علائم نرمی استخوان در کودکان + راه های درمان آن

راشیتیسم یا نرمی استخوان، نرم شدن و ضعیف شدن استخوان ها در کودکان است که معمولا به دلیل کمبود شدید و طولانی مدت ویتامینD رخ می دهد و مشکلات نادر ارثی نیز می تواند باعث راشیتیسم شود، ویتامین D به بدن کودک کمک می کند کلسیم و فسفر را از مواد غذایی جذب کند.

به گزارش مایو کلینیک، افزودن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی به طور کلی مشکلات استخوانی مرتبط با راشیتیسم را اصلاح می کند. هنگامی که راشیتیسم به دلیل یک مشکل پزشکی زمینه ای دیگری به وجود می آید ممکن است کودک به دارو یا درمان دیگری نیاز داشته باشد حتی برخی از ناهنجاری های اسکلتی ناشی از راشیتیسم ممکن است به جراحی اصلاحی نیاز پیدا کند. اختلالات ارثی نادر مربوط به مقادیر کم فسفر ماده معدنی دیگر در استخوان ممکن است به داروهای دیگری نیاز داشته باشد.

علائم نرمی استخوان

علائم و نشانه های نرمی استخوان می تواند شامل موارد زیر باشد:

رشد به تاخیر می افتد

تاخیر در مهارت های حرکتی

درد در ستون فقرات، لگن و پاها

ضعف عضلانی

از آنجا که راشیتیسیم نرم کننده نواحی در حال رشد بافت در انتهای استخوان های کودک است (صفحات رشد استخوان) می تواند باعث تغییر شکل اسکلت شود مانند:

پاهای خم شده یا زانو زدن

مچ دست و مچ پا ضخیم شده

مشکل در جناغ قفسه سینه

چه موقع برای نرمی استخوان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر کودک دچار درد استخوان، ضعف عضلانی یا تغییر شکل ظاهری اسکلت شده حتما باید برای گرفتن درمان و پیشگیری از روند آن به پزشک مراجعه کرد.

علل بروز نرمی استخوان

بدن کودک برای جذب کلسیم و فسفر از غذا به ویتامین D نیاز دارد اگر کودک به میزان کافی ویتامین D دریافت نکند یا بدن وی در استفاده صحیح از ویتامین D دچار مشکل شود احتمال می رود راشیتیسم یا نرمی استخوان ایجاد شود. گاهی اوقات عدم دریافت کلسیم کافی یا کمبود کلسیم و ویتامین D می تواند باعث راشیتیسم شود.

کمبود ویتامین D

کودکانی که ویتامین D کافی از این دو منبع دریافت نمی کنند می توانند دچار کمبود شوند:

نور خورشید: پوست کودک هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ویتامین D تولید می کند، اما کودکان در کشورهای پیشرفته تمایل دارند زمان کمتری را در فضای باز سپری کنند. همچنین احتمالا از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنند که باعث جلوگیری از دریافت اشعه خورشید و تولید ویتامین D در پوست می شود.

غذا: روغن ماهی، زرده تخم مرغ و ماهی های چرب مانند آزاد و خال مخالی حاوی ویتامین D هستند، همچنین ویتامین D به برخی از غذاها و نوشیدنی ها مانند شیر، غلات و برخی از آب میوه ها اضافه شده است.

بیشتر بخوانید: استئومالاسی چیست؟ + علل، علائم، تشخیص و درمان

مشکلات مربوط به جذب

برخی از کودکان با شرایط پزشکی خاصی متولد می شوند که بر نحوه جذب ویتامین D در بدن آنها تاثیر می گذارد که از جمله آنها می توان به بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده، فیبروز سیستیک و مشکلات کلیوی اشاره کرد.

عوامل خطر برای ابتلا به نرمی استخوان

عواملی که می توانند خطر ابتلا به نرمی استخوان در کودک را افزایش دهند عبارتند از:

پوست تیره: ملانین بیشتر در پوست تیره است که توانایی پوست در تولید ویتامین D از نور خورشید را کاهش می دهد.

کمبود ویتامین D مادر در دوران بارداری: نوزادی که از مادر با کمبود شدید ویتامین D متولد شده است می تواند با علائم راشیتیسم متولد شود یا در عرض چند ماه پس از تولد به آن مبتلا شود.

عرض های جغرافیایی شمالی: کودکانی که در مکان های جغرافیایی که آفتاب کمتری دارد زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر راشیتیسم هستند.

تولد زودرس: نوزادانی که قبل از موعد مقرر به دنیا می آیند سطح ویتامین D کمتری دارند زیرا زمان کمتری برای دریافت ویتامین از مادرانشان در رحم دارند.

داروها: به نظر می رسد انواع خاصی از داروهای ضد تشنج و داروهای ضد رترو ویروسی که برای درمان عفونت های اچ آی وی استفاده می شوند توانایی بدن در استفاده از ویتامین D را مختل می کنند.

شیردهی انحصاری: شیر مادر به اندازه کافی ویتامین D برای جلوگیری از راشیتیسم ندارد، بنابراین نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می کنند باید قطره ویتامین D دریافت کنند.

عوارض نرمی استخوان در کودکان

در صورت عدم درمان نرمی استخوان می تواند منجر به موارد زیر شود:

عدم رشد

ستون فقرات غیرطبیعی منحنی

تغییر شکل استخوان

نقص دندان

تشنج

راه های جلوگیری از نرمی استخوان

قرار گرفتن در معرض نور خورشید بهترین منبع ویتامین D محسوب می شود در بیشتر فصول سال، 10 تا 15 دقیقه در معرض آفتاب قرار گرفتن در نزدیکی ظهر برای تامین این ویتامین برای بدن کافی است. با این حال، اگر پوست تیره ای دارید یا فصل زمستان فرا رسیده یا در عرض های شمالی زندگی می کنید ممکن است نتوانید ویتامین D کافی را از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب دریافت کنید.

به علاوه، به دلیل نگرانی از سرطان پوست به ویژه به نوزادان و کودکان خردسال هشدار داده می شود از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب مستقیم خودداری کنند یا همیشه از کرم های ضد آفتاب و لباس محافظ استفاده کنند.

برای جلوگیری از نرمی استخوان اطمینان حاصل کنید کودک شما غذاهایی را که به طور طبیعی ویتامین D دارند مانند ماهی های چرب (ماهی آزاد و ماهی تن)، روغن ماهی و زرده تخم مرغ یا غنی شده با ویتامین D مصرف می کند، مانند:

شیر خشک، غلات، نان، شیر اما نه غذاهای تهیه شده از شیر مانند برخی از انواع ماست و پنیر و آب پرتقال

برای تعیین میزان ویتامین D در غذاهای غنی شده برچسب محصولات را حتما مطالعه کنید. اگر باردار هستید در مورد مصرف مکمل های ویتامین D با پزشک خود مشورت کنید.

دستورالعمل ها توصیه می کنند همه نوزادان باید روزانه 400 IU ویتامین D دریافت کنند زیرا شیر مادر مقدار کمی ویتامین D دارد نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می کنند باید روزانه مکمل ویتامین D نیز دریافت کنند.

مترجم: الهه زارعی