راههای حرکت به سمت استفاده از تکنولوژیهای انقلاب صنعتی چهارم/10 کشور، صاحب 90 درصد ثبت اختراعات دنیا

گروه بین الملل بازارنیوز- مسعود قالیباف- یاسین بستوانچی؛ سازمان توسعه صنعتی ملل متحد ( یونیدو ) با انتشار گزارشی تحت عنوان "صنعتی سازی در عصر دیجیتال"، به بررسی آخرین تحولات فنی رخ داده در حوزه تولیدات صنعتی، پرداخته است. در این مطلب که حاصل ترجمه بخش ابتدایی این گزارش است به تشریح نقش فناوری‌های پیشرفته دیجیتال در حوزه تولیدات صنعتی پرداخته و مزایا و پیامدهای موجود در این زمینه را از جمله افزایش سود شرکت ها، بهبود ثبات و سازگاری زیست محیطی، افزایش کیفیت محصول، افزایش بازدهی زمانی و مصرف انرژی، افزایش درک بازار، تقویت ارتباطات بین بخشی، تقویت مشاغل دانش بنیان و ... بیان می کنیم.

صنعتی سازی در عصر دیجیتال

فناوری های نسل جدید که به "تولید دیجیتال پیشرفته" معروف هستند، کمک زیادی به حرکت کشورهای در حال توسعه به سمت توسعه پایدار صنعتی و و رسیدن به اهداف توسعه پایدار می کنند. از انواع مختلف این تکنولوژی ها می توان به اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و تحلیل کلان داده اشاره کرد. استفاده از این تکنولوژیها موجب رشد نرخ تولید ارزش افزوده در کشورها و در نهایت افزایش نرخ اشتغال شود.

استفاده از این تکنولوژی ها هنوز در دنیا فراگیر نشده است. در این حوزه ده کشور به عنوان پیشرو وجود دارند که 90 درصد ثبت اختراع ها و 70 درصد کل صادرات دنیا، مربوط به آنهاست. چهل کشور دیگر نیز وجود دارند که به عنوان دنبال کننده شناخته می شوند و مابقی کشورها عملکرد ضعیفی در استفاده از این تکنولوژیها دارند.

چرا باید برای تکنولوژی های جدید اهمیت قائل شویم؟

این تکنولوژی‌های جدید در مرکز ثقل یک توسعه صنعتی پایدار و جامع هستند. آنها سبب تولید کالاهای جدید می‌شوند که منجر به ظهور صنایع جدیدتر می‌شود. همچنین این تکنولوژیها منجر به افزایش بهره وری تولید می شوند که این مورد منجر به کاهش قیمت ها، رقابتی شدن بازار، افزایش سود و همچنین افزایش سرمایه گذاری می‌شوند. (شکل 1) از دیگر مزایای فناوری‌های جدید، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و در نتیجه ثبات زیست محیطی است.

تکنولوژی های جدید چگونه چشم انداز صنعتی آینده را تشکیل می دهند؟

انقلاب صنعتی اول با مکانیزه کردن بعضی کارهای معمولی و موتور بخار و ساخت راه آهن شروع شد. پس از آن، انقلاب صنعتی دوم با اختراع برق، راه اندازی خطوط تولید و تولیدات گسترده، در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم به وقوع پیوست. اختراع کامپیوتر و ظهور اینترنت در دهه 60 میلادی و پس از آن، همراه با ساخت موتورهای پیشرفته و عظیم الجثه، انقلاب صنعتی سوم را رقم زدند.

همانطورکه مشخص است پیشرفت اخیر تکنولوژی، در حال رقم زدن انقلاب چهارم صنعتی است. همگرایی فزاینده در ابعاد مختلف فناوری‌های در حال ظهور، مثل فناوری نانو، تکنولوژی تولید دیجیتال، زیست فناوری‌ها، و مواد جدید و تکامل آنها در جریان تولید، پایه‌های انقلاب صنعتی چهارم است.

