دربی چیست ؟

صدای ایران- واژه «Derby» در تلفظ انگلیسی «داربی» (Dar-bee) و در لهجه آمریکایی «دربی» (Der-bee)، نام شهری است در کشور انگلستان که در جنوب دو منطقه «داربی شایر» و «شایرکانتی» واقع شده است. اگر شما در فرهنگ لغات انگلیسی دنبال این کلمه بگردید، با این جواب رو به رو خواهید شد.
«نام شهری در انگلیس، مسابقه اسب دوانی، نوعی کلاه نمدی لبه دار».
می بینید که آن تصوری که ما از معنی این کلمه در ورزش فوتبال داریم، در فرهنگ لغت پیدا نمی شود؛ هرچند سابقه تاریخی داربی، بی ارتباط با مسابقات اسب دوانی نیست! البته باید درنظر داشته باشید که تلفظ صحیح این واژه، داربی است.

فرهنگ فارسی معین :
(دِ) [ انگ . ] (اِ.) 1 - مسابقة اسب دوانی ویژة اسب های سه ساله . 2 - رقابت ورزشی همراه با تعصب بین دو تیم همشهری


چگونگی پیدایش :
ماجرا از این قرار است که در قرن 18 میلادی، «ادوارد اسمیت استنلی» دوازدهمین دوک منطقه داربی، با یکی از دوستان نزدیکش برای برگزاری نوعی مسابقه اسب دوانی و چگونگی مراحل آن برنامه ریزی می کنند و قرار می شود این مسابقه جدید با اسبهای 3 ساله نر! در پنج مرحله برگزار شود. اما دو طرف بر سر نامگذاری آن با یکدیگر شرط بندی می کنند و قرار می شود با پرتاب سکه، فرد برنده نام مسابقات را تعیین کند، که «اسمیت استنلی» دوک داربی، برنده این ماجرا شده و نام این مسابقه «داربی استیک» گذاشته می شود. (مسابقه ای که جزو مشهورترین های حال حاضر رشته سوارکاری است و جایزه آن مبلغی معادل یک میلیون و 250هزار پوند انگلیس است!
عده ای عقیده دارند که نام «داربی» از این ماجرا اخذ شده است. اما عده ای دیگر از مورخان فوتبالی، معتقدند «داربی» از نام یک بازی فوتبال کهن که در شهر کوچک «آشبورن» واقع در منطقه «داربی شایر» برگزار می شود، گرفته شده است.
این بازی از قرن 12 میلادی تاکنون همه ساله در بین دو روز مذهبی خاص مسیحیان
(Ash Wednesday وShrove Tuesday) از ساعت 2 بعدازظهر الی 10 شب در این شهر برگزار می شود که طی آن نیمی از مردم شهر به دو دسته تقسیم شده و در بین دو دروازه اصلی آشبورن، قرار گرفته و سعی می کنند توپی را که شبیه توپهای راگبی است، وارد دروازه تیم مقابل قرار دهند.
اما نظریه سومی نیز وجود دارد که می گوید خاستگاه داربی، شهر بندری لیورپول است. همانطور که می دانید بندر لیورپول یکی از شهرهای مهم فوتبالی کشور انگلستان به شمار می رود که در آن دو باشگاه قدیمی و رقیب «اورتون» و «لیورپول» قرار گرفته اند.
حکایت این نظریه نیز خواندنی است. اورتون به عنوان اولین باشگاه فوتبالی این شهر در سال 1878 تأسیس می شود و برای مسابقات خود استادیوم «آنفیلد» را اجاره می کند. 14 سال بعد یعنی در 1892 باشگاه لیورپول دیده به جهان می گشاید و درست در همان هنگام، «جان هولدینگ» مالک استادیوم آنفیلد که تا آن هنگام، این استادیوم را به آبی های مرسی ساید (اورتون) به مبلغ ماهیانه 100پوند اجاره داده بود، مبلغ اجاره نامه را بالا می برد (250پوند) که چون اورتونی ها قدرت پرداخت این پول را نداشتند، مجبور به عوض کردن زمین اختصاصی خود می شوند و راه «گودیسون پارک» را درپیش می گیرند، تا از آن به بعد، سرخهای مرسی ساید (لیورپول) در آنفیلد بازی کنند. این مسأله باعث می شود تا هواداران اورتون، لیورپول را دشمن درجه یک خود فرض کنند (چون لیورپول از توان مالی بیشتری برخوردار بود و آنفیلد را تصاحب کرد)
نکته اصلی این ماجرا در این قضیه نهفته که 2 ورزشگاه «گودیسون پارک» و «آنفیلد» در دو طرف «استنلی پارک» واقع شده، پارکی که به یاد «ادوارد اسمیت استنلی» دوازدهمین دوک داربی نامگذاری شده است و به خاطر همین مسأله، دیدارهای این دو تیم به «داربی» شهرت یافت.

