«ابک، طرحواره ایمان برای کودک» منتشر می شود

به گزارش خبرنگار مهر، نصرالله حکمت استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه شهید بهشتی ضمن بیان این خبر در مورد این اثر گفت: چندین سال است که موضوع بسیار مهم «فبک» (فلسفه برای کودکان) در سطح جهانی، نیز در ایران به جریان افتاده و آثار و ثمرات مبارکی به بار آورده است. حدود یک سال پیش، این اندیشه به ذهنم خطور کرد که ما می‌توانیم موضوع «ایمان برای کودک» یا همان "ابک" را تأسیس کنیم و به جریان اندازیم. به گمان بنده اهمیت مطالعه در باب "ابک" اگر بیش‌تر از "فبک" نباشد -- که هست -- کم‌تر نیست.

وی افزود: در طول این حدود یک سال، هم درباره این موضوع اندیشیده‌ام و هم با بعضی از دوستان گفتگو کرده‌ام و حتی قرار شده است که با آن‌ها نشستی بگذاریم و هم‌اندیشی کنیم و امیدوارم که در زمان مناسب بتوانیم این نشست را برگزار کنیم. تا این که بخش «کودک و نوجوانِ» انتشارات الهام (به نام "شهاب") که سال‌های قبل از انقلاب بسیار فعال بود و بر اثر عواملی رو به تعطیلی نهاد، اینک با نام تازه (نشر شانه‌به‌سر) و با برنامه‌های جدید و با مدیریت فعال، کار خود را دوباره آغاز کرد. من همچنان به ابک می‌اندیشیدم و در این فکر بودم که کار را از کجا شروع کنیم.

این استاد فلسفه و عرفان اسلامی تصریح کرد: در این دو سه روزی که دانشگاه‌ها تعطیل شد قرارمان با مدیر نشر شانه‌به‌سر این بود که من یک کتاب کوچک، حاوی طرحواره‌ای درباره ابک تدوین کنم تا این کتاب کوچک به سرعت چاپ شود و در اختیار علاقه مندان به این حوزه قرار گیرد تا سرآغاز و مبنائی باشد نخست برای طرح و تکمیل مباحث نظری؛ سپس برای خلق آثاری در پهنه ابک.

حکمت اظهار کرد: در این چند روز این طرح واره تدوین و نگاشته شد و اکنون آماده مراحل مقدماتی چاپ و پس از آن، انتشار است. افتخار طرح و تأسیس این اندیشه، نصیب این بنده حقیر است که در بخش عمده عمرم به اندیشیدن در باب «ایمان» پرداخته‌ام، البته برای بنده، فبک نیز اهمیت ویژه دارد و در این حوزه، اندیشه‌ها و یادداشت‌هایی دارم که امیدوارم سروسامان یابد. بسیار خوشحالم که نشر شانه‌به‌سر نیز آماده کارکردن است هم در پهنه ابک و هم در عرصه فبک.

وی با بیان اینکه نام این اثر «ابک، طرحواره ایمان برای کودک» است، گفت: این کتاب کوچک، حاوی طرح واره‌ای است مشتمل بر مباحثی که در قسمت‌های بعدی فهرست آن‌ها را خواهم آورد. مجموعه این مباحث، گام اول است برای ورود در سپهر ایمان برای کودک. در این مباحث نگارنده می‌خواهد حاصل مطالعات خود را درباره «ایمان» و «کودک» به عنوان گام اول در این زمینه، پیش نهد تا علاقه‌مندان و صاحبنظران و همه کسانی که دغدغه ایمان دارند وارد شوند و با تکمیل این مباحث، زمینه را برای ورود در وادی خلق آثاری برای کودکان، فراهم آورند.

کتاب، مشتمل بر سه بخش است با عناوین اصلی زیر:

۱ . چهائی ایمان

۲. چهائی کودک

۳. ایمان و کودک

در این سه بخش، مباحثی در ذیل عناوینی فرعی مطرح شده که پاره‌ای از آن‌ها عبارتند از:

-- ایمان و گشودگی عقلی

-- ایمان و عمل صالح

-- ایمان و سلامت روح و روان

-- کودک و فطرت

-- کودک و گشودگی

-- کودک و پرسش

-- ایمان فطری را از کودک بیاموزیم

-- اجازه دهیم کودک با پرسش‌هایش زندگی کند.

