دکتر محمدباقر ثنایی ذاکر درگذشت + عکس
عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و استاد پیش کسوت گروه مشاوره و راهنمایی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم سابق ) درگذشت.
میگنا: دکتر محمدباقر ثنایی ذاکر عضو هیات علمی سابق دانشگاه خوارزمی و استاد پیشکسوت مشاوره ایران در سن 75 سالگی بر اثر سکته مغزی در کانادا به دیار باقی شتافت.
زندگینامه به روایت استاد
در سال 1324 در یک خانواده روحانی در شهر مشهد متولد شدم. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در زادگاهم به پایان رساندم و در سال 1346 در دانشسرای عالی به تحصیل در رشته مشاوره و راهنمایی مشغول شدم. اولین کتاب خود را در سال 1349 در حالی که دانشجوی سال سوم دوره کارشناسی بودم با نام مشاوره در چاپ رساندم. در سال 1350 در وزارت آموزش و پرورش با سمت «مشاور راهنمایی تحصیلی» مشغول خدمت شدم. تحصیلات کارشناسی ارشد خود را در رشته مشاوره در سال 1351 در دانشگاه تهران شروع کردم. در سال 1351 1352 با همسرم خانم دکتر ستیلا علاقبند ازدواج کردم. ثمره این ازدواج سه فرزند با نامهای سعید، سمیه و آزاده است. فرزندانم به ترتیب در رشتههای کامپیوتر، الکترونیک و کامپیوتر تحصیل کردهاند.
درسال 1353 با بورس تحصیلی دانشگاه تربیت معلم برای ادامه تحصیل عازم امریکا شدم. تحصیلات دوره دکتری خود را در دانشگاه کلورادو در واقع در شهر بولدر در رشته مشاوره دنبال کردم و در سال 1358 به ایران عزیز بازگشتم.
فعالیتهای علمی
از آغاز تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در گروه انسانی، شاخه برنامهریزی مشاوره همراه با سه عضو دیگر این شاخه، برنامه دورههای کارشناسی، کارشناسی ارشد (در پنچ گرایش) و دکتری مشاوره را برنامهریزی کردیم. کاری که شرکت در آن را جزو افتخارات زندگی حرفهای خود میدانم. از جمله تلاشهای اینجانب در این شاخه، تأسیس دروس «مشاوره خانواده»، «موضوعات و مسائل اخلاقی در مشاوره» و «مشاورة ازدواج» بوده است. از اوائل تأسیس گروه برنامهریزی مشاوره سازمان بهزیستی با این گروه نیز همکاری داشتهام.
در سال 1367 همراه با دکتر نورانیپور در تأسیس اولین مرکز مستقل کشور در دانشگاه شهید بهشتی فعال بودم و همکاری خود را در شورای گزینش این مرکز و نیز به صورت مشاورههای خانوادگی، گروهی و فردی تا آغاز 1379 ادامه دادم.
علاوه بر این، با مراکز مشاوره دانشگاههای علم و صنعت ایران، تربیت معلم، شاهد و چند مرکز مشاوره غیر دانشگاهی همکاری داشتهام. در حال حاضر تنها مشاور ایرانی تأیید شده توسط شورای سراسری مشاوران تأیید شده، وابسته به انجمن مشاوره امریکا و دارای پروانه NCC هستم.
از سال 1374 برای تأسیس «انجمن مشاوره ایران» تلاش بسیار نمودم تا بالاخره این انجمن در سال 1375 با 13 نفر عشو هیأت مؤسس تأسیس شد. از آن زمان تاکنون بهعنوان نایب رئیس انجمن و مسئول بخش انتشارات و دبیرخانه انجمن تلاش کردهام. در سمت مسئول بخش انتشارات انجمن علاوه بر دریافت مجوز انتشار مجله از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای چاپ و تکثیر 8 خبرنامه، سک گزارش سمینار و 5 شماره از مجله «تازهها و پژوهشهای مشاوره» اهتمام کردهام. بخش امنتشارات انجمن شمارههای دیگری از این مجله را در دست انتشار دارد. تلاشهای مربوط به تأسیس انجمن و موفقیتها آن نیز از مایههای مباهات اینجانب است.
از سال 1369 بهعنوان معاون مؤسسه تحقیقات تربیتی دانشگاه تریبت معلم در راهاندازی فعالیتهای این مؤسسه و نشریات و تحقیقات نزدیک به 10 سال نقش اصلی را بر عهده داشتم.