گذار تکاملی به تکنولوژی های تولید پیشرفته

تکنولوژیهای مربوط به انقلاب صنعتی چهارم، از دل تکنولوژیهای صنعتی سنتی برخاسته اند. در واقع، بسیاری از این تکنولوژی‌ها تکامل‌یافته تکنولوژیهای قبلی بوده و از همان مهندسی و اصول سازمانی انقلاب‌های قبلی ظهور کرده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده این است که بیش از آن که شاهد یک انقلاب باشیم، شاهد یک تکامل در حوزه تکنولوژی هستیم. (شکل 3)

"تولید پیشرفته" اصطلاحی است که به کارگیری این تکنولوژیها را در تولیدات مشخص می‌کند. در مورد مشخص "تولید دیجیتال پیشرفته (ADP) "، کاربرد آنها برای تولید، موجب افزایش سیستم های تولید کارخانه ای هوشمند که اصطلاحا به عنوان "صنعت هوشمند" و یا "صنعت 4" شناخته می‌شوند، می شود.

همانطور که در شکل 4 مشخص است، تکنولوژی تولید پیشرفته دیجیتال از ترکیب سه جزء نرم افزار، سخت افزار و اتصال، به وجود می آید.

تولید هوشمند که شامل ادغام و کنترل تولید بوسیله سنسورها و تجهیزات متصل به شبکه دیجیتال بوده و تلفیقی از دنیای واقعی و مجازی با پشتیبانی هوش مصنوعی است. پیش بینی می‌شود که تغییر به سمت تولیدات کارخانه ای هوشمند یک تغییر طولانی مدت در چشم اندازهای صنعتی باشد. آنچه که ماشین‌های نسل جدید را متمایز می سازد، ارتباطات و انعطاف پذیری آنان و همچنین کارایی آنان در انجام وظایف و مسئولیت های تولیدی است. زمانی که ماشین‌ها قادر باشند فرایند تولید را از طریق حسگرها و سنسورها حس کنند، آنها همچنین قادر خواهند بود تا داده‌ها از را از طریق "اینترنت اشیاء" صنعتی جمع آوری و انتقال دهند. این نوع از ارتباطات، راه را برای تغییر مسیر از یک تولید مرکزی به یک تولید غیر مرکزی باز می نماید.

فناوری تولید زمانی به طور کامل دیجیتال می‌شود که ارتباطات آنها از طریق نرم افزاری افزایش و ارتقا یابد و اجازه دهد تا آنالیزورهای داده‌های بسیار بزرگ حجم زیادی از داده‌ها را در مدت زمان اندک فرآوری نمایند.

تکنولوژیهای تولید دیجیتال پیشرفته را چه کسی تولید کرده و چه کسی از آنها استفاده می کند؟

تحولات فناوری در طول تاریخ، دنیا را با توجه به تعامل کشورها در تولید و بکارگیری از فناوری‌های در حال ظهور به دو دسته اقتصادهای پیشرو و دنباله رو تقسیم کرده است. در بسیاری از موارد، بخش های مهمی از جهان از این تحولات جاری باز مانده اند و چندین دهه طول می‌کشد تا به این تحولات برسند. این دسته از کشورها زمانی که فناورهای جدید فراگیر و ارزان شد، می‌توانند به آنها دسترسی پیدا کنند. یکی از نگرانی‌های اصلی آغاز انقلاب صنعتی جدید، میزان ادغامی است که همه کشورها به ویژه آنهایی که تازه در حال توسعه ظرفیت های صنعتی پایه هستند، در چشم انداز فناوری‌های در حال ظهور خواهند داشت. پیشرفت های امروز فناوری در حوزه تولید دیجیتال پیشرفته دوباره جهان را بین کشورهای پیشرو، دنباله رو و عقب مانده تقسیم می‌کند. یکی از ویژگی‌های قابل توجه تولید و انتشار فن آوری‌های ADP، تمرکزگرایی شدید، به ویژه حق امتیاز و صادرات است.