چند مدل داربی داریم؟
دکتر حمیدرضا صدر درباره پیدایش داربی می گوید: حقیقت آن است که اگر از مردم انگلستان در این باره جویا شوید، آنها نیز نمی توانند پاسخ درستی را به شما بدهند، زیرا بسیاری از کلمات هستند که ممکن است در زندگی روزمره آن را به کار ببرید درصورتی که اگر شخصی از شما بپرسد این واژه از کجا به وجود آمده، جوابی برای آن فرد نداشته باشید، مانند اصطلاح «ماست مالی کردن» در فرهنگ خودمان.
این کارشناس ورزشی که سالها در جزیره مه آلود زندگی کرده ادامه می دهد: آنچه مسلم است، بسیاری از انگلیسی ها پیدایش داربی را مربوط به پیدایش مسابقات اسب دوانی در منطقه «داربی شایر» که توسط «ارل آو داربی» (همان ادوارد اسمیت استنلی دوازدهمین دوک داربی) به وجود آمد، می دانند.
سردبیر بخش فوتبال خارجی روزنامه دنیای فوتبال در مورد تنوع داربی ها نیز اظهار می کند: آنچه که در معنای کلی داربی باید گفته شود، «برگزاری مسابقه بین دو تیم رقیب». حال می خواهد آن دو تیم در یک شهر باشند، یا در دو منطقه مختلف از یک کشور.
وی ادامه می دهد: داربی ها از لحاظ محتوا شکلهای گوناگونی دارند. گاه مسایل مذهبی در این امر دخیل هستند مثل داربی شهر گلاسکو اسکاتلند که جزو مشهورترین های جهان در این زمینه است. (هواداران سلتیک کاتولیک و هواداران رنجرز پروتستان هستند!) یا گاه مسایل تاریخی و قومی باعث به وجود آمدن آن می شود مانند ال کلاسیکوی اسپانیا. (ماجرای ژنرال فرانکو و تنفر مردم کاتالان از پایتخت نشینان)
بعضی اوقات کری هایی که بین یک طبقه خاص از اجتماع به وقوع می پیوندد باعث حساسیت یک بازی می شود، مانند طبقه کارگران آلمان در منطقه رودخانه «روئر» و داربی مشهور بین بوروسیا دورتموند و شالکه صفر چهار که به داربی «رودخانه» نیز شهرت دارد.
یا فاصله طبقاتی که بین مردم وجود دارد باعث تماشایی شدن یک بازی می شود مانند داربی شهر میلان که هواداران آث از طبقه کارگر هستند و هواداران اینتر از طبقه اشراف به شمار می روند.

