معرفی هشت رقم جدید زراعی از سوی موسسه تحقیقات دیم کشور

صابر گلکاری روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا در تشریح عملکرد یکساله موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور افزود: معرفی ارقام جدید زراعی، بهبود پتانسیل عملکرد، ارتقاء کیفیت، مقاومت و تحمل به تنش های زنده و غیره زنده و تنوع بخشی ژنتیکی و محصولی در آنها رویکرد این موسسه بوده است.

وی ادامه داد: در این راستا و با تلاش محققان و پژوهشگران این موسسه، در مدت فعالیت موسسه مجموعا ۷۴ رقم زراعی از غلات، حبوبات، گیاهان علوفه دیم و دانه های روغنی برای بهره گیری در اراضی دیم کشور معرفی شده است.

گلکاری با تاکید بر توسعه گیاهان جایگزین شامل حبوبات، دانه‌های روغنی، نباتات علوفه‌ای و محصولات جدید در این زمینه گفت: گیاهان جایگزین لازمه توسعه پایدار در بخش کشاورزی دیم کشور هستند.

اجرای پنج برنامه تحقیقاتی در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

گلکاری گفت: در زمینه‌ توسعه پایدار در سیستم زراعی دیم کشور پنج برنامه تحقیقات توسط این موسسه در حال اجرا است.

وی افزود: در این راستا در سال گذشته، پنج طرح مصوب در زمینه تحقیقات به‌زراعی و ۱۲ طرح نیز در جهت توسعه کشاورزی حفاظتی در این موسسه به اجرا درآمد.

وی ادامه داد: همچنین توسعه استفاده از تکنولوژی‌های جدید در زمینه توسعه کشاورزی دقیق، توسعه الگوهای کشت هوشمند و استفاده از تکنولوژی کاربردی بذر از جمله برنامه‌های راهبردی موسسه برای تحقق کشاورزی دانش بنیان و پایدار در بخش کشاورزی دیم کشور است.

گلکاری اضافه کرد: در سال گذشته، با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای انتقال یافته های تحقیقاتی، احداث پایلوت‌ها و برگزاری روزمزرعه در مجموع بیش از سه هزار نفر از کارشناسان، مروجین و بهره‌برداران از آموزش‌های این موسسه بهره مند شده‌اند.

وی افزود: همچنین انتشار ۲۶ رسانه نوشتاری و ۲ رسانه الکترونیکی در تالار ترویج، ۱۰ مقاله ترویجی و برگزاری هشت نمایشگاه تخصصی و حضور پنج محقق مروج ارشد و ۳۵ محقق معین در عرصه‌های تولید در استان‌های مختلف کشور از جمله فعالیت‌های پژوهشی این موسسه بوده است.

توسعه تعاملات و ارتباطات داخلی و بین المللی رویکرد موسسه تحقیقات دیم

رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: توسعه تعاملات و ارتباطات داخلی و بین المللی در زمینه های تحقیقاتی و آموزشی رویکرد این موسسه است.

گلکاری افزود: مشارکت در اجرای طرح‌های ساماندهی اراضی دیم و PVS ، ارسال بذر ارقام جدید و لاین‌های پیشرفته به استان‌ها، همکاری با پروژه بهبود امنیت غذایی و پروژه افزایش بهره‌وری نظام‌های زراعی گندم بنیان در سطح وسیعی در بیش از ۱۴ استان کشور به منظور تسریع در انتقال یافته‌های تحقیقاتی به کشاورزان در حال انجام است.

وی با اشاره به همکاری این موسسه با بخش‌های خصوصی و مراکز دانشگاهی ادامه داد: انعقاد تفاهم‌نامه پژوهشی با بخش صنعت همراه با تعریف پروژه، شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز همکاری با مراکز علمی داخلی از جمله دانشگاه های فردوسی، تبریز، تهران، شهید بهشتی و پیام‌ نور و سازمان انرژی اتمی از تعاملات ملی این موسسه در سال گذشته است.

وی اضافه کرد: همچنین در این مدت این موسسه تحقیقات همکاری پژوهشی با مراکز علمی بین المللی ایکاردا، سیمیت و ایکریسات در ارتباط با تبادل ژرم پلاسم، آموزش و پروژه‌های مشترک همکاری داشته است.

تکمیل پروژه مشترک بین المللی در خصوص گندم‌های بومی در حال کشت

رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: در طول سال گذشته، سال آخر اجرای پروژه مشترک با برنامه گندم‌های زمستانه سیمیت بود که دستاوردهای قابل ملاحظه ‌ای برای کشور در پی داشت.

گلکاری افزود: اصلاح محدود چهار رقم گندم بومی کشور و برگشت آن به کشاورزان منطقه، اطلاع رسانی در زمینه اهمیت حفاظت از منابع ژنتیکی در بین کشاورزان و مسوولا، جمع آوری و شناسایی بیش از ۴۰ گونه گندم بومی در حال کشت از مناطق اجرا در طول این پروژه تکمیل شده است.

وی ادامه داد: همچنین تحویل بیش از ۱۷۰ گونه گندم وحشی از سه کشور ایران، ترکیه و افغانستان به بانک ژن ملی کشور، ورود تجهیزات تحقیقاتی و شرکت در کنفرانس‌ها و همایش‌های بین المللی و آموزش از دیگر دستاوردهای مهم این برنامه مشترک بین المللی بوده است.

ارتباطات و همکاری‌های فنی و عقد تفاهم‌نامه‌های مشترک موسسه تحقیقات دیم

وی گفت: ارتباطات و همکاری‌های علمی و فنی موسسه و عقد تفاهم نامه و طرح‌های مشترک با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و واحدهای تولیدی و صنعتی از راهبردهای این موسسه پژوهشی و تحقیقات است.

