موتوجیپی ایران – موتورهای کلاس موتوجیپی به دلیل داشتن سرعت بالا در طول مسابقه، نیازمند داشتن سیستم ترمزی قوی هستند. سیستمی که در کمترین زمان ممکن بتواند موتور را متوقف کرده و در طول مسابقه دوام بالایی داشته باشد. در این متن به بررسی سیستم ترمز انجین (EBC) در موتوجیپی خواهیم پرداخت.
اگر از دنبال کنندگان مسابقات موتوجیپی از زمان تبدیل این موتورها به سیستم چهارزمانه 990cc باشید، حتما مشکلات موتورسواران با سیستم ترمز و قفل شدن چرخعقب، پیش از رسیدن به پیچها را به یاد دارید. نیاز به سیستم ترمزی کارآمد، باعث شکل گیری سیستم ترمز انجین در موتوجیپی شد.
کارکرد ترمز انجین
کارکرد این سیسستم به این صورت میباشد که هنگام فعال شدن آن، دریچهای پروانه ای شکل، ورودی سوخت و هوا را به سیلندر انجین میبندد و این عمل باعث به وجود آمدن اختلاف فشاری در قسمت بالا و پایین پیستون میشود. بنابراین نیرویی خلاف جهت حرکت پیستون به سطح آن وارد شده و موجب کاهش سرعت حرکت آن میشود و این عمل سرعت موتور را کاهش میدهد.
در سالهای اخیر این سیستم پیشرفت زیادی داشته و عملکرد آن تا حدود زیادی بهبود یافته است. سیستم ترمز انجین یا به طور اختصار EBC، در ابتدا از نظر نرم افزاری و سخت افزاری به پیشرفتگی امروزه نبود و گاهی گشتاور منفی منتقل شده به چرخ عقب باعث قفل شدن چرخ میشد. در این وضعیت، مهارت موتورسوار بود که میتوانست باعث کنترل موتور شود.
نمودار زیر، دادههای بدست آمده از یک موتورسوار در پیچ پنجم پیست خزر، در زمان استفاده از سیستم EBC میباشد.
روند شماره یک (بخش اول)
روند قرمز نشانگر باز شدن دریچه گاز و روند آبی نشانگر موقعیت دنده میباشد.
در این قسمت موتورسوار اقدام به بستن دریچه گاز کرده و دنده را کم میکند. اینگونه سیستم ترمز انجین فعال میشود.
روند شماره دو (بخش دوم)
روند سفید نشان دهنده دور موتور در دقیقه و روند سبز نشانگر زاویه خم شدن موتورسوار در پیچ میباشد.
این قسمت نشان دهنده معکوس کشیدن دنده از چهار به سه میباشد. همچنین میتوانید تغییر زاویه خم شدن موتورسوار را هنگاهم خم شدن برای ورود به پیچ پنجم مشاهده کنید.
رونده شماره سه (بخش سوم)
روند قرمز و آبی نشانگر بارگذاری عقب موتور و نقطهچین قرمز نشانگر بارگذاری صفر است.
زمانی که موتورسوار فشار ترمزی برابر با حدود ده بار بر ترمز جلو موتور وارد میکند، جلو موتور به سمت پایین آمده و تمرکز وزن به قسمت جلویی موتور منتقل میشود. در این صورت، فشار بر روی چرخ عقب کمتر شده. اکنون با توجه به فشار وارد بر چرخ عقب و چسبندگی موتور، سیستم محاسباتی انجام میدهد تا بهترین عملکرد را برای روند ترمز ارائه دهد.
روند شماره چهار (بخش چهارم)
روند زرد نشانگر فشار وارده بر ترمز جلو و روند سبز نشانگر فشار موجود بر چرخ عقب میباشد.
موتورسواران هنگام ترمزگیری، ترمز جلو را به صورت نسبتا آنی درگیر کرده در صورتی که درگیر کردن ترمز عقب تدریجی میباشد. با توجه به نمودار، استفاده از ترمز جلو بیشتر میباشد تا موتورسوار بتواند زاویه بیشتری در پیچ خم شود.
روند شماره پنج (بخش پنجم)
روند سفید، فعال شدن سیستم ترمز انجین را نشان میدهد.
این روند نشان میدهد که سیستم ترمز انجین فعال شده و با باز شدن دریچه گاز مجددا غیر فعال میشود.
روند شماره شش (بخش ششم)
روند قرمز و سبز، باز شدن دریچه پروانه ای را نشان میدهد.
در این حالت موتورسوار دریچه گاز را میبندد اما دریچه پروانه ای به طور کامل بسته نمیشود تا از قفل شدن چرخ عقب جلوگیری شود. روند بسته شدن دریچه و زمان آن با توجه به پردازشهای انجام شده توسط سیستم، محاسبه میشود.
روند شماره هفت (بخش هفتم)
خطوط زرد، آبی، نارنجی و بنفش نشانگر احتراق در هر سیلندر انجین میباشد.
با توجه به نمودار، هنگام عمل کردن سیستم ترمز انجین، ورودی سوخت سه سیلندر موتور بسته شده و به نوعی خاموش میشود. در این موقعیت، موتور آماده ایجاد گشتاور منفی برای کاهش سرعت میباشد. سیلندر چهارم در این وضعیت برای جلوگیری از قفل شدن چرخ عقب همچنان روشن بوده و با مقدار سوخت کم فعال است. با باز شدن دریچه گاز و پایین آمدن قسمت عقب موتور، سیلندر ها مجدادا روشن شده و گشتاور شدیدی به چرخ منتقل میشود.