مشهورترین داربی های جهان :
سایت www.footballderbies.com به عنوان مرجعی معتبر؛ مشهورترین داربی های جهان را معرفی کرده که ما در این جا به معرفی 5 داربی مشهور جهان در سطح های گوناگون آن می پردازیم. البته بد نیست بدانید که داربی سرخ آبی های تهران به عنوان بیست و ششمین داربی مهم جهان از سوی این سایت معرفی شده که بالاتر از داربی تیمهای همشهری در شهرهایی همچون منچستر یا بارسلوناست.
پنج داربی مشهور بین تیمهای همشهری:
فنرباغچه - گالاتاسرای
بوکاجونیورز - رویورپلاته
سلتیک گلاسکو - گلاسکو رنجرز
المپیاکوس - پاناتینایکوس
استقلال - پرسپولیس

پنج داربی مشهور بین تیمهای یک منطقه:

ساندرلند - نیوکاسل

سنت اتین - المپیک لیون
بوروسیا دورتموند - شالکه صفر چهار
لیورپول - منچستریونایتد
کاردیف سیتی - سوانا سیتی

پنج داربی مشهور بین تیمهای رقیب:
بارسلونا - رئال مادرید
هایدوک اشپیلت - دینامو زاگرب
آژاکس - فاینورد روتردام
پاریسن ژرمن - المپیک مارسی
ترابوزان اسپور - فنرباغچه


آیا با معنی دربی آشنا هستید ؟ طرفدار کدام تیم در شهرآورد هستید ؟
بدون شک فوتبال، محبوب ترین و بزرگترین ورزش در سراسر جهان است. ورزشی که به شکل عجیبی در دل طرفداران‌اش جا باز کرده است. در طی 100 سال گذشته، بارها و بارها در بازی های مهم فوتبال، شاهد جاری شدن اشک شوق و ناراحتی برای پیروزی و شکست تیم ها از سوی هواداران بوده ایم؛ حالا سوال اینجاست که چگونه می شود که یک ورزش، انقدر از نظر عاطفی و روانی، مردم را درگیر کرده و آن ها را به خود وابسته کرده است. چمن سبز، توپ چهل تیکه، زمین 101 متری یا 90 دقیفه نفس گیر، کدام یک دلیل اصلی این اتفاق هستند؛ یا اینکه قصه دیگری در پس این موضوع در حال جریان است؛ هرچه که هست، امروزه فوتبال، مهم ترین و محبوب ترین ورزش جهان است که جدا از محبوبیت، سالانه میلیون ها دلار پول در این ورزش درحال چرخش است و هزینه های بسیار زیاد و عجیبی برای خرید بازیکنان بزرگ پرداخت می شود. از گرت بیل میلیونی گرفته تا قیمت عجیب 222 میلیونی نیمار، از خرید و فروش های سنگین و بزرگ تاریخ فوتبال به حساب می آیند. در کنار همه جذابیت های گفته شده، مهمترین و جذاب ترین اتفاق در فوتبال هر کشور، دربی یا شهرآورد فوتبال آن کشور است؛ به طور کلی به بازی مهم دو تیم مهم همشهری یا محبوب فوتبال هر کشور، شهرآورد یا دربی می گویند؛ بهتر است بدانید که مهمترین و پربازدید ترین دربی جهان که در اصل می توان گفت که مهم ترین رویداد ورزشی هر سال که دو بار برگزار می شود، دربی کشور اسپانیا، موسوم به «ال کلاسیکو» (El Clásico) است که بین دو تیم رئال مادرید و بارسلونا انجام می شود. در ادامه مطلب ماهیت دربی و دربی تهران را بررسی می کنیم.


شهرآورد یا دربی چیست؟
شهرآورد یا دربی، به مسابقه ورزشی بین دو باشگاه همشهری که هم آورد هم هستند گفته می شود. دربی بیشتر در ورزش های گروهی مثل فوتبال و راگبی کاربرد دارد. مسابقه های دربی، همیشه از جذابیت ویژه ای برخوردارند؛ به طوری که میزان تماشاگران حاضر در ورزشگاه، تعداد نمایش زنده مسابقه در شبکه های تلویزیونی و رادیویی و خبر های پیش و پس از انجام مسابقه، در مقایسه با دیگر مسابقه ها دوچندان می شود. این موضوع نشان از اهمیت بالا و جذابیت ویژه دربی ها دارد. فارق از 3 امتیار مسابقه که ارزش خودش را دارد؛ دربی بیشتر یک مسابقه حیثیتی است که و دو تیم بیشتر از این که به فکر 3 امتیاز و وضعیت خود در جدول لیگ باشند، به دنبال ارزش آفرینی، انجام یک بازی خاص و نمایش و در نهایت برد آبرومندانه مسابقه هستند؛ به طوری که در خیلی از دربی های انجام شده تا به امروز، به دلیل حساسیت زیاد بازی، شاهد درگیری بازیکنان با یکدیگر در زمین و حتی داور بوده ایم؛ در بعضی موارد خاص هم طرفداران دو تیم در ورزشگاه با یکدگیر درگیر شده و یا وارد زمین مسابقه شده اند. همه این ها، نشان از حساسیت و خاص بودن دربی ها به ویژه در فوتبال دارد.