در بخشی از پیشگفتار این اثر به قلم نصرالله حکمت آمده است: ایمان، در حقیقتِ نوری‌اش، چیزی است در آن سوی عقل و فکر و استدلال و برهان. ورای اثبات و انکار. در ژرفای جان انسان، خسبیده و به هنگامش بیدار می‌شود. هر نوزادی پاکیزه متولد می‌شود؛ و این پاکیزگی همان ایمان است. اساساً تولد انسان، شکلی از ایمان را به نمایش می‌گذارد. نوزاد، از دنیائی کوچک و تاریک، به جهانی بزرگ و روشن قدم می‌نهد. نخستین نمایش ایمان است این. خروج از تاریکی به روشنایی. خروج از جهان کوچک به جهان بزرگ. ایمان، در همه مراحل و مراتبش چیزی جز این نیست. تولد، زیستن، نفس‌کشیدن، رشدکردن، قد کشیدن، فهمیدن، درک‌کردن و به سوی روشنایی رفتن، همه ظهورات ایمان است. هرگز درصدد آن نیستیم که به کودک، ایمان بیاموزیم. او به آموختن ایمان نیازی ندارد. ایمان را دراندرون خود دارد. با ایمان متولد شده است. ما باید به خود بیاموزیم و یاد بگیریم که: چگونه به کودک، ایمان نیاموزیم؟ ایمان، آموختنی نیست؛ زیستنی است و کودک، دراندرون خود با ایمان زندگی می‌کند.

وی می‌افزاید: وقتی به کودک می‌نگریم، می‌بینیم که او در هیچ «جهان‌لانه‌ای» نمی‌گنجد. جهان‌لانه، زیست جهان بزرگسالانی است که معلومات برجسته دارند و معلوماتشان زندانشان شده است. کودک اما در «جهان‌لانه» نمی‌گنجد. نشانه برجسته‌اش این است که شاکله‌ای کاملاً گشوده دارد و بی‌وقفه در حال گسترش است. در واقع باید گفت که در موضوع "ابک"، برخلاف آموزش علوم و فنون و مهارت‌های گوناگون به کودکان، حتی تا اندازه‌ای برخلاف "فبک"، ما نمی‌خواهیم در مرحله نخست، چیزی را به کودک بیاموزیم و یادبدهیم؛ بلکه می‌خواهیم «ایمان فطری» یا «شاکله ایمانیِ» او را که در اندرون او برقرار است و حضور دارد، به جریان اندازیم و ظهوراتش را ببینیم، حتی می‌توان گفت که ما بزرگسالان باید بکوشیم تا نحوه مواجهه با «ایمان فطری» را از کودکان بیاموزیم؛ چراکه بزرگ شده‌ایم و ایمان فطری‌مان را فراموش کرده‌ایم.

این پژوهشگر و نویسنده کشورمان تصریح کرد: بنده چنین تصور می‌کنم که یکی از وظایف اصلی و جدی کسانی که در حوزه علوم انسانی تحقیق و مطالعه می‌کنند -- و البته در شرایط امروز کشورمان هیچ جایگاهی ندارند و همین امر موجب گوشه‌نشینی‌شان شده و توفیقِ انزوا و برکناری از غوغا نصیبشان کرده است -- این است که گام‌هائی در جهت فرهنگ و اندیشه این سرزمین بردارند. نمی‌دانم، شاید برای دلخوشی خودم می‌گویم اما به هر صورت قائلم که در طول و عرض تاریخ، هیچ ضرب و زوری تاکنون نتوانسته توفیقِ ماندگاری به دست آورد. آن‌چه همواره و همیشه ماندگار و جاویدان است، ایمان و اخلاق و ادب و احترام و عشق است. هیچ قدرتی تاکنون نتوانسته در برابر عشق و ایمان و اخلاق بایستد و با آن‌ها بجنگد و آن‌ها را نابود کند. این، عشق و ایمان و اخلاق است که از حیات و زندگی و استقلال آدمیان حفاظت می‌کند و نه خشم و خشونت و جنگ و خونریزی. به همین جهت بنده حقیر وظیفه خود می‌دانم که در جهت حفاظت از عشق و ایمان خودم و همه «تک‌انسان» هائی که می‌خواهند با عشق و ایمان و اخلاق زندگی کنند و در مسیر تحقق استقلال فکری و فرهنگی این مرز و بوم، به قدر وسع و توانم گام‌هایی هرچند کوچک بردارم. ابک یکی از این گام‌ها است آن هم برای نسل‌های آینده این سرزمین. برای فردا.