یادی از RX-7، افسانهٔ وانکل مزدا

وقتی بحث پیشرانه‌های وانکل یا دوار می‌شود، قطعاً اولین خودرویی که به ذهن متبادر می‌شود مزدا RX-7 است. تعدادی کمی از خودروها در طول تاریخ به‌اندازهٔ RX-7 با قوای محرکهٔ خود ارتباط نزدیکی داشته‌اند. از زمان عرضهٔ این ماشین در سال 1978 به‌عنوان اولین خودروی اسپرت تولید انبوه مزدا تا آخرین سال تولید یعنی 2002، مزدا RX-7 پیشرانه‌های وانکل را در کانون توجه قرار داد و از آن به‌عنوان یک ویژگی منحصربه‌فرد در مقایسه با رقبا استفاده کرد. RX-7 در طول سه نسل 811,634 دستگاه فروش داشت که بیش از هر خودروی وانکل دیگری بود؛ اما راز این موفقیت چه بود؟ خب RX-7 ترکیبی از عواملی مثل لذت رانندگی، طراحی جذاب و پیشرانهٔ وانکل بود. حال در سالی که مزدا سالگرد صدسالگی خود را جشن گرفته است، ما هم قصد داریم مروری داشته باشیم بر این کوپهٔ بی‌نظیر ژاپنی.

نسل اول، FB

تولید از 1978 تا 1985

نسل اول RX-7 در سال 1978 در ابتدا در ژاپن و یک سال بعد در اروپا عرضه شد. با وزن تنها یک تن، این ماشین در ابتدا به یک پیشرانهٔ 1.1 لیتری دو روتوره مجهز شده بود که بین 100 تا 130 اسب بخار قدرت داشت. با ترکیب موتور جلو/وسط، توزیع وزنی نزدیک به 50-50 و انتقال قدرت محرک عقب، به‌راحتی می‌توان فهمید که چرا RX-7 سریعاً به خودروی محبوبی تبدیل شد. این ماشین هندلینگ شگفت‌انگیزی را ارائه می‌کرد و ارتباط ویژه‌ای بین راننده و خودرو برقرار می‌کرد. RX-7 همچنین بالاتر از کلاس قیمت خود قرار داشت خصوصاً زمانی که نسخهٔ توربوشارژ 160 اسب بخاری در ژاپن و نسخهٔ 1.3 لیتری انژکتوری در ایالات‌متحده عرضه شد. نسل اول این خودرو با فروشی بیش از 470 هزار دستگاه، موفق‌ترین نسل RX-7 بود.

نسل دوم، FC

تولید از 1986 تا 1992

نسل دوم RX-7 با طراحی الهام گرفته از پورشه و بهبودهای فنی مثل استفاده از توربوشارژر و سیستم تعلیق پویای مزدا (DTSS)، حرف‌های بیشتری برای گفتن داشت. در این نسل مزدا دریافت که سیستم تنفس پرخوران به لطف ویژگی‌های جریان اگزوز موتورهای وانکل، برای این پیشرانه‌ها بسیار مناسب بوده و در تقویت گشتاور در دورهای میانی بسیار مؤثر است. هرچند پیشرانهٔ استاندارد نسل دوم RX-7 در همهٔ بازارها موتور 1.3 لیتری 13B با 150 اسب بخار قدرت بود اما بعداً نسخهٔ توربوشارژ آن با 180 اسب بخار و بعداً 200 اسب بخار قدرت هم ارائه شد. نسخهٔ توربوشارژ 200 اسبی ظرف تنها 6 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت 240 کیلومتر بر ساعت را داشت. RX-7 FC تنها نسلی بود که علاوه بر کوپه، در نسخهٔ کابریولت هم ارائه شد. مجموعاً مزدا بیش از 270 هزار دستگاه از نسل دوم این کوپهٔ اسپرت را به فروش رساند.

نسل سوم، FD

تولید از 1992 تا 2002

نسل سوم و آخر RX-7 که در سال 1992 به بازار آمد، وضعیت آن‌را به‌عنوان یک خودروی پرفورمنس واقعی تثبیت کرد. این موضوع بیشتر به خاطر دو توربوشارژر متوالی جدید آن بود که خروجی پیشرانهٔ 13B را به 240 اسب بخار افزایش داد. بسیاری از طرفداران، نسل FD را دارای بهترین هندلینگ در بین سه نسل آن می‌دانند. همچنین نیازی به گفتن نیست که این نسل سریع‌ترین نسل RX-7 هم محسوب می‌شد زیرا ظرف 5.3 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت 250 کیلومتر بر ساعت را داشت. به لطف این شتاب و سرعت، این کوپهٔ 1300 کیلوگرمی به لیگ خودروهای اسپرت سطح بالا راه یافت. متأسفانه به دلیل مقررات آلایندگی، در سال 1996 عرضهٔ RX-7 در اکثر کشورهای اروپایی متوقف شد اما مزدا به تولید آن برای دیگر بازارها همچنان ادامه داد و قدرت آن در سال پایانی تولید یعنی 2002 به 280 اسب بخار رسید. تا آن سال بیش از 68 هزار دستگاه از نسل سوم RX-7 به فروش رسید و سپس روح آن در RX-8 که در سال 2003 به بازار آمد همچنان زنده ماند.

آینده

هرچند مزدا همواره در تاریخ خود به استفاده از موتورهای وانکل متعهد بوده است اما متأسفانه این شرکت ژاپنی دیگر از این موتورها استفاده نمی‌کند. تا چند وقت پیش گفته می‌شد شاید در RX-9 بار دیگر موتورهای وانکل زنده شوند اما طبق ادعای منابع نامعلومی، مزدا قصد دارد در این کوپهٔ اسپرت جدید از یک پیشرانهٔ شش سیلندر خطی استفاده کند. بااین‌حال احتمالاً در کراس‌اوور MX-30 که به‌تازگی معرفی شده است، از یک موتور وانکل کوچک به‌عنوان افزایش‌دهندهٔ بُرد استفاده شود.