زندگی کرمانی‌ها زیر سایه ریزگردها/ خورشید از شرق طلوع نمی‌کند

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: آمار باور نکردنی است در طول سال گذشته در شرق استان کرمان یعنی در شهرستان‌های ریگان و فهرج در اوج محرومیت در کشور فقط ۱۰۰ روز مردم درگیر ریزگردها و طوفان شن نبوده‌اند اما گویی این آمار برای مسئولان در سطح ملی خیلی هم مهم نیست شاید به این دلیل که صدای مردم محروم در شرق کرمان کمتر شنیده شده و یا برای مردم و مسئولان این وضعیت عادی شده است.

اما این پدیده در استان کرمان در حال تسری به سایر شهرستان هاست به طوری که مردم شهر کرمان نیز طی سه ماه گذشته فقط ۸۲ روز هوای پاک را تجربه کرده‌اند.

تابلویی که می‌خواهند خراب بماند / ‏‬ سکوت مسئولان در مقابل مشکل مردم ادامه دارد

این روزها کمتر در خصوص آلودگی هوای شهر اطلاع رسانی می‌شود و تنها تابلوی نشان دهنده میزان آلودگی هوا در شهر کرمان سالهاست خراب شده و کسی قصد رفع نقص آن را ندارد.

در کنار کانون‌های اصلی بیابان زایی و طوفان شن در کرمان یکی از بزرگترین بسترهای باتلاقی کشور که پس از آبگیری در زمستان هم اکنون در حال خشک شدن است در جنوب کرمان قرار دارد.

در حالی که تا چندی قبل از جازموریان به عنوان بزرگترین کانون ریزگردها در کشور و استان کرمان یاد و عامل ۲۵ درصد ریزگردهای کشور محسوب می‌شد اما تحقیقات جدید نشان داده است که این باتلاق خشکیده در واقع در ردیف اول متهمان طوفان شن در کرمان نیست و کویر لوت در شمال استان عامل اصلی ریزگردها است.

بودجه‌ها خرج طرح‌های مطالعاتی می‌شود

طبق آخرین آمار در استان کرمان در مجموع ۲۸ کانون بحران زده بیابانی وجود دارد که همگی محلی هستند و کاهش بارندگی، کاهش رطوبت و افزایش دمای هوا و خشک شدن رودخانه‌ها و بستر آبگیرها دلیل ایجاد این کانون‌ها و افزایش سالانه آنها می‌باشد.

وقتی پای صحبت‌های مسئولان برای رفع این مشکلات در استان بنشینید هیچ طرح عملیاتی نمی‌بینید و نه چشم اندازی برای بهبود وضعیت مشاهده می‌کنید

اما وقتی پای صحبت‌های مسئولان برای رفع این مشکلات در استان بنشینید هیچ طرح عملیاتی نمی‌بینید و نه چشم اندازی برای بهبود وضعیت مشاهده می‌کنید همه چیز در طرح مطالعاتی خلاصه شده و بودجه‌ها در این بخش هزینه می‌شود.

طرح جف، مالچ پاشی و حتی ایجاد جنگل‌های مصنوعی نتوانسته جلوی تغییرات اقلیمی و خشکسالی را در کرمان بگیرد و بادهای خشک و گرم این روزها حتی بر پدیده مونسون هم چیره شده و آسمان کرمان در اکثر روزهای خاکستری رنگ شده است.

کانون ریزگردها و طوفان شن در کرمان همچنان شرق استان به ویژه ریگان و فهرج است و میزان نرخ رشد مهاجرت نیز در روستاهای این منطقه از استان در حال افزایش است.

طبق آمار در سال جاری به دلیل آبگیری جازموریان که به دلیل افزایش دمای هوا هم اکنون بخش عمده‌ای از آن مجدد خشک شده است، در جنوب کرمان ریزگردها کمتر مشاهده می‌شود اما با توجه به آغاز بادهای تابستانی در جنوب در ماه‌های انتهایی تابستان پیش بینی می‌شود ریزگردها در این منطقه به خصوص رودبار و قلعه گنج افزایش خواهد یافت.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: در این حوزه ۱۳ شهرستان وجود دارد که در آنها حداقل ۲۸ کانون بحران فرسایش بادی وجود دارد و این جدا از شهرستان‌های جنوبی استان کرمان است.

