کرمان اولین استان غبارخیز کشور / با هم جازموریان را نجات دهیم

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: باتلاق جازموریان بعد از سال‌ها با توجه به بارندگی‌های قابل توجه سال جاری آبگیری شده است، اهمیت جازموریان در اکوسیستم منحصر به فرد استان کرمان با توجه به محدودیت‌های منابع آبی به حدی است که خبر آبگیری ۱۰۰ درصدی جازموریان یک تحول جدی در جنوب استان کرمان است که می‌تواند در دراز مدت موجب احیای محیط زیست منطقه شود اما باید به این نکته اساسی توجه کرد که در صورتیکه شرکت آب منطقه‌ای کرمان در ماه‌های مختلف سال اقدام به رها سازی حق آبه جازموریان نکند این تالاب به زودی خواهد خشکید و بار دیگر سرابی از زیبایی‌های جاز به جای می‌ماند.

احداث سد بر روی رودخانه‌های بالا دست این حوضه آبی به خصوص روی دو رودخانه هلیل رود و بم پور و عدم اختصاص حق آبه در طول سال موجب شده بزرگترین حوضه آبی استان کرمان از اوایل تابستان به بیابانی بی آب و علف تبدیل شود.

اختصاص حق آبه جازموریان از هلیل رود در تمام ماه‌های سال ضروری است

در این خصوص با مدیرکل محیط زیست استان کرمان به گفتگو نشستیم، مرجان شاکری با اشاره به اهمیت جازموریان در جنوب استان کرمان اظهارداشت: خوشبختانه پس از بارندگی‌های اخیر در جنوب کرمان و باز شدن دریچه‌های سازه‌های هیدرولیکی بالادست جازموریان به صورت کامل آبگیری شده است، تالاب در مکان‌هایی مانند استان کرمان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند چون استان کرمان با دریا ارتباط ندارد رودخانه‌های منطقه مانند رگ‌هایی است که در جازموریان جریان دارند و زندگی را در این منطقه تضمین می‌کنند و به همین دلیل اختصاص حق آبه جازموریان از این رودخانه‌ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

وی افزود: سازه‌های هیدرولیکی که روی رودخانه‌ها احداث می‌شود روی کمیت و کیفیت اراضی پایین دست تأثیر می‌گذارد و به همین دلیل باید اختصاص حق آبه تالابی مانند جازموریان تضمین شود.

جازموریان خرداد ماه می خشکد

شاکری افزود: به دلیل گرمای هوا و عدم اختصاص حق آبه پیش بینی می‌کنیم تالاب خرداد ماه خشک می‌شود اما در این صورت هم جازموریان که مانند یک اسفنج عمل می‌کند می‌تواند در احیا آب‌های زیر زمینی منطقه تأثیر قابل توجه داشته باشد.

وی بر اهمیت مطالبه گری در خصوص اختصاص حق آبه جازموریان تاکید کرد و گفت: کارشناسان آب منطقه‌ای می‌گوید که محیط زیست از ما می‌خواهد با لوله کشی آب را به جازموریان برسانیم اما به هیچ عنوان این ادعا را قبول نداریم ما فقط می‌خواهیم سهمیه آب جازموریان در تمام فصول سال رها سازی شود نه فقط زمانی که سیل می‌آید و آب منطقه‌ای مجبور به رها سازی آب می‌شود.

مدیرکل محیط زیست استان کرمان افزود: ما اصرار به اختصاص این حق آبه در طول سال داریم، شاید آب به جازموریان نرسد اما مطمئن باشید زندگی به جازموریان خواهد رسید. همان طور که در گذشته نیز هلیل رود در تمام طول سال به سمت جازموریان جریان داشته و باعث تحول در محیط زیست کرانه‌های هلیل رود و در نهایت جازموریان می شده و آب‌های زیر زمینی را نیز تقویت می کرده و فشار برداشت آب فقط روی جازموریان نبوده است.

نباید فقط از ترس لبریز شدن سدها حق آبه را اختصاص دهیم

وی ادامه داد: نباید فقط به جبر بروز سیلاب و از ترس سرریز شدن سدها دریچه‌های سد باز شود.

شاکری بیان کرد: خشکسالی موجب شده حوضه‌های آبریز مانند جازموریان دچار مشکل شوند اما ما باید خودمان به خودمان رحم کنیم در سال جاری نیز به دلیل بارندگی‌های بی سابقه و ورود آب به خصوص از سوی استان سیستان و بلوچستان و در مرحله بعد از سوی استان کرمان موجب ورود آب به جازموریان شده است.

وی می‌گوید: کارشناسان آب منطقه‌ای در جلسه‌ای عنوان کرده‌اند با خودرو از میانه جازموریان عبور کرده‌اند بله این مساله دقیقاً در زمان خشکیدگی تالاب به دلیل سد سازی در بالا دست و عدم اختصاص حق آبه اتفاق افتاده و باید از تکرار چنین فاجعه‌ای با همکاری و همیاری یکدیگر جلوگیری کنیم.