در توزیع حق امتیاز و صادرات، تعداد کشورهای متوسط بسیار زیاد است و فقط چند اقتصاد بالاتر از میزان متوسط وجود دارند. بنابراین، اقتصادهای برتر (بالاتر از میانگین) اکثر فعالیت های جهان در هر منطقه را تعریف و تشریح می‌کنند. فقط 10 کشور اقتصادی بزرگ جهان سهم بازار بالاتر از متوسط را در حق امتیاز و ثبت جهانی از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته را در اختیار دارند. این کشورها به ترتیب سهم بالای خود عبارتند از آمریکا، ژاپن، آلمان، چین، تایوان، فرانسه، سوئیس، انگلیس، کره جنوبی و هلند.

این کشورها با هم، صاحب 91 درصد اختراعات و امتیازات و همچنین 70 درصد کل صادرات دنیا و 46 درصد از واردات دنیا را در اختیار دارند. این ده کشور، کشورهای پیشتاز جهانی در ایجاد فناوری‌های جدید در حوزه تولید دیجیتال پیشرفته می‌باشند. برخی دیگر اقتصادهای دنیا نیز در سطوح پایین تر در فناوری‌های جدید مشارکت دارند. رژیم صهیونیستی، ایتالیا و سوئد نیز دارای سهم نسبتا خوبی در حق امتیاز کالاها و اختراعات هستند؛ در حالی که کانادا و اتریش میزان صادرات بالایی دارند. از طرف دیگر مکزیک، تایلند و ترکیه حجم واردات بالایی دارند. این دسته از کشورها، جزو کشورهای دنباله رو در این زنجیره محسوب می‌شوند.

از طرف دیگر، حدود 40 کشور در دسته کشورهای متوسط قرار می‌گیرند. این دسته از کشورها حدود 8 درصد از اختراعات و حق امتیازهای جهانی را در اختیار دارند. در مجموع و در میان تمامی‌کشورهای جهان، مجموعا 50 کشور با فناوری‌های جدید سروکار دارند که برخی تولید کننده فناوری و برخی استفاده کننده این دسته از فناوری‌ها می‌باشند.

انقلاب صنعتی چهارم بخش اندکی از اقتصاد در بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بیشتر شرکت ها در کشورهای در حال توسعه کماکان در حال استفاده از تکنولوزی انقلاب سوم صنعتی هستند. عدم تسلط مناسب آنها به فناوری‌های انقلاب صنعتی سوم از جمله فناوری ارتباطات و دیجیتال، کار را برای آنها جهت بکارگیری و اتخاذ تدابیر برای استفاده و بکارگیری فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته و انقلاب صنعتی چهارم سخت نموده است. این کشورها مجبورند به تدریج فناوری‌های جدید را با فناوری‌های قبلی ادغام و از این طریق گذار به انقلاب صنعتی چهارم را انجام دهند.

در کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر، تقریبا از هیچ فناوری دیجیتال استفاده نمی‌شود. به عنوان مثال در کشور غنا، حدود 70 درصد از شرکت هایی که مورد بررسی واقع شده اند، کاملا از فناوری آنالوگ استفاده می‌کنند. همچنین باید در نظر داشت که تغییر از یک نسل صنعتی به نسل بعدی نیازمند تغییرات بزرگ است؛ به ویژه تغییر زیر ساخت ها از نسل دوم به نسل سوم انقلاب صنعتی. برای گذار به نسل چهارم نیز نیازمند وجود زیرساخت قوی از جمله دستگاه‌های ارتباطی، روبات ها، حسگرها و سنسورهای پیشرفته، داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی است.

داده‌های جمع آوری شده از 5 کشور نشان می دهد که تنها تعداد انگشت شماری از کارخانه‌های این کشورها فناوری‌های تولید دیجیتال دارند. در غنا فقط یک و نیم درصد از فناوری‌ها دیجیتال و در برزیل 30 درصد آنها دیجیتال است. همچنین، اندک شرکت هایی که از فناوری دیجیتال در این کشورها بهره می‌برند، نمی‌توانند بازدهی مناسب را داشته باشند، چراکه سایر شرکت های همکار با آن‌ها از فناوری آنالوگ و قدیمی استفاده می‌کنند و همین موضوع بهره وری کل فرایند را پایین می آورد.

