دی آر اس (DRS) یا سیستم کاهنده درگ چیست؟

آیا تا به حال نام سیستم دی آر اس (DRS) یا سیستم کاهنده درگ به گوشتان خورده است؟ در دوران کنونی فرمول یک، چندین سال است که انتقاد های زیادی نسبت به قوانین فنی می شود مبنی بر اینکه خودروها از لحاظ ایرودینامیکی بیش از اندازه حساس هستند و نزدیک شدن خودرو ها به هم و سبقت گرفتن آنها از هم امری سخت شده زیراکه جریان ایرودینامیکی مشوش برخواسته از خودروی جلویی روی عملکرد بالهای خودروی پشت سری تاثیر می گذارد و داونفورس تولیدی آنها را کاهش می دهد و روند تعقیب کردن و نزدیک شدن برای سبقت کردن را سخت می کند.

چرا استفاده از تکنولوژی دی آر اس (DRS) یا سیستم کاهنده درگ ؟

تکنولوژی دی آر اس (DRS) در فصل 2011 فرمول یک به پیست ها آمد. با اضافه شدن این تکنولوژی تیم ها می توانستند با تخت کردن بال عقب، قدمی در کاهش نیروی درگ بردارند تا سرعت آنها در مسیر مستقیمی افزایش یابد.

تاکید بر اضافه شدن از آنجایی بیشتر شد که در گرندپری ابوظبی 2010، وقتیکه مسابقه قهرمانی جهان مطرح بود؛ فرناندو آلونسو در خودروی سریعتر فراری نسبت به ویتالی پتروف در خودروی رنو پشت سر او گیر کرده بود. او در رده هفتم مسابقه را تمام کرد و در نتیجه آن سباستین فتل به اولین مقام قهرمانی جهان خودش رسید. البته این حرف ربطی به مقایسه فتل و آلونسو ندارد ولی مسئله چیز دیگری بود که طی این سالها همه افراد و راننده ها را اذیت کرده بود و در این مسابقه نیز اهمیت “بهبود بخشیدن به فرایند سبقت گرفتن” خیلی به چشم آمد.

نتیجه تعطیلات پایان فصل 2010 معرفی تکنولوژی دی آر اس بود، این تکنولوژی به این قصد در نظر گرفته نشد که هر راننده پشت سری هر موقع دلش خواست بخواهد از آن استفاده کند و از راننده جلویی عبور کند، این مسئله با این قصد ساخته شد که یک افزایش سرعت موقتی را به راننده پشت سری بدهد تا بتواند خودش را به کنار راننده جلویی برساند و سپس در نقطه ترمزگیری باهم رقابت کنند.

این تکنولوژی یک مسئله خیلی رادیکالی برای فرمول یک به شمار میامد چونکه طبق قوانین فنی استفاده از “قطعات متحرک ایرودینامیکی” ممنوع می باشد. به عبارت دیگر از سال 1960 در نظر گرفته شده بود که بالهای و قطعات بدنه ای که برای بهبود عملکرد خودرو در نظر گرفته می شوند باید حتما در شکلی ثابت باشند و توانایی تعویض شکل خودشان را به شکل خودکار،به دستور راننده و یا حتی تحت شرایط خاص بارگذاری ایرودینامیکی را نداشته باشد.

سیستم کاهنده درگ ( دی آر اس) فرمول یک

نحوه کارکرد مکانیزم کاهنده نیروی درگ (Drag Reduction System)

DRS متفاوت است؛ به طور واضح قابل جا به جایی است و با فرمان مستقیم راننده عمل می کند. دی آر اس می تواند با توجه به شرایط در حالت های تخت یا زاویه دار قرار بگیرد.

وقتیکه دی آر اس “باز” می شود کاملا قابل مشاهده است؛ قطعه بالایی بال عقب توسط یک فعال کننده هیدرولیکی حالتی “تخت” به خودش می گیرد و یک فضای خالی قابل توجهی را بین بال بالایی بال عقب و با بال پایینی بال عقب ایجاد می کند. حال هوا یک فضای پاک و تمیز برای عبور کردن دارد و نیروی درگ تا 30 درصد می تواند کمتر شود و بین 12 تا 16 کیلومتر/سرعت در مسیر مستقیمی را اضافه کند.