سوال عجیب در زمان بروز ریزگردها در شمال کرمان

وی با اشاره به گرد و غبار چند روز گذشته شمال استان کرمان گفت: در این زمان باز هم برخی گفتند جازموریان که آبگیری شده چرا گرد و غبار هنوز وجود دارد! این سوال باعث تعجب است و نشان می‌دهد اطلاعات لازم در این خصوص وجود ندارد که موجب تأسف است، کرمان به دلیل وجود کانون‌های غبار خیز از سمت استان یزد دچار این پدیده شد ضمن اینکه به دلیل خشکسالی کانون‌های محلی غبار در بسیاری از مناطق استان ایجاد شده است.

وی گفت: حوزه محیط زیست را نباید با سیاست و مسائل دیگر اشتباه گرفت، محیط زیست مستقل از دیگر عوامل است و می‌تواند منجر به توسعه استان شود و بی توجه به آن هم می‌تواند همه را در معرض خطر قرار دهد.

شاکری گفت: جازموریان پس از خشک شدن به دلیل وجود رسوب‌های سیلابی در منطقه به کانون گرد و غبار تبدیل و موجب آلودگی هوا می‌شود، در تمام جوامع باید ابتدا به سلامت مردم اهمیت دهند بعد به دنبال مسائل اقتصادی باشند.

گرد و غبار یعنی مرگ خاموش

وی به سیل و زلزله اشاره کرد و گفت: بعد از هرکدام از این حوادث بلافاصله دستگاه‌های ذی ربط ورود و شروع به امداد رسانی می‌کنند چون این حوادث نتایج آنی دارند؛ اما گرد و غبار را جدی نمی‌گیریم چون تأثیر فوری ندارد و به تدریج موجب مشکلات تنفسی و مرگ خاموش می‌شود.

وی با اشاره به گرد و غبارهای خوزستان گفت: بعد از مشکلات موجود در خوزستان مسئولان استان‌های خوزستان و طرف عراقی جلسات مختلف برگزار کردند و با تصمیم گیری هایی که انجام گرفت مشکلات منطقه کاهش یافت چرا ما در استان کرمان نمی‌توانیم دور هم جمع شویم و مشکل جازموریان را یک بار برای همیشه حل کنیم.

وی بیان کرد: آبی که از حق آبه هلیل رود اختصاص می‌یابد و آبی که به دلیل سیلاب و با حجم خورشان وارد جازموریان می‌شود متفاوت است حتی ما نمی‌توانیم از روی تصاویر ماهواره‌ای میزان آب تالاب را به صورت آنی بررسی کنیم چون آب به شدت گل آلود است و از زمین‌های خاکی اطراف تشخیص داده نمی‌شود.

کویر مرکزی مهمترین کانون ریزگردها در استان کرمان است

وی گفت: سیلاب حجم زیادی گل و لای و رسوبات با خود همراه می‌آورد و همین رسوبات در تابستان به گرد و غبار تبدیل می‌شوند باید همه ما در استان کرمان دست به دست هم دهیم و برای رفع این مشکل چاره اندیشی کنیم.

وی با اشاره به همراهی استاندار کرمان و جلسه با دکتر کلانتری در راستای افزایش بودجه مبارزه با گرد و غبار گفت: این یک گام مثبت است و به زودی اثر خود را در استان کرمان در بخش‌های مختلف نشان خواهد داد.

وی همچنین گفت: اینکه گفته می‌شود کرمان دومین کانون ریزگرد کشور می‌باشد اشتباه است در واقع هم اکنون کرمان نخستین کانون گرد و غبار در کشور است و طبق بررسی‌های دقیقی که صورت گرفته مهمترین عامل گرد و غبار در استان کرمان نیز کویر مرکزی است.

وی در خصوص نقش جازموریان در زمینه بروز گرد و غبار در استان گفت: در این خصوص مطالعات جدی در حال انجام است و اعداد و ارقام به زودی اعلام می‌شود.

شاکری از دستگاه‌های مختلف خواست با محیط زیست همکاری لازم را داشته باشند و با اختصاص حق آبه جازموریان زمینه احیای منطقه را فراهم کنند.

وی در پایان گفت: تردیدهایی نیز در خصوص آبگیری ۱۰۰ درصدی جازموریان وجود دارد چون باید حد بستر جازموریان آبگیری شود، مثلاً روستایی که قبلاً دقیقاً در ساحل تالاب بوده در حال حاضر آب به چهار کیلومتری آن رسیده و به همین دلیل ما تصور می‌کنیم ۹۰ درصد از تالاب آبگیری شده با این وجود ما نظر آب منطقه‌ای در این مورد را قبول داریم.