سوالی که ذهن برخی کشورها به ویژه کشورهای عقب مانده را مشغول کرده این است که چگونه می‌توان به طور جهشی و عدم طی نمودن فرایندهای عادی وارد مرحله استفاده از فناوری دیجیتال شد. باید عنوان نمود که عبور از این مراحل نیازمند ظرفیت ها، دارایی‌ها، ویژگی‌های سازمانی، تلاش های فنی، و همچنین زیرساخت های فنی و شرایط صنعتی کشور است و بدون در نظر گرفتن این موارد و داشتن جایگاه مطلوب در این حوزه‌ها نمی‌توان گذار به فناوری دیجیتال را انجام داد.

اتخاذ تکنولوژی جدید به صنعت و ابعاد آن بستگی دارد

دو شاخص صنعتی در میان سایر شاخص های صنعتی مهم تر می‌باشند: کامپیوتر و ماشین آلات، و دوم تجهیزات حمل و نقل و جابجایی. اندازه و بزرگی شرکت ها همچنین در اتخاذ فناوری تولید دیجیتال پیشرفته تاثیر گذار است. داشتن سرمایه بیشتر ثابت نموده که شرکت را ترغیب به استفاده از فناوری‌های نوین می‌کند. همچنین دایره فعالیت بزرگتر سبب شده تا شرکت ها جهت تسریع در کارها و افزایش بهره وری به سمت استفاده از فناوری‌های نوین حرکت کنند. نتایج تحقیقات انجام شده ذیل این گزارش نیز این موضوع را ثابت نموده است. به عنوان مثال در آرژانتین، اتخاذ تدابیر نوین صنعتی در شرکت های بالای 100 کارگر، حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط اتخاذ شده است.

برای به کارگیری تکنولوژیهای تولید دیجیتال پیشرفته به چه چیزهایی نیاز است؟

ملزومات مورد نیاز برای ورود به فناوری تولید دیجیتال پیشرفته

بسیاری از کشورهای در حال توسعه به دلیل داشتن 5 چالش زیر از تبدیل شدن به یک کشور صاحب تکنولوژی تولید نوین فاصله زیادی دارند.

اولین چالش قابلیت های اولیه است. توانایی تولید در بسیاری از کشورها ضعیف و یا به طور نامناسب توزیع شده است. لذا زنجیره بازار و ارزش افزوده در این کشورها متعادل نیست و صنایع نمی‌توانند رشد مناسب و پایداری داشته باشند. دومین چالش، تقویت و ادغام است. با توجه به اینکه بسیاری از صنایع دارای تکنولوژی قدیمی‌بوده و این فناوری‌ها در تمامی فرایندهای چرخه یک تولید نهادینه شده، لذا ادغام آن با فناوری‌های جدید مشکل است. چالش سوم نداشتن زیرساخت های دیجیتال است. چالش چهارم اختلاف زیاد در قابلیت های دیجیتال در میان شرکت های مختلف درون یک کشور است. چالش آخر نیز دسترسی به فناوری و قابل تهیه بودن آن است. فناوری‌های نوین دیجیتال در اختیار تعداد محدودی از کشورها می‌باشند. لذا اگر حتی برخی کشورهای در حال توسعه بتوانند آن فناوری را وارد کشور خود نمایند، در موضوع تامین سخت افزار و دریافت قطعات و سرویس های دوره ای مجددا وابسته بوده و با هر تنش و یا تغییر سیاسی و جغرافیایی و ... دسترسی آنها به این دسته ار خدمات دچار تغییر می‌شود.

با توجه به مطالب فوق، ساختن قابلیت ها و ظرفیت های صنعتی زیرساخت، پیش شرط ورود به استفاده از نسل چهارم فناوری‌های صنعتی است. متاسفانه، قابلیت های صنعتی کشورهای پیشرو و دنباله رو بسیار متفاوت از کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر است. در سال 2017، نمودار "عملکرد صنعتی رقابتی" نشان داد که قابلیت های صنعتی کشورهای پیش رو بسیار بیشتر از دیگر گروه‌های کشورها است.

