سخنرانی پادشاه سعودی نگرانی‌ها درباره اوضاع آینده را تشدید کرد


پادشاه سعودی با سخنرانی خود به دنبال تأکید بر سلامتی اش بود، اما سخنان بدبینانه او درباره آینده کشور‌های عربی، باعث تشدید نگرانی در این کشور‌ها شد.

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ، شاه سعودی با سخنرانی خود به دنبال تأکید بر سلامتی اش بود، اما سخنان بدبینانه او درباره آینده کشور‌های عربی، باعث تشدید نگرانی در این کشور‌ها شد.
روزنامه اینترنتی رأی الیوم در مقاله‌ای به قلم عبدالباری عطوان نوشت: همان طور که سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی در سخنرانی پنجشنبه خود درباره خطرات ویروس کرونا گفت عربستان تنها کشوری نیست که طی روز‌های آینده با شرایط دشواری مواجه خواهد شد بلکه همه کشور‌های حاشیه خلیج فارس و دیگر کشور‌های عربی هم با این مشکلات مواجه خواهند شد؛ زیرا این ویروس را می‌توان در چارچوب اسلحه کشتار جمعی برشمرد و هر احتمالی درباره نتایج خطرناک آن وجود دارد.
سخنرانی کوتاه و پنج دقیقه‌ای شاه سعودی هیچ چیز جدیدی جز لحن بدبینانه درباره آینده نداشت. وی به جنگ نفتی ریاض علیه روسیه، بازداشت ۲۰ تن از شاهزادگان و از همه مهمتر برادران کوچکترش احمد بن عبدالعزیز و محمد بن نایف ولیعهد سابق و همچنین کسری شدید بودجه سعودی نپرداخت.
سخنرانی شاه سعودی در این برهه زمانی از چند بُعد اهمیت دارد؛ نخست پادشاهی وی، دوم پیامش خطاب به ملت عربستان و سوم پیام او به کشور‌های منطقه و جهان.
عربستان با بحران‌های متعددی مواجه است که زمینه را برای ترویج شایعات فراهم می‌کند که نزاع شدید در خاندان آل سعود بر سر قدرت، افزایش مخالفت با حکومت بن سلمان و تسلط او بر همه موسسات حکومتی و سیاست‌های بی پروای وی مهم‌ترین آنهاست. جدیدترین سیاست‌های نسنجیده بن سلمان، بر اساس گزارش‌های غربی بازداشت رقبای خود یعنی شماری از شاهزادگان و بیش از ۲۰۰ مسئول و تاجر به اتهام فساد و ورود به جنگ نفتی علیه روسیه بود؛ آن هم در زمانی نادرست یعنی زمانی که به سبب کاهش تقاضای جهانی بر اثر شیوع ویروس کرونا، قیمت آن کاهش یافته است.
از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که جنگ یمن به نفع ائتلاف انصارالله به پایان خود نزدیک می‌شود و دولت (مستعفی) در حال از دست دادن مشروعیت خود است که ریاض از پنج سال پیش می‌خواست قدرت را به این دولت بازگرداند. این در حالی است که این اتفاق نیفتاده است. به ویژه پس از سقوط استان الجوف که هم مرز با عربستان است، شاید هرگز این اتفاق نیفتد.
شاید هدف از سخنرانی شاه سعودی در این برهه زمانی، در ابتدا اطمینان خاطر دادن به شهروندان عربستانی مبنی بر سلامت وی و تأکید بر نادرستی شایعات در خصوص احتمال کناره گیری او از قدرت به نفع پسرش باشد. وی می‌خواست بر این موضوع تاکید کند که همچنان او به منزله مرجعیت قانونی حکومت سعودی است، به این امید که نگرانی حاکم بر این کشور و نگرانی‌های اقتصادی و سیاسی درباره آینده سعودی را به ویژه پس از انتشار دو گزارش درباره احتمال ورشکستگی سعودی کاهش دهد؛ نخست گزارش مجله تخصصی «اویل پرایس» در حوزه نفتی که پیش بینی کرد این ورشکستگی طی سه سال اتفاق خواهد افتاد. در دومین گزارش، صندوق بین المللی پول با احتیاط بیشتر اعلام کرد احتمالا عربستان سعودی سال ۲۰۳۴ به سبب کاهش گسترده تقاضای نفت با ورشکستگی روبرو می‌شود.