یعنی یک برتری که آنقدر کافی است که به خودروی عقبی فرصت تلاش کردن برای عبور کردن را بدهد. (البته پس از این فرایند دیگر به مهارت راننده بر می گردد). به محض اینکه راننده ترمزگیری می کند، قطعه بالایی بال عقب به همان شرایط بسته خودش برگردد تا بتواند بیشترین میزان داون فورس و چسبندگی را در نقطه ترمزگیری تولید کند.

این قطعه از لحاظ مکانیکی وابسته به فعال کننده های هیدرولیکی یا الکترومکانیکی می باشد که به یک مکانیزمی متصل است که با “فشار” و یا “کشش” منجر به تغییر حالت بال بالایی بال عقب به حالت “باز” و “بسته” می باشد. به طور کلی می توان گفت که دی آر اِس به مانند یک جک که برای بلند کردن خودرو استفاده می شود کار می کند.

چگونگی استفاده از دی آر اس در یک آخر هفته فرمول یک

حال به مرحله استفاده از دی آر اس می رسیم، استفاده از این تکنولوژی کاملا تحت فرمان قوانین فنی می باشد. در ابتدا باید گفت که در هر پیستی یک سری قسمت هایی وجود دارد به عنوان منطقه دی آر اِس”DRS Zone”، اصولا در هر پیستی بین 2 الی 3 منطقه دی آر اس وجود دارد و در هر کدام از این مناطق حسگر و سنسوری وجود دارد که باعث فعال شدن آن می شود.

فرایند کلی نیز به این شکل است که در روز پنجشنبه هر آخر هفته مسئولان برگزاری مسابقه در این مناطق حضور پیدا می کنند و سنسورها را در جای مقرر قرار می دهند.

به محض اینکه خودروی جلویی از این نقطه عبور کند زمانش ثبت می شود و اگر خودروی پشت سری لحظه ای که از این نقطه عبور می کند، زمانی که ثبت می کند در حد فاصل یک ثانیه ایه خودروی جلویی باشد روی فرمان خودش یک پیام DRS فعال شده است را می بیند و می تواند با زدن دکمه دی آر اِس از آن استفاده کند. (البته برخی از رانندگان گفته اند که به جای پیام از یک بوق استفاده می کنند).

البته راننده های پیشتاز مسابقه در حین عبور از خودروهایی که چند دور عقب افتاده اند (لپ شده اند) می توانند از دی آر اس استفاده کنند.

جزئیات دی آر اس خودروی W10 تیم مرسدس

برخی قوانین مربوط به دی آر اس (DRS)

دی آر اس تا دور سوم مسابقه فعال نمی شود. (پس از پایان دو دور اول در شروع دور سوم مسابقه فعال می شود) و تنها در حالتی قابل استفاده است که راننده پشت سری در فاصله یک ثانیه ای راننده جلویی باشد، بنابراین اگر یک راننده ای صرفا در یک فضایی با هوای تمیز یک پیست باز باشد، نمی تواند از این سیستم استفاده کند و برای خودش سرعت مستقیمی ثبت کند.

البته در مراحل تعیین خط و تمرین امکان استفاده از DRS آزاد است و این قانون وجود در فاصله یک ثانیه ای راننده جلویی دیگر در آن صدق نمی کند.

این تکنولوژی می تواند طبق دستور مدیر برگزاری مسابقه فرمول یک با توجه به شرایط بد جوی، وجود پرچم زرد در مناطق دی آر اِس غیر فعال شود. دی آر اس پس از خروج خودروی ایمنی از پیست و شروع مجدد مسابقه نیز بلافاصله قابل استفاده نیست و باید حتما دو دور از خروج خودروی ایمنی بگذرد.(البته در صورتی که خودروی ایمنی مجازی باشد و بلافاصله پس از غیرفعال شدن این خودروی ایمنی مجازی، DRS می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.)

البته استفاده از دی آر اس صرفا به عنوان یک راه حل موقتی می باشد و منتقدین زیادی دارد؛ لیبرتی مدیا قول داده است که با قوانین جدید برای حل مشکل سبقت گرفتن که یک مشکل قدیمی در این ورزش است، یک قدم بزرگی برداشته است و برای همین ما باید منتظر فصل 2022 باشیم و ببینیم که آیا این مسئله حل شده است یا نه.