ظرفیتهای صنعتی در شرکتهای تولیدی ایجاد می شود

ذکر این نکته ضروری است که قابلیت های صنعتی یک کشور در نهایت وابسته به توانایی شرکت های فعال در آن کشور است. لذا، توزیع فناوری تولید دیجیتال پیشرفته متکی بر دستیابی شرکت ها به ظرفیت های ضروری است. به هر حال، دستیابی به این قابلیت ها یک فرآیند خطی و ساده ناست و نیاز به تلاش و ابتکار شرکت ها دارد.

سرمایه گذاری، فناوری، و قابلیت های تولیدی فاکتورهای بسیار مهم برای دستیابی و بکارگیری فناوری می‌باشند. این فاکتورها شرکت ها را قادر می سازند تا بتوانند خود را با تغییرات مطابق سازند. تسلط بر قابلیت های اساسی که اغلب مرتبط با تولید هستند، برای استقرار فناوری‌های جدید و حفظ کارایی بسیار مهم هستند. با توجه به اینکه هر کمپانی چالش های توسعه ای متفاوت دارند، مسیر توسعه آنها نیز متفاوت است. از طرفی با توجه به اینکه در کشورهای توسعه یافته برخی شرکت ها توسعه یافته و برخی قابلت های کمتری دارند، ناهمگونی‌ها بیشتر شده و به این پدیده، "شکاف ظرفیت دیجیتال" گفته می‌شود. این شکاف می‌تواند هم به شرکت های پیشرفته و هم شرکت های ضعیف ضربه بزند. این شکاف، فرصت ارتقاء فناوری را در کشورهای در حال توسعه تبدیل به یک تنگنای صنعتی دیجیتال می‌کند. شرکت های پیشرفته در این دسته از کشورها چون از عقبه مناسب برخوردار نیستند، هم بهره وری تولید نداشته و هم نمی‌توانند زنجیره بازار مناسبی را برای خود پیدا کنند.

در موضوع توسعه و تحول، دیدگاه‌های سیاسی بیشتر متمرکز بر سرمایه گذاری و قابلیت های فناوری است. با این حال، گزارش توسعه صنعتی در سال 2020 نشان می دهد که ارتقای قابلیت های تولید مهمترین فاکتور در کاهش شکاف ظرفیت های صنعتی است. این توانایی می‌تواند از طریق بررسی تجربیات گذشته در بخش تولید به دست آید. سرمایه گذاری و قابلیت های فناوری زمانی که با متغییرهای مختلف قابلیت تولید ادغام شوند، منجبر به ابتکارات و نوآوری‌های بیشتر می‌شوند. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر تغییر تکنولوژیک، موضوع مهارت ها است. سه نوع مهارت در بخش تولید دیجیتال پیشرفته حائز اهمیت است که عبارتند از: مهارت تحلیلی، مهارت های ویژه فنی، و مهارت فناوری اطلاعات و ارتباطات.

بررسی اطلاعات نشان می دهد که ظرفیتهای تولید، مهمنریت اولویت در به کارگیری تکنولوژی های جدید هستند. (شکل 9)

تکنولوژی تولید دیجیتال پیشرفته چه سود و مزایایی دارد؟

فناوری تولید دیجیتال پیشرفته می‌تواند سود شرکت ها را زیاد نموده و میزان استفاده از سرمایه‌های آنان را نیز افزایش دهد. از طرف دیگر، این فناوری می‌تواند در بهبود ثبات و سازگاری زیست محیطی بسیار موثر باشد. شکل 10 خلاصه ای از محاسن و سودهایی که فناوری تولید دیجیتال پیشرفته می‌تواند داشته باشد را به تصویر کشیده است. فناوری ADP می‌تواند ویژگی‌ها و شاخص های محصولات را که منجر به بهبود درآمد می‌شوند را نیز ارتقا دهد. به طور مثال، آنالیز اطلاعات می‌تواند سبب دسترسی و فهم صحیح از زمان نیاز مشتری به محصولات گردد. ارتقاء بهره وری و بازدهی از دیگر مزایای اتخاذ تدابیر ADP است. تقویت ارتباطات بین بخشی نیز یکی دیگر از مزایای فناوری‌های نوین در نسل چهارم می‌باشند. همچنین فناوری‌های جدید سبب تقویت مشاغل دانش بنیان می‌گردد. این مشاغل به نوبه خود سبب ایجاد ابتکارات و نوآوری و در نتیجه انتقال دانش جدید می‌گردند.