فعالیتهای آموزشی
از سال 1379 تاکنون در گروه مشاوره و راهنمایی دانشگاه تربیت معلم مشغول تدریس بودهام. مراتب استادیاری و دانشیاری را پشتسر گذاشته و در حال حاضر با سمت استادی بهتربیت مشاور و تدریس در سطوح دکتری و کارشناسی ارشد مشغول هستم. تاکنون دروس مشاوره و رواندرمانی و خصوصاً خانواده و گروه را در دانشگاه تربیت معلم، انستیتو روانپزشکی تهران، دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه مشهد، دانشگاه الزهراء (س)، دانشگاه علوم بهزیستی و دانشگاه آزاد در سطوح تحصیلات تکمیلی تدریس نمودهام. در سال 1978-1988 دانشیار میهمان در دانشگاه کلورادو بودم.
علاوه بر تألیف مقالات متعدد، تاکنون بیش از 15 کتاب به اسامی زیر به چاپ رسانیدهام که همگی آنها کتابهای موفق و مورد استقبال جامعه مشاوره کشور بوده است:
لیست کتب به زبان انگلیسی
On the Scene of Psychology and Counseling in Iran: The Philosophy and History of PCO. (2014).Tehran: Besat Publication.
Family assessment: Effective Uses of Personality Tests with Couples.(2010). (Translation of N. A. Rodney, 1999 with H.P. Sharifi, et al). Tehran: Sokhan Publication. [ISBN 978-964-372-450-4]
Family and Marriage Scales. (2009). (2nd Ed.) Tehran: Besat Publication. [ISBN 978-5116-13-7
Introduction to Counseling and Guidance. 2nd ed. (2007). (Translation of R. L. Gibson and M. H. Mitchell’s, 6th ed. 2006). Tehran: Rushd Publication. [ISBN 978-964-2802-02-3]
Positive Psychology. (2006). (Translation of A. Carr’s, with H.P. Sharifi G. Najafizand). Tehran: Sokhan. [ISBN 964-372-172-8]
Body Language. (2003). (Translation, with F. Bahari). Tehran: Besat Publication. [ISBN 964-6067-87-5]
Family and Marriage Scales. (2000). Tehran: Besat Publication. [ISBN 964-6067-54-7]
Group Counseling and Psychotherapy. 2004, 2000, 1998, 1995, 1990, 1983). Tehran: Chehr Publishers Co. [ISBN 964-409-063-2]
Structured Experiences in Group Counseling and Human Relations Training.(2001, 1995). Tehran: Besat Publication. [ISBN 964-6067-56-5]
Handbook of Educational Vocational Information. (1997, 1994). Co-author: Raofi.Tehran: Khojaste Publishers. [ISBN 964-6233-08-2]
Group Techniques. (2005, 2001, 1998). (Translation of G. Corey’s et al. plus an introduction and a descriptive glossary by myself).). Tehran: Besat Publication. [ISBN 964-6067-26-3]
Introduction to Counseling and Guidance. (2003, 2001, 1999, 1997, 1994). (Translation of R. L. Gibson and M. H. Mitchell’s). Tehran: Besat Publication. [ISBN 964-6067-25-5]
Problem-solving Therapy: New Strategies for Effective Family Therapy. (2004, 2000, 1998, 1996, 1991, 1988, 1987). (Translation of J. Haley’s, plus two introductions and a descriptive glossary by myself). Tehran: Amir Kabir. [ISBN 964-00-0181-3]
Families and Family Therapy. (2004, 2001, 1996, 1994). (Translation of S. Minuchin’s, plus an introduction and a descriptive glossary by myself). Tehran: Amir Kabir. [ISBN 964-00-0009-4]
Counseling. (1978, 1977, 1976, 1975, 1974, 1973, 1972, 1970, 1969). Tehran: Attai Press
.
تالیفات
زبانتن. (1382). ]ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج. (1379). باهمکاری س. علاقبند و ع. هومن. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت. ]شابک: 7-54-6067-964[
فنون مشاوره و رواندرمانی گروهی. (1377، 1379). ]ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت. ]شابک:3-26-6067-964[
رواندرمانی خانواده. (1365، 1366، 1370، 1375، 1377، 1379). تهران: ]دو مقدمه و ترجمه[.
مؤسسه انتشارات امیرکبیر. ]شابک: 3-81-0001-964[.
خانواده و خانواده درمانی. (1373، 1375، 1380). ]مقدمه و ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
تجارب با ساختار در مشاوره گروهی. (1374، 1380). تهران: انتشارات بعثت. ]شابک: 5-56-6067-964[.
راهنمای اطلاعات شغلی/ تحصیلی. (1374، 1377). مریم رئوفی. تهران: انتشارات خجسته.
