌بندی مناسب به خریداران عرضه می‌شود، گفت: در سال گذشته یکی از محصولات جاجیم توانست مهر اصالت دریافت کرده و به عنوان یک اثر بین المللی ثبت یونسکو شود.

طبق گفته وی به وزارت خانه پیشنهاد شده که زیارت به عنوان روستای ملی جاجیم معرفی شود که اگر این امر محقق شود زمینه توسعه و اشتغال پایدار را فراهم خواهد کرد.