آشنایی با ساز «قِرنِه»

همشهری‌آنلاین - محمد بلبلی: ساز «قرنه» بیشتر در مراسم شادی مردم مازندران به همراه ساز «دسرکوتن» استفاده می‌شود.

قرنه از سه قسمت تشکیل می‌شود: قمیش، لوله صوتی استوانه‌ای و انتهای شیپوری.

قسمت انتهایی شیپوری از شاخ گاو یا گوسفند و لوله صوتی استوانه‌ای آن از نی ساخته می‌شود.

قمیش قرنه شبیه به قمیش نی تکی بوشهر است.

قمیش را از بالا به پایین شکاف می‌دهند و انتهای آن را با نخ برای هواگیری و جلوگیری از گسترش شکاف می‌بندند و هنگام نواختن برای بسته نشدن شکاف، لای آن، یک تار مو می‌گذارند.

اندازه قمیش حدود ۵ سانتی‌متر است.

انتهای قمیش، درون لوله استوانه‌ای ساز قرار می‌گیرد و می‌توان آن را جابه‌جا یا از درون لوله صوتی کاملا خارج کرد.

لوله صوتی ساز از جنس گیاه نی تهیه می‌شود. اندازه این لوله در کوک‌های مختلف متفاوت است.

روی لوله صوتی چهار یا پنج سوراخ و در زیر آن یک سوراخ که با انگشت شست گرفته می‌شود؛ ایجاد می‌کنند.

چهار سوراخ روی لوله صوتی، از انتهای باز ساز، به ترتیب ابعاد زیر را دارند: سوراخ اول نسبت به دوم ۲۰ میلی‌متر، سوراخ دوم نسبت به سوم ۲۰ میلی‌متر و سوراخ سوم نسبت به چهارم و چهارم نسبت به پنجم ۱۰ میلی‌متر است.

در نهایت دهانه‌ای که شکل شیپوری دارد و از شاخ گاو یا گوسفند ساخته شده در انتهای لوله استوانه‌ای ساز نصب می‌شود که در تقویت صدا تاثیر زیادی دارد.