بحران واقعی فراروی همه کشور‌های عربی مرحله پس از کرونا است؛ به طوری که هیچ کس نمی‌تواند پیش بینی کند منطقه و جهان در چه شرایطی خواهد بود. جنگ نفتی کنونی بر کشور‌های حاشیه خلیج فارس تأثیر خواهد گذاشت و احتمالا مصر وارد جنگ بر سر آب به سبب سد النهضه شود؛ سدی که احداث آن طی چند ماه تکمیل خواهد شد. بعید نیست که کشوری مانند قطر زیر فشار‌های مالی و سیاسی گسترده ناشی از تحریم‌ها و همچنین برگزاری رقابت‌های جام جهانی فوتبال قرار گیرد. همین موضوع درباره نمایشگاه اقتصاد جهانی اکسپو که قرار است اکتبر در دبی برگزار شود، گفته می‌شود؛ نمایشگاهی که چه بسا به تأخیر بیفتد یا حتی لغو شود.
اوپک با زیان بیش از ۴۵۰ میلیارد دلار به سبب جنگ نفتی مواجه شد؛ جنگی که بن سلمان به راه انداخت و طی آن، برخی کشور‌های عربی مانند الجزایر، لیبی به عربستان، کویت و امارات پیوستند. قطر از این اقدام عقب نشینی کرد و پادشاهی عمان هم ترجیح داد خارج از میدان بایستد.
کشور‌های عربی مهم‌ترین قربانیان این جنگ نفتی هستند؛ به ویژه کشور‌هایی مانند الجزایر، پادشاهی عمان و بحرین که صندوق‌های حاکمیتی ندارند و همچنین لیبی به سبب به سرقت رفتن بیشتر ذخایر مالی آن از طریق فساد، به شدت تحت تأثیر این جنگ قرار خواهند گرفت.
شاه سعودی از روز‌های دشوار به سبب کرونا خبر داد و ما از روز‌های دشوارتر به سبب کسری بودجه، افزایش مالیات، افزایش هزینه‌های خدمات، افزایش میزان بیکاری، کاهش سطح زندگی، افزایش قیمت‌ها و به عبارتی دیگر آغاز ریاضت اقتصادی و شکست در تلاش‌ها برای متنوع کردن راه‌های کسب درآمد و یافتن جایگزین برای درآمد‌های نفتی سخن می‌گوییم و در برخی مواد استثنائی مشخص، احتمال ناآرامی‌های داخلی نیز وجود خواهد داشت.
آیا ظهور ملک سلمان، شایعات را درباره تلاش بن سلمان برای رسیدن به پادشاهی نقض می‌کند؟
رای الیوم با اشاره به تفسیر‌های سیاسی از اقدامات پیشگیرانه عربستان برای مقابله با شیوع کرونا با توجه به بازداشت‌های اخیر شاهزادگان در این کشور و انتشار تحلیل‌هایی مبنی بر ارتباط این بازداشت با کودتای ولیعهد برای رسیدن به پادشاهی، نوشت: سخن گفتن پادشاه عربستان با مردم از تلویزیون احتمالا عزم بن سلمان را برای بهره برداری از کرونا برای رسیدن به قدرت تکذیب می‌کند.
روزنامه اینترنتی رای الیوم که از لندن به روز رسانی می‌شود، در تحلیلی به قلم خالد الجیوسی نوشت: مقامات عربستان هنوز به اقدامات جدی مانند ممنوعیت رفت و آمد، قرنطینه شهروندان و افراد مقیم این کشور و درخواست کمک از ارتش برای مقابله با ویروس مرگبار کرونا متوسل نشده اند، اما مراحل آمادگی تدریجی را از طریق اتخاذ تدابیر پیشگیرانه مانند ممنوعیت ورود عمره گزاران از دیگر کشور‌ها به عربستان و اقامه نماز در صحن‌های مسجدالحرام و مسجدالنبی به ویژه در روز جمعه آغاز کرده اند. البته پیش از این نیز عربستان نماز جمعه و جماعت، تمام پرواز‌های داخلی و فعالیت اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها را به مدت دو هفته لغو کرده بود.
از این اقدامات پیشگیرانه عربستان به ویژه پس از بازداشت‌های اخیر، تفسیر‌های سیاسی نیز شده است. پیش از این شاهزادگان مشهور در صدر آنان شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، برادر پادشاه و شاهزاده محمد بن نایف، ولیعهد پیشین و وزیر کشور اسبق عربستان بازداشت شدند. درباره علل این بازداشت تحلیل‌هایی مطرح شد که عربستان آن‌ها را تایید یا رد نکرد. همچنین این تردید ایجاد شد که این بازداشت‌ها مقدمه کودتا با اتهام خیانت است. این، علاوه بر ارتباط بازداشت عمدی آنان و زمان این بازداشت یعنی بحبوحه سرگرم شدن جهان به ویروس کرونا و عزم شاهزاده محمد بن سلمان برای رسیدن به قدرت با بهره برداری از اوضاع کشور و نگرانی‌ها از ویروس کرونا، تعطیلی تقریبی بخش‌های دولتی و خصوصی و تایید بازداشت‌های جدید توسط سازمان دیده بان حقوق بشر بدون توجیه اتهام و وجود اسناد و شواهد است.
