مرحوم «علی ابریشمکار» و آرزوی کتابت کامل قرآن به خط نستعلیق

به گزارش ایکنا، تجلیل از مقام شامخ معلمان، اساتید و افرادی که برای ترویج قرآن و عترت، زحماتی را متقبل شده‌اند، وظیفه‌ای است که نمی‌توان از آن شانه خالی کرد. بزرگداشت و بیان آثار و رفتار این افراد نه‌ تنها قدردانی کوچکی از زحمات بی‌شائبه آنان است، بلکه برای نسل فعلی و جوانان این مرزوبوم آموزنده و راهگشاست؛ کسانی که عمری را بدون چشم‌داشت به آموزش و ترویج کلام وحی گذرانده‌اند و به حق نام خادم‌القرآن بر آنان نهاده‌اند. برخی از این بزرگان چهره در خاک کشیده‌اند که نگاه کوتاهی به زندگی آن‌ها خواهیم داشت. زنده یاد مرحوم علی ابریشمکار اصفهانی یکی از این افراد است.

مرحوم استاد ابریشمکار اصفهانی در سال 1293 هجری خورشیدی در اصفهان چشم به جهان گشود و از کودکی به کسب علوم قدیم و جدید پرداخت. پدرش مرحوم حیدرعلی (که مردی متدین بود)، به کار رنگ زدن ابریشم مشغول بود و شهرت ابریشمکار یادگار حرفه او است. مرحوم مادرش «مرحمت» (دختر محمدحسین مذهب) از اساتید هنر تذهیب و تشعیر در اواخر دوره قاجاریه) و از خانواده‌ای هنرمند و نقاش و خوشنویس بود. در کودکی به مکتب رفت و آنجا سوره‌های کوچک قرآن را همراه با درس‌های متداول مکتب مانند حساب سیاق (روشی در حسابداری قدیمی) آموخت. چندی به قالی‌بافی پرداخت، سپس وارد دبستان شد. در دوران دبیرستان خوشنویسی را نزد مرحوم میرزاعبدالجواد خطیب فرا گرفت.

مرحوم علی ابریشمکار درباره فراگیری هنر خط در دوران دبیرستان چنین می‌گوید: «معلم خط کلاس اول دبیرستان قدسیه، پیرمردی بود روشن ضمیر به عنوان میرزا عبدالجواد خطیب، شاگرد مرحوم میرزا عبدالرحیم افسر، پهلوانی پیشکسوت در لباس روحانیت، شاعر و ادیب که چون صدای رسایی داشت در خطبه‌های نماز جمعه با امام شرکت می‌کرد و به همین مناسبت لقب خطیب داشت. تعلیم خط را خیلی واضح و غالباً با شعر بیان می‌فرمود. بنده فرصت را غنیمت شمرده عاشق‌وار تصمیم گرفتم که زیر نظر ایشان خطم را به جایی برسانم؛ لذا زیاده کار می‌کردم حتی در اوقات تفریح مدرسه،...

چیز دیگری که در پیشرفت خط به من کمک نمود این بود که مدیر با تدبیر، سرمشق‌ها را برای آن که فراوان به همه شاگردان برسد به وسیله کاغذ حساس به نور تکثیر می‌نمود. زمینه فتوکپی آبی خوش رنگ و خط سفید بود. اگر سرمشق‌ها کم‌رنگ بود و خط خوب سفید نبود مدیر آن‌ها را به بنده می‌داد که پررنگ کنم در نتیجه شکل کلمه خوب در حافظه‌ام می‌ماند. به این ترتیب خطم ممتاز و مشهور گشت».

مرحوم ابریشمکار چون شیفته خط مرحوم میرعماد قزوینی خوشنویس مشهور عهد صفویه بود، مدتی از روی آثار وی در اصفهان مشق کرد و بهره بسیار برد. سپس در سال 1333 به تهران آمد و به استخدام رادیولوژی بیمارستان راه آهن درآمد و دوره آموزشی رادیولوژی را در دو سال طی کرد و در سال ۱۳۵۴هجری شمسی نیز بازنشسته شد.

مرحوم ابریشمکار در کنار فعالیت روزانه به مشق خط پرداخت و پس از جستجو و تفحص به خدمت مرحوم علی کاوه رسید و چندی نیز از آن استاد فیض برد؛ طوری که تا حدودی شیوه خط خود را تغییر داد. او در نگارش خط نستعلیق خفی و جلی دستی توانا داشت.

وی با گذشت سالیان و پس از کسب تبحر در خوشنویسی، به نوشتن کتیبه پرداخت. ایشان گذشته از خط و خوشنویسی، در نقاشی ایرانی نیز تبحر دارد و آثاری از خود به یادگارگذاشته است.

نگاهی به آثار مرحوم ابریشمکار

آثار علی ابریشمکار عبارتند از: نوشتن اشعار کتیبه‌های ایوان جنوبی امامزاده زینبیه(س) در اصفهان، کتبیه‌های مسجد کازرونی در اصفهان، نقاشی‌ها و کتیبه‌های مسجد شفای تهران، کتیبه زیر گنبد مسجد جامع نارمک تهران، آثاری در دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه الزهرا(س)، تذهیب و نقاشی کتاب‌های دعای کمیل، دعای صباح، عشق مولانا، حدیث شریف کسا و تابلوهایی مزین به آیات شریفه قرآن کریم.

بهترین اثر استاد، کتابت قرآن کریم به خط زیبای نستعلیق است که در تحریر شش جزء اول قرآن به این خط توفیق نصیب آن مرحوم شد، اما متأسفانه با درگذشت ایشان در 30 خرداد سال 1382 آرزوی همیشگی او هیچ‌گاه به تمام محقق نشد.

وی در سال 1375 در همایش تجلیل از خادمان قرآن کشور در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از سوی رئیس‌جمهور وقت مفتخر به دریافت عنوان خادمان قرآن در عرصه امور هنری شد.

انتهای پیام