مهدی رجبی زاده بیان کرد: یکی از مهمترین اهداف ما محدود کردن بیابان هاست اما تغییرات اقلیمی و خشکسالی هر سال تهدیدات بیشتری را در استان کرمان پیش پای مردم قرار می‌دهد که نمونه آن طوفان‌های شن در شرق استان کرمان است.

تغییرات اقلیمی و خشکسالی هر سال تهدیدات بیشتری را در استان کرمان پیش پای مردم قرار می‌دهد که نمونه آن طوفان‌های شن در شرق استان کرمان است

وی تصریح کرد: رقم قابل توجهی معادل ۱.۲ میلیون هکتار کانون بحرانی در شمال استان وجود دارد که مخاطرات زیادی را ایجاد می‌کند که در قالب توسعه بیابان‌های و طوفان‌های شن و ریزگردها خودنمایی می‌کند.

وی دلیل طوفان‌های شن را همین کانون‌های بحرانی دانست گفت: به دلیل عدم وجود پوشش گیاهی و تثبیت خاک با وزش باد شاهد بروز طوفان شن هستیم.

رجبی زاده افزود: مهار کانون‌های بحرانی باید در دستور کار قرار گیرد که با نهال کاری، ایجاد باد شکن، مالچ پاشی، ایجاد تله‌های رسوب گیر سعی کرده‌ایم مشکلات را به حداقل برسانیم.

اما به نظر می‌رسد کانون‌های بیابانی و تغییرات اقلیمی سرعتشان بیش از فعالیت‌های دولت برای مهار بیابان هاست، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفتگو با مهر تاکید می‌کند که کرمان بدون شک هم اکنون غبار خیزترین استان کشور است و باید حساسیت‌های لازم در این خصوص بین مسئولان ایجاد شود و با همکاری‌های بین دستگاهی زمینه مقابله با این مشکل را فراهم کنیم.

کویر لوت عامل اصلی ریزگردهاست

مرجان شاکری بیان کرد: تحقیقات اخیر نشان داده است نقش کویرلوت در زمینه ریزگردها در شمال و شرق استان کرمان بسیار بیشتر از جازموریان است، هر چند جازموریان نیز در این زمینه تأثیر گذار می‌باشد اما کویرلوت عامل اصلی است.

وی اما تعداد کانون‌های بحرانی و ریزگردها را ۲۹ مورد در استان می‌داند و می‌گوید: اکثر این کانون‌های در شرق و شمال استان قرار دارند چون کویر لوت در این بخش از استان قرار گرفته است.

وی تغییرات اقلیمی و کاهش رطوبت در پی خشکسالی را عامل اصلی در زمینه توسعه کانون‌های بیابانی و بحرانی دانست و افزود: برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی موجب شده اوضاع در کرمان بدتر شود و چون توسعه کشاورزی قابل توجه بوده و برداشت آب نیز بی رویه انجام شده است.

شاکری گفت: بعد از برداشت بی رویه آب مزارع و باغ‌ها خشک شده‌اند و همین باغ‌ها و مزارع حالا کانون بحرانی محلی در منطقه محسوب می‌شوند.

اما نکته جالب توجه اینکه طی سال‌های اخیر که این مشکل بارها از سوی رسانه‌ها مطرح شده نه در استان کرمان و نه سطح ملی تاکنون اقدام قابل توجهی برای کنترل ریزگردها انجام نشده و وضعیت زندگی مردم هر روز بدتر می‌شود.

طبق پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان طی روزهای انتهایی هفته جاری موج جدیدی از تند باد و ریزگردها در شرق و شمال استان کرمان روی می‌دهد.

با خیزش تند باد به طور معمول جاده‌های این دو شهرستان بسته می‌شود و مردم برای چند روز خانه نشین می‌شوند.

بروز بیماری‌های تنفسی، خسارت به زیر ساخت‌ها و کشاورزی از جمله خسارت‌های معمولی است که در این حوادث روی می‌دهد و کمتر کسی به این مشکلات مردم توجه می‌کنند.