عراق به دنبال کنترل دوران گذار کنونی بین ایران و آمریکا است

«علی اکبر اسدی» در گفت‌ وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با بیان اینکه منازعه ایران و آمریکا در عراق بحث تازه‌ای نیست، گفت: از سال ۲۰۰۳ به بعد و سقوط رژیم بعث صدام، ایران و آمریکا، دو قدرت اصلی و صاحب نفوذ در این کشور بوده و هستند. در دوره‌ای تنش‌ها میان آنها افزایش یافته و در دوره‌ای هم منافع و جهت‌گیری‌های مشترکی داشته‌اند.

وی با بیان اینکه منافع راهبردی مشترکی در عرصه کلان میان دو کشور وجود دارد، اظهار داشت: حفظ تمامیت ارضی عراق، حفظ نظام فدرال دموکراتیک و ثبات سیاسی این کشور از جمله منافع ایران و آمریکا در عراق است اما رقابت‌هایی نیز میان این دو کشور برای کاهش نفوذ طرف مقابل و مناسبات میان آنها در عرصه کلان موجب می‌شود تنش‌ها در عراق در مقاطعی بالا بگیرد.

این کارشناس مسائل عراق ادامه داد: این موضوع با ریاست جمهوری ترامپ، خروج ایالات متحده از برجام و در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری علیه ایران نمود بیشتری یافت و در نهایت منجر به ترور سردار سلیمانی و تعدادی از فرماندهان حشدالشعبی در فرودگاه بغداد شد.

اسرائیل و عربستان می‌خواهند راه تعامل ایران و آمریکا را ناهموار کنند

به گفته اسدی، پس از ترور سردار سلیمانی و به شهادت رسیدن ایشان، عراق به صحنه جدیدی از کشمکش‌ها تبدیل شد و به دنبال آن، رای پارلمان عراق به خروج نیروهای نظامی آمریکا از این کشور و تهدید نمایندگی‌های ایالات متحده در عراق بودیم.

وی با اشاره به همزمانی سالروز ترور سردار سلیمانی با خروج ترامپ از کاخ سفید خاطرنشان کرد: این مسئله موجب افزایش تحرکات نظامی در عراق شده است. از طرفی، این نگرانی همواره وجود داشته است که رئیس‌جمهور کنونی آمریکا تحت تاثیر القائات برخی از جریان‌ها، تنش و بحران جدیدی را ایجاد کند.

این استاد روابط بین‌الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: اسرائیل و عربستان راغب به سیاست تعاملی بایدن در عرصه سیاست خارجی، بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و کاهش فشار حداکثری روی ایران نیستند و به همین خاطر، بی‌میل نیستند با مین‌گذاری، راه تعامل میان ایران و آمریکا در دوره بایدن را ناهموار کنند.

بغداد می‌خواهد دوران گذار کنونی را کنترل کند

اسدی عزم سران ایران و آمریکا را عدم جنگ و درگیری جدید عنوان کرد و ابراز داشت: در شرایطی که همگان نسبت به بروز یک بحران جدید در منطقه احساس نگرانی می‌کنند، طرفین تاکید دارند که به دنبال جنگ نیستند اما در صورت بروز هر اتفاقی، به آن پاسخ خواهند داد بنابراین من فکر نمی‌کنم اراده‌ای برای درگیری باشد اما ممکن است اتفاقاتی خارج از کنترل موجب بروز برخی درگیری‌ها شود.

وی با تاکید بر اینکه عراق و مقامات این کشور نمی‌خواهند میدان منازعه و صحنه درگیری میان ایران و آمریکا یا هر کشور دیگری باشند، بیان کرد: عراقی ها هم نگرانی‌هایی دارند و هم با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. افزایش تنش میان ایران و آمریکا روندی بی‌ثبات‌کننده در عراق است و هر اندازه که تنش‌ها میان تهران و واشنگتن کمتر شود، بغداد از این مسئله استقبال خواهد کرد.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: در چنین شرایطی بغداد هم با تهران و هم با واشنگتن در حال رایزنی و تعامل است تا در این چارچوب، دوره گذار کنونی سپری شده و شرایط برای کنترل بیشتر مهیا شود.

بغداد می‌توانست صراحت بیشتری درباره پیشنهاد آمریکا علیه ایران اتخاذ کند

اسدی درباره رای ممتنع عراق در سازمان ملل درخصوص پیشنهاد آمریکا برای بودجه جهت احیای کمیته تحریم‌ها نیز یادآور شد: عراقی‌ها تلاش می‌کنند مناسبات آنها هم با ایران و هم با آمریکا دچار تنش نشود. در واقع، عراق برای تداوم ساختار قدرت و ثبات به هر دو طرف نیاز دارد.

وی با بیان اینکه بغداد تلاش می‌کند مواضع بینابین و بی‌طرفانه‌ای در مناسبات میان تهران و واشنگتن اتخاذ کند، عنوان کرد: رای عراق درباره پیشنهاد آمریکا نیز بر همین مبناست. آنها هم نمی‌خواهند ترامپ را از خودشان عصبانی کنند و هم نمی‌خواهند علیه ایران رای داده باشند. در واقع، به رغم همه ملاحظات دولت در عراق در اتخاذ مواضع بی‌طرفانه در این زمینه بی‌طرفانه عمل کرد.

به گفته این کارشناس مسائل عراق، بغداد می‌توانست صراحت بیشتری اتخاذ کند و مانند سایر همسایگان ایران عمل کند به ویژه آنکه در هفته‌های پایانی ریاست‌جمهوری ترامپ هستیم و رای آنها هزینه‌ای هم برای عراق ایجاد نمی‌کرد.

بایدن سخت‌گیری‌های ترامپ را در عرصه‌ منطقه‌ای نسبت به ایران ندارد

اسدی با اشاره به محافظه‌کاری مصطفی الکاظمی گفت: اگر عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر بود یا حتی فرد دیگری بر مسند وزارت امور خارجه این کشور قرار داشت، این سطح از محافظه‌کاری وجود نداشت و آنها همراهی بیشتری می‌کردند به خصوص آنکه آنها در دوره‌های قبلی نسبت به تحریم‌ها علیه ایران انتقاداتی مطرح کرده بودند.

وی درباره شرایط احتمالی عراق در زمان ریاست جمهوری بایدن اظهار داشت: وضعیت و شرایط عراق در دوره ریاست جمهوری بایدن متاثر از روابط کلان ایران و آمریکا است. در یک سال اخیر هم با توجه به ترور سردار سلیمانی و مواضع ایران مبنی بر بحث انتقام و هم ضرورت خروج نظامی آمریکا از منطقه، مناسبات میان تهران و واشنگتن متشنج بود و این تنش به عراق نیز کشیده شد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد:در دوره ریاست جمهوری بایدن، با توجه به اینکه عوامل و طراحان آن ترور دیگر در راس دولت نیستند، به نظر می‌رسد سطح تنش میان ایران و آمریکا هم کاهش یابد. با این حال، باید دید روابط دو کشور در ابعاد کلان به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد از جمله در مسئله برجام.

اسدی با بیان اینکه بایدن سخت‌گیری‌های ترامپ را در عرصه‌ منطقه‌ای نسبت به ایران ندارد، تصریح کرد: در چنین شرایطی عراق وضعیت بهتری خواهد داشت. در سطح کلان نیز دو کشور قدرت و نفوذ طرف مقابل را به رسمیت شناخته‌اند و می‌دانند قادر به حذف طرف مقابل نیستند اما در دوره ترامپ سیاست فشار حداکثری و ترور سردار سلیمانی بر وضعیت عراق تاثیر گذاشت.