گلکاری افزود: همچنین همکاری مشترک با سایر موسسه‌های تحقیقاتی تابعه سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی از دیگر اقدامات این موسسه در سال گذشته بوده است.

وی با اشاره به همکاری این موسسه با ستاد احیای دریاچه ارومیه برای کاهش مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه ادامه داد: در این راستا، طرح های توسعه کشت ارقام مناسب برای آبیاری تکمیلی، توسعه کشت حبوبات پائیزه، توسعه کشت گیاهان جایگزین و جدید توسط این موسسه ارائه و اجرا شده است.

وی اضافه کرد: از جمله این اقدامات احداث پایلوت در تکاب برای معرفی ارقام جدید و آموزش عملی اصول کشاورزی حفاظتی بوده است.

گلکاری تولید هسته‌های بذر دیم را یکی از برنامه های موسسه تحقیقات کشاورزی دیم عنوان کرد و افزود: ادامه واگذاری ارقام در قالب ۴۳ قرارداد، برنامه فروش لاین های امید بخش و برگزاری دوره توانمندسازی تولیدکنندگان هسته‌های بذری در این راستا و در طول سال گذشته انجام شده است. تولید هسته‌های بذری در طبقات پایه در این موسسه با روند افزایشی ادامه داشته و در سال ۱۳۹۸ میزان تولید بذر با رشد ۲۷ درصدی در طبقات پرورشی به بیش از ۵۶۰۰ رقم رسیده که این بذرها جهت تکثیر در اختیار شرکت‌ها و پیمانکاران تولید بذر قرار گرفت.

وی ادامه داد: تحقق حمایت‌های لازم استان‌ها از شرکت‌های تولید کننده بذر، رفع موانع مشارکت بیشتر بخش خصوصی در تولید بذر و تحقق مالکیت خصوصی ارقام از چالش‌های پیش روی این همکاری هاست.

واحدهای به‌نژادی و تنش های زیستی لگوم

رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور با تشریح فعالیت‌های انجام یافته در واحد به نژادی سریع این موسسه گفت: تولید ۳ الی ۵ نسل در سال از محصولات زراعی و به همین میزان کاهش دوره اصلاح و تسریع در معرفی ارقام جدید با تلاش محققان این موسسه انجام شده است.

گلکاری افزود: علاوه بر غلات از این واحد برای کوتاه سازی دوره اصلاحی و نیز انجام مطالعات خاص ژنتیکی نخود، عدس و کلزا نیز استفاده خواهد شد.

وی ادامه داد: تولید هیبریدهای مرکب و هدفدار با انجام تلاقی‌های برگشتی و سه جانبه، تسریع در گزینش لاین‌های مقاوم به زنگ، تولید جمعیت‌های اینبردلاین NILS برای انجام مطالعات ژنتیکی خاص Genotypin از جمله اهداف موسسه در راه اندازی این واحد بوده است.

وی در گفته های خود به واحد تحقیقات تنش‌های زیستی لگوم و دانه‌های روغنی و آفات و بیماری‌های کلیدی محصولات لگوم و دانه‌های روغنی در اراضی دیم کشور اشاره و اضافه کرد: در این واحد اثر ۱۷ نوع آفت و بیماری مهم بر روی حبوبات بویژه نخود، عدس و نیز سایر لگوم‌ها مورد بررسی قرار می گیرد.

در حال حاضر با فعالیت این واحد ۱۰ جدایه قارچی توسط محققین موسسه دیم شناسایی و از بانک قارچ ایران شماره ثبت دریافت کرده است.

نوآوری جدید در موسسه تحقیقات دیم کشور

وی نوآوری برای افزایش اثربخشی را یکی از اهداف این موسسه عنوان کرد و افزود: در این زمینه یک نمونه هدکمباین ویژه برداشت حبوبات توسط محققین موسسه طراحی و ساخته شده است.

وی اضافه کرد: همچنین تایید فنی دستگاه های نمونه سازی شده "بذر کار آزمایشی" و "سمپاش اختصاصی نخود" در این موسسه انجام شده است.

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور فعالیت‌های تحقیقاتی خود را ازسال ۱۳۷۱ در پنج ایستگاه اصلی و ۹ ایستگاه فرعی در مناطق مختلف اگروکلیمائی سردسیری، گرمسیری و نیمه سردسیری و معتدل دیم کشور آغاز کرده است.

افزایش عملکرد پایدار و کیفیت محصولات زراعی دیم شامل غلات (گندم نان، گندم دوروم، جو و تریتیکاله)، حبوبات (نخود و عدس)، دانه های روغنی (کلزا، آفتابگردان و گلرنگ) و علوفه از مهمترین اهداف این موسسه است تنوع بخشی به ارقام و محصولات زراعی دیم با هدف افزایش پایدار تولید از اراضی دیم و کمک به تامین امنیت غذایی کشور ر راس برنامه این موسسه قرار دارد.

ایستگاه اصلی مناطق سردسیر این موسسه در مراغه، ایستگاه اصلی مناطق معتدل در سرارود کرمانشاه، ایستگاه اصلی مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر در گچساران، ایستگاه اصلی مناطق سرد و کم باران شمال شرق در شیروان خراسان شمالی و ایستگاه اصلی مناطق سرد و کوهستانی غرب در قاملو کردستان واقع است.

شهرستان مراغه با حدود ۲۶۸ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری تبریز، مرکز آذربایجان شرقی واقع است.