نویسنده این تحلیل در ادامه با اشاره به گزارش‌های روزنامه‌های غربی از جمله چاینا تایمز درباره آماده شدن بن سلمان برای پادشاهی در اوایل ماه آوریل و نیز اخبار منتشر شده در پایگاه‌های سعودی و حساب‌های کاربری جعلی مخالف مبنی بر احتمال تشکیل جلسه کمیسیون بیعت در روز هفده مارس برای اعلام پادشاه جدید پس از کناره گیری ملک سلمان از قدرت نوشت: با توجه به سانسور شدید واقعیت‌ها در عربستان تایید این خبر‌ها دشوار است، اما ناظران بر این باورند که احتمالا ظهور سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در این برهه از زمان اتفاقی گذرا نیست. این، دومین حضور او پس از انتشار شایعات درباره مرگش و نخستین حضور از زمان شیوع کرونا در عربستان و دیگر کشور‌های جهان است. ظهور پادشاه عربستان در این برهه از زمان چه بسا عزم شاهزاده بن سلمان را برای بهره برداری از کرونا برای رسیدن به قدرت تکذیب می‌کند به ویژه این که پادشاه از کرونا و به طور خاص اقدامات پیشگیرانه کشورش برای مقابله با شیوع آن سخن گفت و از کادر پزشکی و نیز قدرت و استقامت مردم عربستان تمجید کرد. این‌ها احتمالا حاکی از آن است که پادشاه به طور کامل در جریان اوضاع کشور است، وضعیت سلامتی خوبی دارد و عزمش برای کناره گیری از قدرت منتفی است. این موضوع در سخنان تصویری او که پرچم عربستان سمت راست و عکس ملک عبدالعزیز، بنیانگذار حکومت پادشاهی عربستان سمت چپش قرار داشت، آشکار بود.
نویسنده در بخش دیگری از این تحلیل با عنوان «نبرد نفتی بین روسیه و عربستان» نوشت: شاهزاده بن سلمان با افزایش تولید نفت و غرق کردن بازار‌های جهانی وارد مهمترین نبرد نفتی خود شد. ۱۳ سناتور جمهوریخواه آمریکا از وی خواستند با توجه به شیوع کرونا از این تصمیم منصرف شود و او را به حمایت از ثبات جهانی پس از کاهش بهای نفت و افزایش تولید آن ترغیب کردند، اما وزارت انرژی عربستان در آینده نزدیک صادرات نفت را به بیش از ده میلیون بشکه افزایش خواهد داد. این اقدام تمام درخواست‌های جمهوری خواهان را منتفی خواهد کرد.
این اقدامات که از نظر ریاض می‌تواند به بهره وری و اقتصاد روسیه آسیب بزند به همراه رقابت شدید با این کشور در بازار‌های نفتی احتمالا مردم عربستان را مجبور به تحمل سیاست ریاضت اقتصادی خواهد کرد که از سقوط اقتصاد جهانی و افت شدید قیمت نفت ناشی می‌شود. در پی این اقدامات ممکن است عربستان بودجه اش را کاهش دهد، توافق اوپک به خطر می‌افتد، عربستان قصد ندارد در سه ماه آینده نشست اوپک را با هدف گفتگو برگزار کند و وابستگی شدید این کشور به درآمد‌های ناشی از تولید نفت خام در مقابل جایگزین‌هایی که اقتصاد روسیه در این نبرد نفتی می‌تواند روی آن‌ها حساب باز کند، همگی درصورت ادامه این سیاست می‌تواند به عربستان زیان مالی هنگفت وارد کند.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه بین‌الملل

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!



بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


آموزش: چگونه گوشی سرقت شده یا گم شده را پیدا کنیم؟