شیری که اسب شد

به گزارش خبرنگار صنعت نویس،در جدیدترین مورد، ایران خودرو شنبه شب در حالی از محصول جدید خود به نام K132 رونمایی کرد که این خودرو در واقع همان پژو 301 پسابرجام است و بنابراین پلت فرمی خارجی دارد و ظاهرا بدون مجوز خودروساز فرانسوی، در آن دست برده شده است.
پس از امضای توافق هسته ای و بعدها برجام، ایران خودرو و پژو همکاری مشترک جدیدی را با یکدیگر کلید زدند و بنا شد سه محصول شامل 2008، 208 و 301 در قالب این مشارکت به تولید برسد. شروع کار با مدل 2008 بود و 301 نیز در نوبت بعدی قرار داشت، با این حال تحریم از راه رسید و اجازه تولید این محصول را در ایران خودرو نداد. در آن مقطع، ایران خودرویی ها تنها کاری که توانستند بکنند، ذخیره سازی قطعات پژو 2008 برای عمل به تعهدات 16 هزار دستگاهی شان بود. با خروج آمریکا از توافق هسته ای و برجام و تحریم صنعت خودرو ایران در تابستان 97، پژو اولین شرکتی بود که چمدان هایش را بست و رفت. در نتیجه خروج پژو، تولید مدل های 301 و 208 نیز عملا ناممکن شد، زیرا خودروساز فرانسوی نمی خواست به واسطه ادامه همکاری با ایران، در معرض تنبهات آمریکایی ها قرار بگیرد. با این حال اما ایران خودرویی ها در دوران مدیرعاملی هاشم یکه زارع، پژو 301 را به نوعی مصادره و تلویحا اعلام کردند این محصول را داخلی سازی می کنند. این خبر همان زمان به گوش پژویی ها رسید و مسوولان این شرکت به مدیرعامل ایران خودرو هشدار دادند که حق تولید و دست بردن در 301 را ندارند. آنها حتی تهدید می کنند که در صورت تولید پژو 301، از ایران خودرو شکایت و پیگیر دریافت غرامت خواهند شد.

*پلت فرم ربایی از پژو
گوش ایران خودرویی ها اما به این حرف ها بدهکار نبود و آنها با استناد به اینکه پژو یک طرفه قرارداد را لغو کرده، تولید 301 را حق خود اعلام کردند. در نهایت نیز پژو 301 به پروژه K132 تغییر نام پیدا کرد و آن طور که مسوولان ایران خودرو می گویند، گویا این محصول با داخلی سازی بیش از 92 درصدی راهی بازار کشور خواهد شد، آن هم نه با لگوی شیر پژو که با آرم اسب نشان ایران خودرو. جدا از اینکه ادعای داخلی سازی بیش 92 درصدی K132 نیاز به بررسی کارشناسی دارد، مسئله دیگر اینجاست که این پروژه در اصل مصادره شده محصولی فرانسوی به شمار می رود و نهایت اقدامی که ایران خودرو روی آن انجام داده، مهندسی معکوس است. بنابراین K132 در اصل همان پژو 301 است که با شناسنامه ای ایرانی شده و پلت فرمی قرضی، نه محصولی داخلی و متعلق به ایران خودرو.
نکته دیگر اما به کیفیت این محصول بر می گردد که با توجه به تجربه داخلی سازی در صنعت خودرو ایران، مورد تردید است. در خودروسازی کشور معمولا داخلی سازی به افت کیفی منجر شده که بیش از هر چیز ریشه در توان فنی ضعیف و البته سرکوب قیمت دارد. آتش سوزی های پژو 405 در اواسط دهه 80 به وضوح نشان داد داخلی سازی در خودروسازی ایران با ارزان سازی منجر به افت کیفی اشتباه گرفته شده است. در حال حاضر نیز با توجه به تداوم سیاست هایی مانند سرکوب قیمت (قیمتگذاری دستوری)، ضعف تکنولوژی و قدیمی بودن تجهیزات و ماشین آلات به ویژه در قطعه سازی، آینده کیفی پژو 301 ایرانی شده یا به قول ایران خودرویی ها K132، مورد تردید قرار دارد. این موضوع ممکن است از منظر حقوقی نیز برای ایران خودرو دردسرآفرین باشد، چه آنکه احتمال اقدام حقوقی پژو بابت تولید بدون مجوز و دست بردن در پلت فرم و محصول اختصاصی این شرکت، وجود دارد.
راستی ایران خودرو قرار است نامی ایرانی برای پژو 301 برگزیند؟ باید منتظر ماند و دید.