گسترش بهره وری

شرکتهایی که از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته استفاده می کنند معمولا از بهره وری تولید بالاتری برخوردار هستند. بررسی آمار اقتصادی کشورهای مختلف نشان می دهد که کشورهایی که صنعت در آنها به سمت دیجیتالی شدن پیش رفته است، میانگین بهره وری بالاتری نسبت به سایر کشورها دارند. در نمودار زیر می توان این موضوع را مشاهده کرد.

تقویت ارتباطات بین بخشی

استفاده از این تکنولوژی نیازمند حمایت از سوی بخشهای دیگر اقتصاد است. ایجاد این ارتباط بین این تکنولوژی و سایر بخشهای اقتصاد موجب رشد اقتصاد و در نتیجه حرکت به سوی افزایش اشتغال و کاهش فقر شود. در شکل 12 میزان رشد اقتصادی کشورهایی که از تکنولوژیهای تولید دیجیتال پیشرفته استفاده می کنند، قابل مشاهده است.

ایجاد شغل، نه نابودی آن

دیدگاه اشتباهی وجود دارد که فناوری‌های جدید سبب اثرات منفی بر بازار کار شده و نیاز به نیروی کار را کاهش خواهد داد و این به نوبه خود سبب افزایش بیکاری می‌گردد. بایستی تاکید گردد که این برداشت نتیجه نگاه کوتاه و مستقیم به این فرآیند است. شاید فناوری‌های جدید و افزایش استفاده از روبات ها سبب کاهش نیروی کار در خطوط تولید شود، اما به طور غیر مستقیم سبب ایجاد مشاغل بیشتری در خارج از کارخانه از جمله ایجاد بازارهای جدید می‌گردد. بین سال های 2000 تا 2014، افزایش روبات های صنعتی در کارخانه‌ها سبب ایجاد مشاغل جدید در سطح جهان شده است.

پایداری محیط زیست

همچنین کشورهای پیشرو و دنباله رو با ارتقای فناوری‌های تولیدی خود سبب "ارتقای خدمات کسب و کار دانش محور" می‌شوند.

از جمله دیگر فوائد فناوری‌های نوین عبات است از:

ارتقای شرایط زندگی و همچنین مشارکت کاری کارگران در فرایند تولید؛ عدم کاهش نیروی کار در شرکت هایی که به سمت استفاده از این فناوری حرکت کرده اند؛ شرکت های دارای فناوری نوین تمایل بیشتری به سمت یافتن راه حل های سازگار با محیط زیست دارند؛ فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته فرآیند اقتصاد چرخشی را تقویت می‌کنند.

در تصاویر زیر وضعیت سازگاری فن آوری‌های مختلف با محیط زیست و سهم شرکت های استفاده کننده از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته در بهبود شاخص های زیست محیطی را ملاحظه می کنید :

مزایای این تکنولوژی خودکار نیست و مستلزم پذیرش ریسک است

پیشرفت ها خود به خود رخ نمی دهند و برخی خطرات و ریسک ها را در بر دارند. شرکت های فعال در کشورهای درحال توسعه با چالش سازمان دهی مجدد زنجیره تامین و بازگرداندن کالا به کشور خود مواجه هستند. دیجتالی سازی همچنین می‌تواند رقابت را محدود و تمرکز قدرت بازار را در دست برخی بازیگران خاص افزایش دهد. همچنین ریسک تبعیض جنسیتی در شرکت هایی که به صنعتی شدن گذار می‌کنند، بالا می رود. بررسی‌ها نشان می دهد که شرکت هایی که به علت دیجیتالیزه شدن دستگاه‌ها، اقدام به تعدیل نیرو می نمایند، تعداد بیشتری از زنان را به نسبت مردان اخراج کرده اند. البته علت اصلی اخراج بسیاری از زنان در کارخانه‌ها مهارت کاری کمتر آنها بوده است. در پایین میزان ریسک اثرگذاری استفاده از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته بر اشتغال کارگران به تفکیک زن و مرد را ملاحظه می کنید. با این حال، یونیدو معتقد است که افزایش مشارکت برابر زنان سبب ارتقای توسعه صنعتی پایدار و جامع خواهد شد.