تاریخچه شهرآورد تهران :
شهرآورد تهران که نام دیگرش شهرآورد سرخابی نام دارد، به مسابقه بین دو تیم باشگاهی تهرانی استقلال و پرسپولیس گفته می شود. این دیدار حساس، بزرگترین شهرآورد آسیا و یکی از بزرگ ترین شهرآورد های جهان است که در ورزشگاه آزادی تهران برگزار می شود. در تیر ماه سال 1387 بود که مجله «وردساکر» (World Soccer)، بازی استقلال و پرسپولیس را مهمترین شهرآورد تهران و بیست و دومین شهرآورد مهم جهان معرفی کرد. بر اساس آمار های منتشر شده، دو تیم استقلال و پرسپولیس تا به امروز، 85 بار به طور رسمی مقابل هم قرار گرفته اند از این بین، 25 برد سهم استقلال و 21 برد برای تیم پرسپولیس بوده است؛ همچنین 39 بار هم این دو تیم تن به نتیجه مساوی داده اند. نخستین گل زن دربی تهران، احمد منشی‌زاده از تیم استقلال است که این گل در سومین دربی به ثمر رسید. همچنین نخستین کاپیتان های دربی کامبیز جمالی برای استقلال و همایون بهزادی برای پرسپولیس بوده اند. از دیگر نتایج جالب تاریخ دربی تهران می توان به سریع ترین گل تاریخ این بازی ها در ثانیه 48 بازی توسط علی سامره از تیم استقلال اشاره کرد. از سوی دیگر، دیرترین گل تاریخ دربی های تهران در دقیقه 107 وقت های اضافه توسط اسماعیل شریفات از تیم استقلال به ثمر رسیده است.

دربی معروف ال کلاسیکو :
ال کلاسیکو که با نام های دیگری مثل ال دربی اسپانول و ال سوپرکلاسیکو هم شناخته می شود، بزرگترین دربی فوتبال جهان است که بین بزرگترین باشگاه فوتبال جهان یعنی رئال مادرید و بارسلونا انجام می شود. این دربی از دو شهر مادرید و بارسلون اسپانیا آمده که در کنار محبوبیت و بزرگی دو باشگاه، مشکلات سیاسی داخلی اسپانیا، باعث شده تا حساسیت این بازی دو چندان شود. همانطور که گفته شد، ال کلاسیکو بزرگترین رویداد ورزشی جهان است که حداقل سالی دوبار برگزار می شود. دربی ال کلاسیکو رکورد 1 میلیارد تماشگر در سراسر جهان از طریق رسانه های تصویری را به ثبت رسانده است؛ به طوری که این رکورد، ال کلاسیکو را به پربیننده ترین رویداد جهان تبدیل کرده است. پرگل ترین ال کلاسیکو های تاریخ مسابقه 11 بر 1 به سود رئال مادرید است که به سال 1943 بر می گردد.


خوراکی های مورد نیاز برای تماشای دربی :
فارق از تخمه و آجیل که برای تماشای هر رویداد و مراسمی جذابیت دارد، خوردن پفک و چیپس در استادیوم ها بسیار رایج است. از سوی دیگر اگر در خانه یا کافه در حال تماشای دربی جذابی هستید، خوردن چیپس و پنیر یا یک پیتزا پپرونی، می تواند لذت تماشای دربی را دوچندان کند