کرونا سمنوپزون آشتیانی‌ها را تعطیل کرد

بر اساس اعلام روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی، علیرضا ایزدی با اشاره به اینکه هر سال در این تاریخ مراسم آئینی سنتی پخت سمنو در شهرستان آشتیان برگزار می شد، گفت: امسال به دلیل جلوگیری از تجمعات و مقابله با شیوع بیماری کووید ۱۹ این مراسم برگزار نشد.

وی افزود: مراسم سمنوپزان یکی از دیرینه‌ترین آداب و سنن مردمان این استان است که نسل به نسل از اجدادشان به ارث رسیده و هر ساله در اردیبهشت ماه در این استان و با تمرکز بیشتر در شهر آشتیان برگزار می‌شود. این مراسم ریشه در فرهنگ و اعتقادات عمیق مردمان این دیار دارد.

مدیر کل میراث فرهنگی استان مرکزی با بیان اینکه آیین پخت سمنو در ایران از سابقه و دیرینه بسیاری برخوردار است، افزود: این شیرینی مورد احترام و مقدس، طی 10 تا پانزده روزه آماده می شود؛ اما پختن سمنو در شهر آشتیان دارای سنن و رسوم خاصی است. بر اساس عقیده عامه مردم، پخت سمنو به احترام حضرت زهرای مرضیه(س) صورت می گیرد. بنا بر اعتقاد دیرینه مردم آشتیان امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، فرزندان حضرت زهرا(س) دچار بیماری و کسالت شدند و ایشان نذر می کنند که اگر بهبودی حاصل شود، به میمنت بهبود این دو بزرگوار سمنو بپزند.

گفتنی است، برای پخت سمنو ابتدا گندم را می خیسانند تا ریشه و جوانه بزند. پس از آن گندم ها را در سینی می ریزند تا جوانه قد بکشد و سفیدی دنباله جوانه پیدا شود. سپس آن را شسته و قبل از خشک شدن در هاون می کوبند. پس از کوبش، جوانه ها را در پارچه ای تمیز ریخته و آن را می‌پیچند و شیره آن را خارج کرده و در دیگ ریخته و مانند پلو آن را دم می کنند در این زمان بادام نیز به آن اضافه می کنند. سمنو بعد از دم کشیدن آماده توزیع و تناول خواهد بود.

گفته می شود که مردم آشتیان براساس اعتقاد به نذر حضرت زهرا(س) امیدوارند که حاجات‌شان با نذر پخت سمنو برآورده شود و به میمنت آن و به احترام حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) سمنو پخته و بین مردم توزیع کنند. معمولا این آئین از اسفندماه تا آخر اردیبهشت برگزار می‌شود. اجرای مراسم پخت سمنو و ادای نذر با دعوت از میهمانان و قرائت قرآن و ادعیه بویژه دعای ظهور امام زمان(عج) و نیز حدیث کساء همراه است.

بر اساس اعتقادات مردم آشتیان هنگام عمل آوردن ریشه، نباید حتی چشم انسان ناپاک به ریشه و دیگ پخت سمنو بیفتد؛ زیرا اعتقاد دارند سمنو ترش شده و سر می رود. در شب پخت سمنو دوستان، آشنایان و اقشار مختلف مردم شهر برای کمک و تبرک پای دیگ سمنو می‌روند و غالبا نیز دست خالی نبوده و شیرینی و نذوراتی همراه خود به خانه صاحب نذر می‌برند. قند و نبات و بادام از جمله نذوراتی است که سر دیگ سمنو برده می‌شود.

علاوه بر برگزاری مناسک مذهبی، به لحاظ اجتماعی نیز مراسم سمنوپزان موجبات دید و بازدید و صله رحم را فراهم می کند. این مراسم همچنین شور و نشاط اجتماعی را موجب شده و در حال حاضر به یکی از جاذبه های فرهنگی این شهر بدل شده است، به طوری که علاقمندان از استان‌های همجوار برای شرکت در این آیین به آشتیان می روند.

در سال‌های اخیر به همت سازمان‌های خیریه و مردم‌نهاد، مراسم عمومی سمنوپزان با پخت حدود هفت تن سمنو در 20 دیگ برگزار می شود و در کنار آن محصولات فرهنگی، هنری و غذاهای سنتی آشتیان عرضه می شود.

این آیین که هر سال در 16 و 17 اردیبشهت‌ماه در آشتیان برگزار می‌شد و امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و در راستای جلوگیری از تجمع و شیوع این بیماری برگزار نشد، در سی ام دیماه 97 به شماره 1734 در فهرست میراث ناملموس معنوی کشور ثبت شده است.

انتهای پیام