سوغات فوتبال ایرانی از سفر فرانسه در اردیبهشت 1357

طرفداری- سفر به فرانسه. حشمت خان مهاجرانی و پسرانش عازم سفر هستند. سفر به فرنگ. سفر نکرده نیستند پسران حشمت خان. همین چند ماه پیش تمام آسیا را چرخیدند. از کویت و دمشق تا استادیوم کوچک ملاز ریاض. زمین‌های غرب آسیا برایشان کوچک بود و تیم‌هایش کوچک‌تر. 3 گل به سعودی در ریاض. تاجی‌ها گل کاشتند. غلامحسین مظلومی مرد اول زمین بود. غلامحسین بچه‌ بوشهر. دلیر تنگستان. بعد از اردوی یک روزه‌ تیم ملی در اهواز. برای آشنایی با آب و هوای عربستان سعودی. غلامحسین سرطلایی 2 گل می‌زند و یک پاس گل می‌دهد. 3-0 در گام اول.

پسران حشمت خان سفر نکرده نیستند. شیخ‌نشین‌های کوچک همسایه که جای خود. آنها در تمام آسیا بی رقیبند. سفر ملبورن و شکست استرالیا. 1-0. گل حسن روشن. پسر شیرین رایکوف. پسر حشمت خان. استرالیایی‌های چشم آبی را در قاب تلویزیون دیده‌ای. پیتر ویلسون تنومند و موطلایی. کاپیتان و مدافع نفوذ ناپذیرشان. عکس دست دادن او با فرانتس‌ بکن‌باوئر در جام جهانی 1974 رشک برانگیز بوده و هست. شکست دادن آنها شیرینی دیگری دارد. شکست استرالیا در ملبورن.

دور شدن از ممالک آسیایی داستان دیگری دارد. مگر ممل آمریکایی را ندیدی؟ ممل عشق سفر به آمریکا؟ بهروز وثوقی با آن شلوار و کت جین؟

- پس آمریکا رفتنت چی شد مملی؟

- همه چیش اوکیه فقط مونده وومممممم

- اینجای بابای آدم دروغگو... تو 4 ساله که میگی ووممممممم

- U (یو) رو کفن کردم ایندفه دیگه ووووومِ وووومه

و تو در پرده‌ نقره‌ای لاله‌زار دلت می خواهد ووممممم با دستان مثل هواپیمای وثوقی پر بزنی تا افسانه‌های شاه پریان آمریکا و اروپا را با چشمانت ببینی. وقتی روز دوم عید 1356 نمایش پسران حشمت خان در سانتیاگو برنابئو را می‌بینی گویی به آرزوهایت رسیده‌ای. تیم ملی ایران برای بازی در جشن 75 امین سالگرد تاسیس رئال مادرید به تورنمنت چهارجانبه‌ سانتیاگوبرنابئو دعوت شده است، برای جدال با آرژانتین. تماشای لحظه‌ دست دادن علی آقای پروین با کاپیتان آرژانتین. ملاقات حشمت مهاجرانی با سزار منوتی بزرگ. مساوی 1-1 در 90 دقیقه با آرژانتین..... نه شهرزاد برایت قصه‌ می‌گوید و نه تراوشات ذهن کارگردان بر پرده‌ نقره‌ای است. رویای تو حقیقت یافته.

اردیبهشت 57 اما داستان دیگری دارد. داستان فوتبال فارسی در اوج قله. سه هفته مانده تا سفر به آنسوی دنیا. سه هفته تا ملاقات بزرگان جهان در جشن بزرگ رنگ‌ها. بزرگ‌تر از تیاترهای لاله‌زار و سنگلج. پرنورتر از از بزم‌ شبانه‌ باشگاه‌های افسران و .... تیم ملی ایران برای بازی در جام جهانی 1978 مهیا می‌شود. آخرین سفر قبل از پرواز به آرژانتین سفر به فرانسه است. جدال با تیم ملی فرانسه.

فرانسه. یک روز پادشاه به پاریس رفت و یک روز دانشجویان. هرکدام با تحفه‌‌ای. پزشکان و مهندسان. تحفه‌ ناب مظفرالدین شاه اما با همه توفیر داشت. سینماتوگراف رویاهایت را نقش می‌کرد در دل تماشاخانه‌های کوچک و بزرگ تهران. نوبت سفر بازیکنان تیم ملی به فرانسه رسیده. پسران حشمت خان مهاجرانی به تولوز سفر می‌کنند. جدال با تیم ملی فرانسه دراستادیوم شهرداری شهر تولوز قبل از جام جهانی 1978.

دو دوره غیبت فرانسوی‌ها در جام جهانی. زمان تغییر فرا رسیده. تغییر فرانسوی. مردی به برای ساختن به تیم ملی فرانسه آمده. برای ساخت آینده‌. میشل هیدالگوی 43 ساله. اندیشه‌هایش به سرداران شجاع فرانسوی می‌آید. دعوت از نسلی نو به تیم ملی فوتبال فرانسه. ماریوس ترزور و ماکسیم بوسیس به تیم ملی فرانسه می‌آیند. مدافعان مستحکم. در خط حمله دومینیک روشتو و برنارد لاکومب. تکخال هیدالگو در قلب میدان است. میشل پلاتینی در 23 سالگی به جام جهانی 1978 دعوت می‌شود. فوتبال شامپاین فرانسوی هدیه‌ هیدالگو به دنیاست.

