نیم قرن با سوزوکی جیمنی، بزرگ‌مرد کوچک!

امسال شاهد جشن پنجاه‌سالگی بسیاری از خودروهای معروف مثل سیتروئن SM، دتوماسو پانترا، لامبورگینی جاراما و رنجروور بودیم؛ اما در بین این جشن‌های نیم‌قرنی، سوزوکی جیمنی هم وجود دارد که بی‌سروصدا خود را در قلب بسیاری از علاقه‌مندان جای داده است. این خودروی کوچک دوست‌داشتنی از بلندپروازی‌های بزرگی به وجود آمده و امروزه نیز همچنان یک اس‌یووی کارآمد است و با همان روح اولیه به بازار عرضه می‌شود.

ساده و سرسخت از همان ابتدا

هم‌اکنون، جیمنی تنها خودروی آفرودی واقعی بازار محسوب می‌شود که بدون فاصله گرفتن از ریشه‌های خود، با زمان پیش رفته است. برای پی بردن به اهمیت این موضوع تنها کافی است ببینید که در طول سال‌ها چند خودروی سرسخت ناپدید شده‌اند یا ماهیت خود را کاملاً تغییر داده‌اند و به یک کراس‌اوور مدرن تبدیل شده‌اند چون سنت دیگر با نیازهای مدرن سازگاری نداشته اما جیمنی از این رویه پیروی نکرده است.

یک کی کار برای رفتن به هرجایی

منشأ جیمنی به خودروهای ژاپنی کوچک بعد از جنگ بازمی‌گردد که اصطلاحاً به آن‌ها «کی کار» گفته می‌شود و به‌منظور تردد در شهرهای شلوغ ژاپن یعنی کشوری که فضا بشدت در آن محدود است در نظر گرفته شدند؛ بنابراین، طراحان سوزوکی از دههٔ ۶۰ میلادی شروع به کار روی یک خودروی ۴×۴ کردند که به دلیل ابعاد جمع‌وجور، توانایی‌های آفرود بالایی داشت. سری اول این خودرو با کد LJ10 و نام جیمنی، پس از یک سری آزمایش‌های طولانی و طاقت‌فرسا از آزمایش سقوط از ارتفاع یک متری گرفته تا آزمایش‌های مختلف روی شن‌های آتش‌فشانی کوه فوجی، سرانجام در سال ۱۹۷۰ معرفی شد.

جیمنی با کمتر از سه متر طول و فاصلهٔ محوری ۱.۹۳ متر، اولین مدل ۴×۴ تولید انبوه در این بخش محبوب بازار ژاپن محسوب می‌شد. نسخهٔ اولیهٔ این ماشین دارای سه صندلی، بدنهٔ باز و یک پیشرانهٔ دو زمانهٔ ۳۶۰ سی‌سی هوا خنک با ۲۵ اسب بخار قدرت بود. شاسی نردبانی و سیستم تعلیق فنر شمش عقب به همراه وزن تنها ۶۰۰ کیلوگرمی، اجازه می‌داد تا جیمنی در جاهایی که دیگر خودروهای ۴×۴ برای رسیدن به آن تلاش می‌کردند، به‌راحتی پیش برود. نسل اول این خودرو بیش از یک دهه روی خط تولید باقی ماند و در انواع مختلفی تولید شد که بعضی از آن‌ها به دلیل تکامل مقررات کی کارها که طی سال‌ها در زمینهٔ اندازه و حجم موتور دست خودروسازان را بازتر کردند، شکل گرفتند.

پس‌ازاینکه مدل LJ20 در سال ۱۹۷۲ با پیشرانهٔ آب‌خنک و قدرت بیشتر به بازار آمد، در سال ۱۹۷۵ مدل LJ30 با پیشرانهٔ ۳ سیلندر ۵۴۰ سی‌سی معرفی شد. این اولین مدلی بود که به آمریکا، آسیای غربی و اقیانوسیه صادر شد. آخرین نسخهٔ نسل اول هم LJ80 بود که در سال ۱۹۷۷ با پیشرانهٔ چهار سیلندر ۸۰۰ سی‌سی چهارزمانه و تغییراتی در بدنه ارائه شد. نسل اول جیمنی تا پایان کار خود، در بیش از صد کشور جهان فروخته شد و بیش از ۲۴۰ هزار دستگاه از آن تولید شد.