کدام سیاستها موجب می شود که تکنولوژیهای تولید دیجیتال پیشرفته در راستای توسعه صنعتی یکپارچه و ثابت حرکت کنند؟

واکنش های راهبردی کشورها به فناوری تولید پیشرفته دیجیتال در کشورها متفاوت است. این واکنش ها به شدت زمینه ای و متنی هستند که بازتاب دهنده میزان صنعتی شدن، میزان نفوذ زیرساخت های دیجیتال، میزان انباشت فناوری و قابلیت های تولیدی، سیاست های اقتصادی و تولیدی کشور، میزان مشارکت بخش خصوصی در صنعت و .... است. لذا، هیچ راه حل تمام شمول و همه جانبه ای برای آن وجود ندارد و هنوز هم سخت است تا راه حل های آماده ایجاد نمائیم.

واکنش ها همچنین بسته به موقعیت نسبی اقتصادها دارد. کشورهای پیشتاز، دنباله رو ها و کشورهای کمتر توسعه یافته اهداف و همچنین چالش های مختلفی دارند. پاسخ های سیاسی کشورهای پیشتاز به سمت حفظ یا بازیابی رهبری صنعتی و اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متمرکز است. برای کشورهای دنباله رو، مهمترین هدف پر کردن شکاف بین خود و کشورهای پیشرو است. برای کشورهای عقب مانده نیز آنچه که مهم است، ایجاد زیرساخت و کسب قابلیت های اولیه برای جذب فناوری‌های نوین است.

برخی فضاهای سیاستگذاری که نیاز به توجه بیشتر دارند

گرچه واکنش های راهبردی بسیار مهم هستند، با این حال، برای دستیابی به فناوری‌های نوین، توجه به سه حوزه زیر بسیار مهم است:

ایجاد و توسعه چارچوب ها : شامل نهادینه شدن "رویکردهای چند ذینفعی" برای تدوین سیاست های صنعتی است تقویت تقاضا و بهره برداری از ابتکارات جاری : نیازمند بودجه و افزایش آگاهی است. تقویت مهارت ها و قابلیت های تحقیقاتی : نیازمند توجه دولت ها از طریق ایجاد مراکز پژوهشی و موقعیت های آموزشی است. برای طی نمودن فرایند گذار به استفاده از فناوری‌های نوین، کشورها نیاز به تقویت تقاضا و اتخاد تکنولوژی‌های جدید دارند.

فراخوانی برای مشارکت و همکاری بین المللی

همکاری بین کشورها در فرایند آماده شدن برای به کارگیری سیاست های توسعه فناوری‌های نوین، مزایای بسیاری را به همراه دارد. بسیاری از کشورهای در حال توسعه به منظور تحقق اهداف خود در برنامه های راهبردی ملی ، همکاری با کشورهای توسعه یافته را در دستور کار قرار داده اند. با این حال، در زمان به کارگیری راهبردهای بین المللی، می‌توان همکاری با کشورهای همسطح را نیز گنجاند. کشورهای همسطح می‌توانند دانش و یافته‌های خود را با هم به اشتراک گذارند. همچنین جامعه بین المللی باید به کشورهای عقب مانده کمک کند تا بتوانند اهداف توسعه ای خود را محقق سازند. نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد که بسیاری از کشورهای کمتر توسعه یافته فاصله بسیار زیادی تا کسب قابلیت استفاده از فناوری‌های نوین دارند. این خود هشداری به جامعه بین الملل برای کمک به این دسته از کشورها است.