"شراب از فرانسه می‌سد..." جدال در تولوز. چه اهمیتی دارد که قبل از بازی چه اتفاقاتی افتاده؟ نوشته‌هایی روی چمن ورزشگاه و مجبور شدن مسئولان ورزشگاه به سوزاندن چمن.... صف بازیکنان تیم ملی را در کنار فرانسوی‌ها که میبینی همه چیز را فراموش می‌کنی. پسران تیم ملی که بارها در امجدیه از نزدیک دیدیشان. پسران فاتح آسیا. آنها که در استادیوم تازه‌تاسیس آریامهر با غرور تشویقشان کرده‌ای. حالا پسران تیم ملی ایران در تولوز به میدان رفته‌اند.

ناصرخان حجازی. هیبتش در استادیوم تولوز خواستنی‌تر از همیشه شده. قرار است نگهبان دروازه‌ تیم ملی باشد در آرژانتین. در برابر مهاجمان هلند و اسکاتلند و پرو. حسن نظری، آندرانیک اسکندریان، حسین کازرانی و نصرالله عبداللهی در دفاع. آرارات و پاس، تاج و راه آهن. در قلب میدان علی پروین بازی می‌کند. تکخال سرخ تیم ملی. تکنیکی در برابر فرانسوی‌ها. ابراهیم قاسم‌پور و نایب‌آقا. در خط حمله چشمانت به غفور جهانی و حسین فرکی است. چشم امید همه به پسر انزلی‌چی تیم ملی است. غفور جهانی.

آغاز بازی. نخستین حمله از بازیکنان ایران. حسین فرکی میان دو مدافع تنومند فرانسوی منگنه می‌شود. مصدومیت فرکی و تعویض در دقیقه‌ 6. حسن روشن به میدان می‌آید. پسران ایرانی بعد از هر برخورد بلند می‌شوند. با آقامنشی و مردانگی. کسی به آنها راه و روش خطا گرفتن از مدافعان حریف را یاد نداده. و تو پسران ملی را با همین رفتارهایشان دوست داری. فوتبالفارسی برای تو همان فیلمفارسی است.

نخستین هجوم فرانسویها و ارسال از سمت راست. سانتر روشتو و پرواز گمریش. ضربه‌ سر محکم. توپ از دستان حجازی سر می خورد. فرانسه 1-0 پیش افتاده. بعد از 30 دقیقه همه چیز عوض می‌شود. انگار خجالت بچه‌ها ریخته. حالا مدافعان بی‌محابا تکل می‌زنند. ناصرخان حجازی همانی شده که در امجدیه بارها دیده‌ای. پروازهایش در آسمان تولوز. بر فراز مهاجمان فرانسوی.

حمله از بازیکنان ایران. حرکت اسکندریان و جهانی پشت محوطه‌ جریمه‌ فرانسه مهم‌ترین موقعیت نیمه‌ی اول ایران است. عبور توپ از یک متری تیر افقی. بازهم فشار فرانسه. ارسال‌های پیاپی. ضربه‌ سر میشل به زاویه‌ مخالف موقعیت خطرناکی است، اما ناصر حجازی دروازه‌بان ایران است. شیرجه‌ای درخشان از حجازی و مهار توپ. دوست داشتی بازی در تهران بود تا فریاد ایول ناصر خان به گوش حجازی برسد.

نیمه‌ دوم. دو دقیقه از آغاز بازی گذشته. توپ سرگردان در مرکز میدان و حرکت حسن روشن به سمت آن. شوت پای راست سرکش. شوت روشن به کنج دروازه‌ فرانسه می‌رود. گل مساوی به فرانسه.

فرانسوی‌ها در عرض بازی می‌کنند. حفظ توپ آنها بچه‌های تیم ملی را خسته کرده. اسکندریان به دل بازیکنان صاحب توپ می‌رود. پسر ارمنی غیرت ایرانی را در آنسوی اروپا به رخ می‌کشد. هر توپی که گرفته می‌شود، ضدحمله‌ خطرناکی است. روشتو، به ستوه آمده. مرد چشم‌آبی می‌خواهد نظری را از پیش رو بر دارد. رو در رو. روشتو می‌خواهد توپ را از بین پاهای پسر اهوازی فوتبال ما عبور دهد. نظری به سرعت پاهایش را می‌بندد. توپ بین پاهای نظری و تکل روی پای مهاجم فرانسوی. تو بهتر از همه مفهوم لایی نخوردن دفاع را در کوچه‌پس‌کوچه‌های تهران میدانی...

20 دقیقه به پایان. بازی پایاپای. توپ دفع شده در دفاع فرانسه به پشت محوطه‌ ایران می‌آید. تکل پروین از پشت روی پای مهاجم فرانسه. مهاجم فرانسوی‌ها سرنگون می‌شود. همه در انتظار سوت داور. دیدیه سیکس به توپ که آرام آرام به داخل محوطه‌ی جریمه‌ ایران غلطیده ضربه‌ای می‌زند. توپ وارد دروازه شده. همه منتظرند داور خطا اعلام کند. اما... گل سیکس پذیرفته شده. ناصر حجازی عصبانی به سمت داور می‌دود. فریادهای ناصرخان بر سر داور. حشمت مهاجرانی به زمین می‌آید تا به غائله خاتمه دهد. پایان بازی. شکست از فرانسه. شکستی که نمی‌خواهی قبول کنی...