تسخیر جهان

نسل دوم جیمنی در پاسخ به تقاضای فزاینده برای خودروهای ۴×۴ کوچک برای استفاده‌های روزمره و شهری، به‌عنوان یک مدل جهانی با کد SJ توسعه داده شد. در این نسل برای اولین بار روی طراحی جذاب تمرکز شده بود که با توجه ویژه‌ای به بانوان و همین‌طور کارایی شکل گرفته بود. در بسیاری از بازارهای خارجی، نام جیمنی با نام‌های دیگری مثل سامورایی جایگزین شد که این نام در ایتالیا رواج یافت و به افزایش اعتبار برند سوزوکی کمک کرد. در این نسل، شاسی کلاسیک خودرو بدون تغییر باقی ماند و استفاده از فنرهای شمش همچنان ادامه یافت اما زوایای حمله و فرار بهبود یافتند و پیشرانه با یک نمونهٔ ۱ لیتری ۴۵ اسب بخاری جایگزین شد.

در سال ۱۹۸۴، مدل جدید SJ413 با پیشرانهٔ ۱.۳ لیتری به بازار عرضه شد که بزرگ‌ترین پیشرانهٔ سوزوکی تا آن زمان محسوب می‌شد و جیمنی را به‌نوعی به پرچم‌دار این برند تبدیل کرد. در نسل دوم، تولید جیمنی به ۱۰ هزار دستگاه در ماه رسید که ۷۰ درصد از آن برای صادرات بود. طی سال‌ها نیز به‌تدریج تجهیزات فنی مثل فرمان هیدرولیک، گیربکس پنج سرعتهٔ دستی و کمک‌فنرهای پیچشی بجای فنرهای شمش ارائه شدند و خانوادهٔ جیمنی با نسخه‌های فاصله محوری کشیده، بدنه‌های بسته و حتی نسخهٔ پیکاپ گسترش یافت. برای نسخه‌های تولید اروپا نیز یک پیشرانهٔ دیزلی پژو ارائه شد.

جیمنی مدرن می‌شود

در سال ۱۹۹۸ پس از حدود ۱۸ سال و تولید نزدیک به ۱.۷ میلیون دستگاه، سرانجام نسل سوم جیمنی وارد بازار شد. در این نسل، جیمنی انقلاب کوچکی را در طراحی بیرونی تجربه کرد و استایل آن مدرن و منحنی شد. البته این تغییرات ضروری به نظر می‌رسید زیرا نسل سوم باید برای زمان باورنکردنی بیست سال روی خط تولید باقی می‌ماند و نزدیک به یک میلیون دستگاه از آن تولید می‌شد. در این نسل، فاصلهٔ محوری خودرو به ۲.۲۵ متر و طول کلی آن به ۳.۷ متر افزایش یافت. البته جیمنی در ژاپن تنها ۳.۴ متر طول داشت زیرا باید در کلاس کی کار قرار می‌گرفت. در نسل سوم، اوورهنگ‌های خودرو کاهش یافته که به بهبود زوایای آفرود و همین‌طور فضای داخلی کمک می‌کرد درحالی‌که بازطراحی اکسل صلب جیمنی هم توانایی‌های آفرود آن‌را بهبود بخشید.

در این نسل برای اولین بار امکان درگیر کردن سامانهٔ چهارچرخ محرک در هنگام حرکت فراهم شد که این کار در ابتدا از طریق لیور کلاسیک صورت می‌گرفت اما در سال ۲۰۰۸ با یک سیستم الکترونیکی سه دکمه‌ای جایگزین شد. پیشرانهٔ ۱.۳ لیتری جیمنی هم از سال ۲۰۰۵ به زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها مجهز و از سال ۲۰۰۸ با گیربکس اتوماتیک همراه شد درحالی‌که بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ یک پیشرانهٔ دیزلی رنو با ۶۸ یا ۸۶ اسب بخار قدرت هم برای آن ارائه شد. این موتور در بیرون با ورودی هوای روی کاپوت قابل‌تشخیص بود.

دوران کنونی

آخرین حماسهٔ جیمنی، نسل چهارم است که در سال ۲۰۱۸ به بازار آمد و همهٔ ویژگی‌های اساسی خود از ابعاد جمع‌وجور گرفته تا شاسی نردبانی را حفظ کرده است. این نسل با طراحی زاویه‌ای و لیور کلاسیک سیستم چهارچرخ محرک، درعین‌حالی که تجهیزات متناسب با زمان را ارائه می‌کند، به اصل و ریشهٔ خود هم ادای احترامی کرده است. یکی از این ویژگی‌های مدرن، سیستم چندرسانه‌ای جدید با نمایشگر لمسی مرکزی است. زیر کاپوت نسل چهارم جیمنی هم یک پیشرانهٔ ۱.۵ لیتری چهار سیلندر بنزینی با ۱۰۰ اسب بخار قدرت قرار گرفته که گیربکس اتوماتیک هم برای انتقال نیروی آن قابل سفارش است.