مشاوره و رواندرمانی گروهی. (1362، 1369، 1377، 1380). چاپ سوم با اضافات. تهران: شرکت سهامی چهر. تهران: انتشارات بعثت. ]شابک: 2-63-4090-964[.
مبانی مشاوره و راهنمایی. (1373، 1376، 1377، 1380). با همکاری س. علاقبند، ا. احمدی، و ح. پ. شریفی. ]ترجمه[. تهران: انتشارات بعثت.]شابک: 5-25-6067-964[.
مشاوره (1349، 1350، 1351، 1352، 1353، 1354). تهران: مطبوعاتی عطائی.
فعالیتهای پژوهشی
بررسی مشکلات اجرایی مشاوران نظام جدید متوسطه در انجام وظایف محوله و راهحلهای پیشنهادی برای رفع مشکلات از دیدگاه مشاوره، مدیران مدارس متوسط دولتی و کارشناسان مشاوره استان های کشور در سالهای 1379- 1378. (1380). ]استاد ناظر طرح[. مجری: احمد اقتداری. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
عوامل آموزشی مؤثر در شکست تحصیلی دانشآموزان مقاطع تحصیلی مختلف. (1375). مؤسسه تحقیقات تربیتی، دانشگاه تربیت معلم..
زبانتن. (1382). ]ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج. (1379). باهمکاری س. علاقبند و ع. هومن. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت. ]شابک: 7-54-6067-964[
فنون مشاوره و رواندرمانی گروهی. (1377، 1379). ]ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت. ]شابک:3-26-6067-964[
رواندرمانی خانواده. (1365، 1366، 1370، 1375، 1377، 1379). تهران: ]دو مقدمه و ترجمه[.
مؤسسه انتشارات امیرکبیر. ]شابک: 3-81-0001-964[.
خانواده و خانواده درمانی. (1373، 1375، 1380). ]مقدمه و ترجمه[. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
تجارب با ساختار در مشاوره گروهی. (1374، 1380). تهران: انتشارات بعثت. ]شابک: 5-56-6067-964[.
راهنمای اطلاعات شغلی/ تحصیلی. (1374، 1377). مریم رئوفی. تهران: انتشارات خجسته.
مشاوره و رواندرمانی گروهی. (1362، 1369، 1377، 1380). چاپ سوم با اضافات. تهران: شرکت سهامی چهر. تهران: انتشارات بعثت. ]شابک: 2-63-4090-964[.
مبانی مشاوره و راهنمایی. (1373، 1376، 1377، 1380). با همکاری س. علاقبند، ا. احمدی، و ح. پ. شریفی. ]ترجمه[. تهران: انتشارات بعثت.]شابک: 5-25-6067-964[.
مشاوره (1349، 1350، 1351، 1352، 1353، 1354). تهران: مطبوعاتی عطائی.
فعالیتهای پژوهشی
بررسی مشکلات اجرایی مشاوران نظام جدید متوسطه در انجام وظایف محوله و راهحلهای پیشنهادی برای رفع مشکلات از دیدگاه مشاوره، مدیران مدارس متوسط دولتی و کارشناسان مشاوره استان های کشور در سالهای 1379- 1378. (1380). ]استاد ناظر طرح[. مجری: احمد اقتداری. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
عوامل آموزشی مؤثر در شکست تحصیلی دانشآموزان مقاطع تحصیلی مختلف. (1375). مؤسسه تحقیقات تربیتی، دانشگاه تربیت معلم..
Crying behavior and essential elements contributing to ctying. (1979). Ph.D dissertation. School of Education , University of Colorado, Boulder, Colorado.
نظر دانشآموزان سال سوم راهنمایی درباره مشاوره. (1353) پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران،
سالنامه نمایهها و چکیدههای علوم تربیتی و روانشناسی ایران. (1369). ]مؤسس[. تهران: مؤسسه تحقیقات تربیتی، دانشگاه تربیت معلم.
سرپرستی لااقل 70 پایاننامه کارشناسی ارشد در زمینههای مربوط به مشاوره و آسیبشناسی خانواده، اثرات مشاوره گروهی، و سایر زمینههای مربوط به مشاوره و رواندرمانی از سال 1368 تاکنون.
نقاط عطف تحولات علمی و فکری
رو آوردن به «خانواده» و درمان آن در 1978، و رو آوردن به «گروه» و اثرات درمانی آن در 1976.
زمینهها و علایق فرهنگی
(1)توجه به عوامل گوناگون مربوط به سلامت، آسیبها و درمان «خانواده» و «ازدواج»
(2)ویژگیها، ساختار و عوامل آسیبزا و درمانی «گروه»، و بالاخره مکانیسمها درمان و ایجاد تغییر در رفتار انسان.